YASİN ÖZTÜRK (Denizli) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Öncelikle Sayın Genel Müdürümüzün sunuma bağlı kalmadan ama konusuna da çalışarak yapmış olduğu sunum için teşekkür ediyoruz. Diğer vekillerimiz gibi biz de sunumu da -yazılı olarak bizde olmadığı için- mail ortamında alırsak memnun oluruz.

Şimdi, daha öncesinde de Sayın Genel Müdürümüze Enerji Bakanlığı vasıtasıyla birkaç tane soru sormuştum. Gelen cevapları -tabii ki sizin bu yoğunluğunuzda direkt sizin verdiğiniz cevaplar olmadığını düşünüyorum ama- bizim sorularımız çok açık olmasına rağmen bir kısmı anlamamazlığa gelinerek usulen verilmiş cevaplar olarak gördüm; onları tekrar incelerseniz sevinirim.

Şimdi, Haziran 2021 ile Haziran 2022 arasında doğal gaz fiyatlarında elektrik üretiminde yüzde 630, sanayide ise yüzde 601 oranında bir zam söz konusu. Kaçırmadıysam, sunumda dünyadaki doğal gaz fiyatlarının 2 kat arttığı şeklindeki bir anlamı ben o şekilde yorumladım ama Mücahit Bey de biraz önceki açıklamasında dünyadaki doğal gaz fiyatlarının 12 kat arttığını söyledi; siz de bunu bu şekilde tasdikliyorsanız ben size matematiksel olarak bazı sorular soracağım. Anladığım kadarıyla "12 kat"ı kafa sallayışınızdan tasdiklediğinizi görüyorum. Yani doğal gazda 12 kat artış varsa, döviz de 2 kat arttığına göre geçen senenin haziranından bu zamana, 12x2 eder "24" ama gördüğümüz kadarıyla "yüzde 600" demek de sizin rakamlarınızda 12x2 "24" yapmıyormuş, 12x2 "6" yapıyormuş, yüzde 600'ü. Dolayısıyla burada mantık dışı bir durum söz konusu.

Ben anladığım kısmından söyleyeyim. Türkiye'nin uzun vadeli anlaşmaları söz konusu, dolayısıyla bu uzun vadeli anlaşmalar çerçevesinde günlük spot fiyatlardan tabii etkilenmediğimiz bir kısım da var. Yaklaşık 59,5 milyar metreküp civarında tüketimimiz olduğunda bunun yüzde kaçı uzun vadeli sözleşmeler çerçevesinde yapılıyor, yüzde kaçı spot piyasadan alınıyor? Dolayısıyla spot piyasadaki... Bana daha önceki vermiş olduğunuz cevabınızda, önümüzdeki dönemlerde çıkacak olan Karadeniz doğal gazından dolayı spot piyasadan bazı uzun vadeli projelerimizin, sözleşmelerimizin bir kısmını yenilemediğinizi, dolayısıyla onu da şu anda gaz çıkıncaya kadar, hatta verilinceye kadar spot piyasadan karşılamak durumunda olduğunuzu da ifade etmiştiniz. Dolayısıyla aradaki bu farkın tam olarak anlaşılabilmesi için böyle "12 kat arttı." demekle bitmemesi lazım. Bunun, basit bir şekilde, dövizle kıyasladığımızda "24 kat" o zaman, sizin bahsettiğinize göre, vatandaşın geçen yılın fiyatlarından "24 kat" fazla kullandığı anlamına gelmesi lazım. Ama gördüğümüz kadarıyla yüzde 600 olduğuna göre... Vatandaşa bunu daha doğru bir şekilde izah etmek açısından soruyorum çünkü aradaki oranı bilmediğimiz takdirde bizim bunu matematikle izah etme şansımız yok çünkü.

