| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası AŞ'nin 2019 ve 2020 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 12 .05.2022 |
KEMAL ZEYBEK (Samsun) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.
Kurumumuzun değerli üyeleri, değerli Yönetim Kurulu üyesi arkadaşlarım; hoş geldiniz.
Tabii, ülkemizde yatırım anlamında değişik kurumlar mevcut olduğu gibi, ülkemizde yatırımı destekleyen finans kuruluşlarının da mevcudiyeti muhakkak ki var; bunların başında sizler de gelmektesiniz. Adından da anlaşıldığı gibi, Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası, özellikle Türkiye'nin kalkınması, ülkenin kalkınması ve yatırım açısından çok önemli. Şimdi, bu yatırım ve finanslar sağlanırken Türkiye'deki Kalkınma Bankasının aktif görevinin olduğunu da biliyoruz.
Şimdi, benim ön sözdeki konuşmanızdan anladığım kadarıyla, 2021 ve 2022 yılındaki gerçekleşen finans durumunda Bankanın özellikle yüzde 57 oranında -11,5 milyar- enerji yatırımlarına destek verdiği, yüzde 22 oranında -4,5 milyar civarında- KOBİ'lere destek verdiği, diğer tarafta 1,3 milyar civarında imalat sanayisine destek verdiği, diğer kalanıyla da turizm, sağlık ve inşaat sektöründe destekler verdiği gözüküyor.
Şimdi, benim sormak istediğim şu: Kalkınma Bankası bugünkü tarihe kadar, döviz kaynaklı, dışarıdan ne kadar kredi kullandı, bunun miktarı nedir? 2021'in son çeyreğinde, işte Kasım 2020'den sonra Türkiye'deki kur artışlarından dolayı bu finans kaynağının Bankaya yükü ne kadar artmıştır? Çünkü 9,7 lira olan dolar kurunun şu anda 15 liranın üzerinde gerçekleştiğini görüyoruz; o günden bugüne de aşağı yukarı yüzde 60'larda bir kur farkının ortaya çıkması söz konusu. Özellikle etkilenme alanı zaten bu dönem arasında, bu tarihler arasında. Banka bundan ne kadar etkilendi?
Diğer tarafta Banka, enerji sektörüne alabildiğince destekler vermiş. Tamam, olması gereken de o çünkü destek yatırımları böyle. Bu destek yatırımlarını verirken proje endeksli mi verdiniz, yoksa kişi bazlı yani belli bir şirket yapısına mı bu kredileri sağladınız? Bunun da bir dokümanı var mıdır acaba? Belki "ticari sır" diyeceksiniz, bunu vermeyeceksiniz ama o da ayrı bir şey. Bilmek de bizim aslında arzumuz ve isteğimiz.
Diğer taraftan, KOBİ'lere destek verdiğinizi söylüyorsunuz. KOBİ'lerdeki destekler hangi oranda verildi ve veriliş şeklinin amacı nedir? KOBİ'ler hangi yönüyle, finans yönüyle mi desteklenmiştir, yatırım yönüyle mi desteklenmiştir, bunun da bir cevabını almak istiyoruz.
Tabii, inşaat sektörü ve sağlık sektörü derken hangi sağlık sektörleri bunlar? Bu çok önemli. Eğitim sektörü derken eğitim sektörü de çok önemli. Bunların -tahmin ediyoruz- adrese dayalı belli kişi ve kuruluşlara verildiğini düşünüyoruz, o benim düşüncem tabii. Burada bir açıklama getirebilecek misiniz buna?
Sizin de ve Türkiye'nin de en çok ihtiyacı olan bir yatırım şekli var, bunun da olması gerekir. Teknoloji ve inovasyona destek verilmesi gerekiyor. Ben sizin Bankanızla beraber diğer bankaların da diğer finans kaynaklarının da Türkiye'de teknoloji ve inovasyon yatırımlarına fazla destek vermediğini, bu yüzden de ülkemizde gelişen teknolojiyle beraber kaynaklarımız için, doğru veriler için teknolojik yapı içerisinde üretim sahalarının açılmadığını görüyoruz. Buna destek vermeyi düşünüyor musunuz? Daha çok bunların sağlanması için siz ne şekilde katkılar sunacaksınız? Bu da çok önemli.
Bir de İstanbul'da bir firma size özellikle bir başvuruda bulundu, sanayi firması bu; sanayi üretimi, enerji üretimi var, biyokütle enerjisi üretiyor. Burada bu firmaya hiçbir koşulda karşılık vermediniz. Bunun sebebi neydi? Bu da enerji ama, biri de biyokütle. Güneş enerjisi olur, rüzgâr enerjisi olur, biyokütle enerjisi olur... Bu neden verilmedi? Çünkü ben firmanın aşağı yukarı temel altyapısının, kaynaklarının çok yüksek olduğunu ve kendisinin öz sermayesinin yüksek olan bir firma olduğunu ama ihtiyaç duyduğunu biliyorum, bu firmaya özellikle bu kredinin verilmediğini de düşünüyorum. Çünkü sadece sizin Bankanızdan değil, devletin diğer kurumlarından, diğer bankalardan da bu para verilmedi. Sebebi şu: Siyaseten şu andaki mevcut siyasal iktidarın yakınında olmayan bir firma olduğu için bunun yapıldığını da biliyoruz. Bunlar doğru mudur? Bu ülkenin kalkınması için siyaseten mi destek vereceğiz? Yoksa ülkenin kalkınması, üretimi için, gelecek için, istihdam alanları, üretim alanları, ihracatın ithalatı karşılamada önüne geçilmesi için yatırımlar yapılması gerektiğini düşünüyorum, bunun da yapılmadığını biliyoruz. Ben burada özellikle isim vermeden bunu konuşuyorum ama sizin bunu anladığınızı düşünüyorum çünkü bu firmanın özellikle belli bir miktarda finans ihtiyacının olduğunu, bunun da karşılanmadığını, daha sonrasında bu firmanın dış kaynaklı kur bazında destekler sağladığını da biliyorum. Tabii, siz dışarıdan almış olduğunuz dış kaynaklı dövize endeksli kredileri ülkemizde çok düşük oranlarla sağlamaya çalıştınız. Bu firmaların detaylarını istesek verilmeyeceğini başta da söyledim çünkü "ticari sır" diye aktarılacak.
Diğer taraftan, şu anda enflasyonla mücadele edilirken Merkez Bankasının basmış olduğu paralarla sizin Bankanızın da bir şekilde desteklendiğini, sizin tarafınızdan da bu paraların kamuoyuna, ülkemiz ekonomisine finans olarak sunulduğunu biliyoruz. Bunun da enflasyon olarak ortaya çıktığını da görüyoruz. Bu konuda Merkez Bankasının vermiş olduğu paradan 2022 yılında ne kadar para aktarıldı size? Bunun da bir mevcudiyetini öğrenmek istiyoruz.
Teşekkür ediyorum.