| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Raylı Sistemler Mühendislik ve Müşavirlik Sanayi ve Ticaret AŞ'nin 2019 yılına ait bilanço ve netice hesapları ile TCDD Teknik Mühendislik ve Müşavirlik AŞ'nin 2020 yılına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 23 .06.2022 |
BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Mühendis mi? "Hoş geldin." diyelim.
Kurumun değerli yöneticileri, tabii, meslektaş olarak, her şeyden önce hoş geldiniz, sefa geldiniz, ne iyi ettiniz de geldiniz, ne iyi ettiniz de böyle bir kurumu kurdunuz çünkü sabahtan beri eleştirdiğimizde demiştik ki: Kurum yatırımlarını yaparken mühendislik ve müşavirlik konusunda net hizmet almalı çünkü yapılan yatırımlardaki maliyet hesaplarını tutturamıyoruz, projelerde hatalar var. Bunu işaret etmişken böyle bir kurumun kurulmasından da mutlu olduk ama kurumun Yönetim Kuruluna şöyle baktım, 2 mühendis var, avukat var, güzel sanatlardan var yani şöyle söyleyeyim: Tabii, 115 süresiz personeliniz var, bunun yüzde 85'i mühendis, 40'ı idari personel. Tabii, mühendisler çoğunlukta olmalı, adı üstünde zaten, mühendislik ve müşavirlik hizmeti veriyorsunuz, teknik elemanlardan oluşmasından daha doğal bir şey yok. O diğer 424 kişi, onlar nasıl bir personel -yani vasıfları açısından- onu bilemiyorum, onunla ilgili bir açıklama getirirseniz isabet olur ama bundan sonraki yönetimde teknik bilgi, becerisi... Bu yönetimler farklı yapılardan da oluşabilir yani bu manada eleştirmek açısından söylemiyorum ama mühendislik ve müşavirlik hizmeti veriyorsunuz, dolayısıyla yönetiminize daha fazla teknik eleman alınmasının faydalı olacağını düşünüyorum.
Bir defa, cironuz çok düşük, 77 milyon yani yüzde 2, yüzde 3; toplam mühendislik, müşavirlik ücretleri uluslararası arenada yüzde 3'ün altında olmaz. Şu ana kadar 330 milyar yatırım yaptığını söylüyoruz Devlet Demiryollarının yani bunun yüzde 3'ünü alırsanız 8-9 milyar, inanılmaz bir rakam, yirmi yıldan bahsediyoruz tabii ama yatırım rakamları yine yüksek, muhakkak zaten bunu kurumun yapması lazım. Tahmin ediyorum... Alt yüklenicileriniz var mı, bilmiyorum; kurumun yanı sıra, belki bu manada alt hizmetler de alabilirsiniz ama ben Türkiye'de yapacağınız daha çok iş olduğunu düşünüyorum. Gayet tabii ki uluslararası arenada da projeler yapmanız önemlidir. Türkiye'de bu manada teknik mühendislik ve müşavirliği ciddi oranda yapan firmalar da var, ciddi projeleri de yapıyorlar ama işin başında devletin olmasının... Daha işin en tepesinde bu yatırımlar yapılırken güzergâh tespitinden itibaren -o hizmeti de veriyor musunuz, bilmiyorum- güzergâh tespiti dâhil, oradan işe başlayarak net manada artık yanılmayacağımız yani maliyetlerde hiç olmazsa yüzde 10'dan daha fazla yanılmadığımız projeler olsun istiyoruz ki Türkiye Cumhuriyeti devleti de yaptığı projeksiyonla, bütçesiyle bunlarla ilgili net ifadeler orta yere koyabilsin.
Habip Ağabey burada yok.
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - Buradayım.
BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Burada.
