BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Değerli arkadaşlar, değerli milletvekili arkadaşlarım; sizleri göremiyorum ama herhâlde siz beni duyuyorsunuzdur.

Şöyle bir durum var değerli arkadaşlar: Şimdi, altı ay tamamlanmadan bir ek bütçe geldi; bütçenin, Bütçe Kanunu'nun henüz altı ayı tamamlanmadan geldi. Bu eksiktir, yanlıştır, biraz sonra bunları konuşacağız ve bir bütçe çıkaracağız, tabii ki Türkiye'yi bütçesiz bırakmamız mümkün değil. Yalnız, bu görüşmeyle ilgili... 2004'ten beri ek bütçe yapılmamış yani on sekiz seneden beri ek bütçe yapılmamış. On sekiz seneden beri ek bütçe yapılmamış ama önemli değil, yüz seksen sene de olsa fark etmez, usulü, esası belliyse o usule, esasa göre bütçemizi yaparız. Şimdi, Sayın Başkan Cumhurbaşkanlığından gelen bu bütçe teklifiyle ilgili olarak bizi normal bir kanun görüşmesi yapar gibi burada topladı; bu usule göre bütçeyi yapacağız, amenna, yapalım bütçemizi. Yalnız, Sayın Başkanım, değerli arkadaşlarım; nerede yazıyor, hangi mevzuatta var da biz bu usule göre toplanıyoruz? Burada çok önemli bir boşluk var. Tabii ki görüşeceğiz, tabii ki bütçeyi yapacağız, çıkaracağız ama şimdi, bakın, eğer bu bir bütçe teklifi ise, bir kanun teklifi ise bir milletvekili tarafından verilmesi gerekiyor; eğer bu bir bütçe teklifi ise -ki öyle- o zaman da bütçe usulüne paralel bir usulle burada görüşülmesi gerekiyor, değil mi? Bir kanun gibi görüşülmemesi lazım. Şimdi, bu ne bütçe oldu ne kanun oldu. Ve bakın ne Anayasa'da ne İç Tüzük'te bununla ilgili tek bir hüküm yok. Bir ülkenin, Türkiye gibi devlet geleneği olan bir ülkenin Anayasası'nda veya İç Tüzük'ünde tek bir hüküm olmaz mı ek bütçeyle ilgili olarak? Bundan önce vardı, bunun nasıl görüşüleceğiyle ilgili ayrıntılar vardı ama en son 2018 değişikliğinden sonra bunlar ortadan kalktı, bu Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemiyle beraber ortadan kalktı.

Şimdi, Sayın Başkan diyecek ki "Anayasa'nın 161'inci maddesinde var efendim." Efendim, yok, ek bütçeyle ilgili tek bir cümle yok. "Carî yıl bütçesindeki ödenek artışını öngören değişiklik teklifleri" diyor; bu, ek bütçe değil; bu, ek bütçeden farklı bir şey. "Carî ve izleyen yılların bütçelerine malî yük getiren tekliflerde" diyor, tabii, ek bütçe de mali yük getiriyor ama mahiyet itibarıyla farklı. Burada aşağı yukarı yeni bir bütçe yapıyoruz, daha altı ay dolmadan Türkiye Cumhuriyeti'nin bütçesini, devlet bütçesini yeniliyoruz biz. Bunun usulü böyle mi olur? Burada, Anayasa'da tek kelime yok.

İç Tüzük'te de 30'uncu madde var: "Komisyon toplantılarına Cumhurbaşkanı yardımcıları, bakanlar, bakan yardımcıları ve üst kademe kamu yöneticileri de katılabilir." diyor. Katılmak başka, bu kanun teklifinin sunulması başka, teklifi sahiplenmek başka. Şimdi, İç Tüzük'ün 30'uncu maddesi bütçeyle ilgili ne yapılacağını düzenlemiyor. 31'inci maddede de yine "Komisyonlarda, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Yürütme adına Cumhurbaşkanı yardımcıları, bakanlar ve bakan yardımcıları söz alabilirler." diyor. Bakın "söz alabilirler" diyor, Başkan söz verirse söz alabilirler. Ancak nasıl sunum yapacaklarına ilişkin, ek bütçeyi nasıl sunacaklarına ilişkin, bütçeyi nasıl sunacaklarına ilişkin hiçbir şey yok maalesef.