Devamında, sanayide bir gaz kesintisi söz konusu oldu, öncelikle yüzde 40 kısıtlama oldu, daha sonrasında yüzde 20'ye düştü; hâlâ bu kısıtlama devam ediyor mu? Bunu merak ediyorum çünkü bir yandan sanayicimizi ihracata teşvik ederken bir yandan onun için en elzem olan enerjiyi kendisine kısıtlamakla bu ihracatı bu sanayici nasıl üretime dönüştürecek? Bu da ayrı bir çelişki.

Bir yandan bana verdiğiniz cevaplarla, yazılı sorulara verdiğiniz cevaplar ile Sayın Bakanımızın verdiği cevaplar arasında da büyük çelişki söz konusu. Şu manada; açıkçası, ya Bakanımızın yaptığı açıklamalar sizin açıklamalarınızı yalanlamış pozisyonuna geliyor ya da siz Bakana doğru bilgi vermiyorsunuz ki Bakanımız bu zamlardan bir ay öncesinde hiçbir sorun olmadığına dair açıklamalar yapmış. Bir yandan, sadece gazımızın yüzde 17'sini aldığımız İran'ı bu kısıtlamalara gerekçe olarak verdiğimizde bunun da tam bir, yeterli bir, makul, mantıklı bir izahatını tam olarak kafamızda oturtamadığımız için biz sorularımızı sorduk ama bir kısmına soruları anlamama cihetine gidilip cevap verildiği için bunlar yeterli gelmiyor.

Aslında sorulacak birkaç tane daha soru var ama bunun için de özellikle kontrata bağlı uluslararası uzun vadeli yapmış olduğumuz anlaşmaların dışında bir de önümüzdeki kitapçıktaki verilerden yola çıkarak soruyorum. Eğer tamamlanma derecelerinde bir artış söz konusuysa bu konuda da bize bilgi verirseniz sevinirim. Örneğin FSRU Projesi 2017 yılında başlamış ama 2021 yılında bitmesi planlanmış fakat 2022 yılına geldiğimizde tamamlanma derecesi şu anda yüzde 37'lerde, yüzde 37,14'lerde kalmış. E, bir yandan Tuz Gölü'yle ilgili, doğal gaz yeraltı depolamayla ilgili 2005 yılında başlamış, 2024 yılında tamamlanması bekleniyor ama 2005 ile 2021 arasında bu projenin daha yüzde 30,68'i tamamlanmış. Belki güncel olarak rakamları da bize verirseniz sevinirim ama yaklaşık on altı yılda yüzde 30'u tamamlanan projenin iki yılda kalanının tamamlanması mümkün mü? Bu hızla mümkün olup olmayacağıyla ilgili bilgilendirme verirseniz sevinirim.

Yine, aynı şekilde, Kuzey Marmara Doğal Gaz Depolama Tevsi Projesinde 2005'te başlanmış, 2022'de bitmesi planlanıyor ama daha hâlâ yüzde 28,26'sının tamamlandığı; bir yandan, doğal gaz iletim hatlarıyla ilgili 2015 yılında yapımına başlanmış, 2021 yılında bitmesi planlanmış ama ancak bitmediği; Dörtyol-Ceyhan Ham Petrol İletim Hattı Projesi 2019 yılında başladı, 2021 yılında bitmesi planlanmış ama şu an itibarıyla yarısı bile tamamlanmadı ve benzeri tamamlanmayan projelerle ilgili, bunun sebeplerini... Tabii, bir yandan bunlarla ilgili de bu projeler için Dünya Bankasından vesaire yerlerden kredi kullanılıyor ve kredilerin faiz tutarları bir yandan dolar bazında ise açıkçası bu doğal gaz ve doğal gaza bağlı elektrik zamlarının aslında sadece dünya piyasasındaki küresel fiyat artışlarının yanında yaşadığımız dolarizasyonla ilgili etkisini de dolarizasyondan kaynaklı, dövizden kaynaklı artışların etkisini de bize izah ederseniz sevinirim.

Teşekkür ederim.