2002 yılında 4734 çıkarken 21/B onun bir alt kurumuydu, demiştik ki biz: Planı, projesi olmayan ihaleler yapılmasın. Mevlüt Bey burada yok, biz savunuyoruz doğal olarak. Devamını söylüyorum: Keşif bedellerinde de yüzde 10'dan fazla artış olmasın, finansmanı ayrılmamışsa bu ihaleler de yapılmasın. İşte, bu geliştirilebilirdi. Niye? İşte, bu arkadaşlarımız, teknik mühendislik ve müşavirlik birimimiz oturup bunu dört dörtlük çalışırsa yüzde 10 bile uluslararası arenada ciddi bir rakamdır -yani yanılmak, sapmak...- ciddi bir rakamdır ama maalesef o mühendislik hizmetlerinde rakamlar çok aşağılara düştüğü için... İşte, sondajlar, kilometre de yapıyor 500 metre de yapıyor veya 300 metre de yapıyor ama hiç olmazsa dört dörtlük... Bunun adı: Planlama. Geçmiş dönemlerde Türkiye'de planlı dönemler vardı, beş yıllık planlar vardı ama maalesef, Hükûmetiniz Devlet Planlamayı orta yerden kaldırınca bunlardan da olduk. Hiç olmazsa bu bölüm bu hizmeti verebilirse inanın yapımı kadar yani bu işin imalatı kadar -burası tam bir mutfak- teknik mühendislik ve müşavirlik kısmının ben yapımdan daha önemli olduğunu düşünüyorum, daha fazla emek ve gayret sarf etmemiz lazım geldiğini düşünüyorum. Bunun, tabii, bir sinyalizasyon kısmı var, bir bütün yani araziden başladınız, arazi çalışmalarınız bitti, sondajlarınız bitti, projelendirmeleriniz bitti. O elde etmeye çalıştığınız sinyalizasyon çalışması, bu da yerli olmalı, bu da stratejik... Zaman zaman söylüyoruz: Bakın, otoyollar ne kadar stratejikse, yollar ne kadar stratejikse, boru hatları ne kadar stratejikse demir yollarının da en az o kadar stratejik ve muhakkak devletin kontrolünde olması lazım. Yani bugün şebekelere dışarıdan müdahale olduğunu düşünün, değil mi? Siz belli sistemlerle idare ediyorsunuz, GPRS'lerle kontrol ediyorsunuz yani birinin hatları karıştırdığını düşünün, iletim hatlarının da karıştığını düşünün -zaman zaman işte, trafolara kediler giriyor -Allah korusun, sizin de bu yönetim merkezinizde SCADA sisteminizin olduğu yere bir şeyler olduğunu düşündüğünüz zaman Türkiye'de nelerin olduğu... Belki bir kıyamet senaryosu bile olabilir yani bütün trenlerin birbirine girdiğini düşünün yani en olumsuz senaryolardan bahsediyorum. Bunun karşılığında demek ki bu kurum ve kuruluşların millî olması lazım, millî ve de yerli olması lazım, sözde değil eylemde de olması lazım çünkü Hükûmet bunu çok sık kullanıyor. Bu tür projeleri destekliyoruz, onun için size çok iş düşüyor.
Ben şahsen bundan sonraki çalışmalarınızda da sizi yakinen takip etmek istiyorum çünkü bu ülkenin en büyük sorunlarından biri. Yabancılarla biz uluslararası arenada zaman zaman karşı karşıya geliyoruz, onların dosyaları ansiklopedi gibi bizim şartnamelerimiz iki satırdan ibaret yani üç sayfa, beş sayfa. Bu işin en ince noktasına kadar planını, projesini, dosyasını, ihalesini hazırlayıp bu rakamları da tespit ederseniz Türkiye'ye yapacağınız en büyük katkı bu olacaktır. Yeni kuruldunuz, bir şey söylemiyorum, işin daha çok başındasınız, bu alanda çok büyük bir boşluk var. Ümit ediyorum, belki bugün bunu Demiryollarıyla ilgili yapıyorsunuz, yarın başka kurum ve kuruluşlar için yapmanız da mümkün. Uluslararası arenaya çıkıp Afrika dâhil, Asya dâhil -çünkü oralar bizden çok daha geride- bu hizmetleri oralarda da verebileceğinizi düşünüyorum. Gelişmeye açık, her türlü alanda faaliyet gösterebilirsiniz.
Ben çalışmalarınızda başarılar diliyorum. En kısa yoldan bu kadar gittik, Başkan.
Teşekkür ediyorum.