KOMİSYON KONUŞMASI

TURAN AYDOĞAN (İstanbul) - Teşekkür ediyorum.

Şimdi, muallaklıklar var bu düzenlemelerde, onları biraz dile getirmemiz gerekiyor belki daha farklı bir hâl alabilir diye. "Ara kararların icrasına dair iş ve işlemleri yapmak" görevi yardımcılara tevdi ediliyor; yardımcıların bu iş ve işlemlerden dolayı bir sorumluluğu olacak mı? Şimdi, az önce söylediğimiz yere geldik, hâkim-savcı teminatı, hâkim-savcı gibi bir işlev kazandırmak. Bir, olacak mı? İki, bu ara kararları nihai hükmü etkileyecek hâle gelir ise ya da gelmez ise esas hâkim bunun sorumlusu mu olacak, görev itibariyle bu sorumluluk kimin üzerinde oluşacak? Diyelim ki eksik yanlış, az çok bir iş yapıldı, esas hâkim de aldı bunu hükme esas hâle getirdi, bunu telafi etmedi; sorumluluk silsile hâlinde mi oluşacak, hâkim üzerinde mi olacak, hâkim yardımcısı üzerinde mi olacak? Bunun bir tarifi yok çünkü muallak bir madde getirdiniz. Anayasa'nın 128'inci maddesinde kamu görevlilerinin görevlerinin kanun önünde net, açık, anlaşılabilir biçimde belirlenmesi gerektiği hüküm altına alınmış. Buradaki tabloda öyle bir yere varıyor ki tablo...

BAŞKAN ABDULLAH GÜLER - Dinliyoruz biz.

TURAN AYDOĞAN (İstanbul) - Siz dinliyorsunuz ama muhatapları dinlemiyor. Kanunu bürokratlar hazırladı.

MAHMUT ATİLLA KAYA (İzmir) - Hayır, not alıyorum.

TURAN AYDOĞAN (İstanbul) - Siz de hazırlamadınız, biz biliyoruz. Kanun Adalet Bakanlığından geldi, onlar dinlesin.

MAHMUT ATİLLA KAYA (İzmir) - O sizin düşünceniz.

TURAN AYDOĞAN (İstanbul) - Yok, yok; biz biliyoruz nasıl hazırlandığını, arkadaşlarımız hepsi.

MAHMUT ATİLLA KAYA (İzmir) - Keşke bilseniz, keşke bilseniz de bu eleştirileri yapmasanız.

TURAN AYDOĞAN (İstanbul) - Arada bir bize de sorarsınız.

BAŞKAN ABDULLAH GÜLER - Buyurun.

TURAN AYDOĞAN (İstanbul) - Anayasa'nın 128'inci maddesindeki bu "kamu görevi"nin net, anlaşılabilir düzeyde açıklığa kavuşturulmuş olması tanımı karşısında burada yardımcı hâkimin daha çok hâkimin asistanı gibi tarif ediliyor olmasını hatta dünkü konuşmamda da söyledim işte, "ve benzeri görevler" diye açıklığı olmayan bir tarifin bulunmasını nasıl izah edeceksiniz?

"Soruşturma evresinde savcı yerine yardımcı tarafından yürütülmesi" tanımı var yani yürütülebilir ama bunun biraz daha kontrollü olması ve daha açık bir şekilde, netlik altına alınması lazım çünkü savcı yardımcısı tarafından yürütülmüş olan bir soruşturmada çoğu zaman soruşturma ehil eller tarafından tamamlanmadığından dolayı delillerin yok olmasından hak aramayı engelleyecek evrelere kadar varabiliyor. Türkiye'de hatta polis ve jandarmanın adli kolluk olması, olmaması tartışmasının bu anlamda da ciddi anlamda yarattığı bir alan söz konusu. Adil yargılanma hakkını etkileyecek hâle gelebilir mi, bunu nasıl açıklayacaksınız? Savcı yardımcısını görevlendirdiniz, henüz onun savcı olabileceği yönünde bir şey de oluşmadı, ileride belki mülakatlarda elenecek, yeterli olmadığı ortaya çıkacak. Mesela, benim dosyamda eğer soruşturmayı ona ikmal ettirdiyseniz yarın mülakatta ya da sınavda elenen, yeterli görülmeyen, başka bir göreve gönderilen savcı yardımcısıyla alakalı benim dosyamdaki eksiklikler beni rahatsız ediyor ise adil yargılanma hakkının önüne geçmiş olabilecek mi? Bunu çok net ortaya koymak lazım, aslında şöyle koymak lazım: Yargılama sırasında hangi iş ve işlemler münhasıran hâkim tarafından yapılabilir, bunun tanımının yapılması gerekir. Diğer kalan kısımlarla ilgili de bu sorumluluğun tarif edilmesi gerekir. Nasıl bir sorumluluk olduğu, oradaki kontrol mekanizmasının, denetleme mekanizmasının adil yargılanma hakkına zarar vermeyeceği, yargıda maddi hakikatin ortaya çıkmasına engel olmayacağı biçiminin tariflenmesi gerekir. Yine, hâkim adaylarıyla alakalı da görevlerinin somut, net Anayasa'nın 128'inci maddesine göre tanımlanması gerekir. Bunun gibi problemler var bu maddede. Eğer bu kadar alelacele gelmeseydi bunu daha farklı değerlendirip belki birlikte kotarma şansımız olabilirdi ama bu itirazlarımızı göz önünde bulundurarak Genel Kurul öncesinde maddenin revize edilmesinin gerekli olduğunu düşünüyorum.

Teşekkür ederim.