Yine, İç Tüzük'ün 62'inci maddesinde "Bütçe sunuş konuşmasını Yürütme adına Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bir bakan yapar." diyor, bütçe sunuş konuşmasını. En belirgin madde bu, bunlar çok yetersiz maddeler.

Değerli arkadaşlar, tabii ki bu bütçe sonuçta yapılacak, ek bütçeyi geçireceğiz ama bunun çok yetersiz olduğunu, konuyla ilgili bir usul tartışması yapmamız gerektiğini, bir rapor düzenlenmesi gerektiğini, bunun Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulması gerektiğini, bu konunun, bu boşluğun doldurulması gerektiğini söylüyorum. Bakın, on sekiz yıldan sonra ilk defa yapıyoruz ve çok önemli bir boşluk olduğunu da tespit ediyoruz hep beraber. Bu vesileyle, hiç olmazsa bu yanlışları, eksikleri bir çırpıda yapılan o günlerin, o sistem değişikliklerinin eksiklerini düzeltmeye çalışalım değerli arkadaşlar.

Şimdi, şöyle bir soru sorayım, hemen "Ne oldu?" diyeceksiniz. Peki, şurada Türkiye Büyük Millet Meclisi olarak irade gösterdik, ek bütçeyi geçirmedik ne olacaktır? Şimdi, bütçenin geçmemesi hâlinde bir eskalasyon yapılıyor, önceki yılın değerleri esas alınarak...

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Yeniden değerleme kat sayısı...

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - "Yeniden değerleme kat sayısı kadar artılır." diyor. Peki, şimdi şurada görüyorsunuz, ek bütçe... Aslında altı ay dolmadı, eskisi kadar bir bütçe daha geldi; çıkmasa ne olacak Türkiye bütçesiz mi kalacak?

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Olağan üstü bir durum olduğu için...

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Şimdi, bunlar boşluklar, çok önemli boşluklar, burada eskalasyon da yapamıyorsunuz.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Teamül oluşturulabilir.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Yani burada yeniden değerleme kat sayısı kadar artış da söz konusu değil; bu, çok önemli. Burada bir tartışma yapıp, bir rapor düzenleyip bu eksikleri Meclis Başkanlığına göndermeyi öneriyorum çünkü biliyorsunuz bu çalışmayı bir başka komisyonun yapması da mümkün değil. Değerli Başkanım, değerli arkadaşlarım; zaten genel olarak kanunlarla ilgili eksiklerimiz var, kanun yapma tekniği açısından çok eksik ama bütçe ve ek bütçe konusunda çok daha büyük bir eksiklik söz konusu.

Sayın Başkanım, usulle ilgili olarak önerimi söyledim; bir usul tartışması açalım ve bir rapor düzenleyelim. Ancak onun haricinde de şunu sormak istiyorum Sayın Bakanım da buradayken, bürokratlar buradayken: Şimdi, şu 1'inci maddenin ikinci bendinde yüzde 40,5'luk ve yüzde 20,2'lik artışlar var, bunlar nasıl hesaplanıyor? Başlangıç ödeneklerine yüzde 40 ve yüzde 20'lik artış yaşadı.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Bu biraz içerik tartışması, onu maddelere gelince konuşalım olur mu?

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Ama yorumlamasını da ona göre yapacağız Sayın Başkanım çünkü...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Evet, oralara geldiğimizde soralım.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Yok, onu şöyle: Şimdi, geneli üzerinde konuşacağım; bu nasıl yapılıyor, hesaplanıyor onu bilmezsek...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Usulü bitirelim onlara gelelim, memnuniyetle.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Yorumumuz fark ediyor da onun için.

Üçüncüsü de Sayın Başkanım, ilk altı ay geçti, geçiyor, haziran tamamlanmak üzere; Merkez Bankası, Sayıştay ve Sosyal Güvenlik Kurumu gibi bize brifing vermesi gereken, sunum yapması gereken kurumların hâlâ sunumları tamamlanmadı. Bu, devlet için, devlet geleneği açısından, hafızası açısından çok büyük bir eksikliktir. Bu konuda lütfen girişimde bulunun. Biliyorsunuz, yazdım, her zaman dillendiriyorum ama bir daha bunu tekrar etmek istiyorum.

Teşekkür ederim.