| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Emlak Katılım Bankası AŞ'nin 2019 ve 2020 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 01 .07.2022 |
MUSTAFA TUNCER (Amasya) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.
Genel Müdür sunumlarında yeni "murabaha yöntemi" diye bir sistemi uygulamaya başladıklarını, çok da başarılı olacağını söyledi. Şimdi "murabaha" alış fiyatı veya maliyet üzerine belli bir kâr ilavesiyle yapılan, bir tür güvene dayalı satış sözleşmesi anlamındaki fıkıh terimi olarak tanımlanmış. Ama Osmanlılarda murabaha "muameleyişeriyye" yani göstermelik satış işlemi olarak kullanıldığı için, faizin hileli yollarından biri olarak kabul edilmiştir. "Murabaha" kelimesi Osmanlı Devleti'nde zamanla yüksek faizcilik ve tefecilik anlamında da kullanılmış ki murabahanın uygulamadaki anlamı da bu yöndedir. Bu, yeni "murabaha sistemi" isminin uygun olmadığı kanaatindeyim. Bunun değişmesi gerekir veya daha öz Türkçe kelime kullanılırsa daha iyi olur çünkü fıkıh ve Osmanlı arasında da çelişki var.
KEMAL ZEYBEK (Samsun) - Türkçeden Osmanlı'ya geçtiyse ne yapacağız?
MUSTAFA TUNCER (Amasya) - Öz Türkçemiz var. Türk Dil Kurumuyla bir görüşme yapılır, ona ilişkin bir isim bulunur. Şimdi, kafalardaki soru işaretlerinin kalkması lazım. Neticede, katılım bankasının bir çelişki doğuracak sisteme dair isim kullanmaması gerekir diye düşünüyorum.
Yine, sukukla ilgili, Genel Müdür bayağı bir... Hatta, ilk, emek-sermaye ortaklığına dayalı sukuk ihracıyla ilgili filan bahsetti, şey yaptı ama yine de katılım bankalarında dikkat edilmesi gerektiği düşüncesindeyim çünkü İslam İşbirliği Teşkilatına tabi İslam Fıkıh Akademisi 2012'de Cezayir'de toplanıyor ve sukuk sisteminin haram olduğuna dair fetva yayınlıyor. Bu hâliyle de sukukun İslam hukukuna uygun olmadığı artık tescil edilmiş. Bununla ilgili, Sayın Genel Müdürün, sayın yönetimin düşüncesi nedir? Bunun tarafıma bildirilmesini istiyorum.
Birkaç tane de sorum var, bunların da yazılı cevaplanmasını istiyorum hem zaman tasarrufu hem de söz uçar, yazı kalır kuralı gereği.
1) Katılım bankacılığı sektöründeki payınız bugün itibarıyla yüzde kaça yükselmiştir?
2) 2021 yılında dağıtılan net kâr payı oranı yüzde kaç olarak verilmiştir? Bunu ben alt komisyonda da sormuştum, sözlü olarak verilen cevaba göre bankanın dağıttığı katılım oranı diğer faizle para ödeyen bankalarla aynı oran. Yani o zaman "katılım" kelimesi çok cazip olmuyor. Gidip Ziraat Bankasına faizle para yatıran vatandaş ile katılım bankasına kâr payı amaçlı para veren vatandaşın aldığı kâr oranı aynı; birine "kâr" birine "faiz" denmiş. Siz katılım bankasıysanız özellikle şu anki ekonomik durumda çok çok yüksek oranlarda kâr dağıtmanız gerekiyor. Bu konuda 2021 yılı sonundaki net kâr oranı yüzde kaçtır? Bunu verirseniz memnun oluyorum.
2021 yılı sonu itibarıyla yakın izlemede bulunan kredi tutarınız ve genele vurulduğunda yüzde oranı nedir?
Bir başka sorum: Teminat almadan verdiğiniz krediler var mı? Varsa bu teminatsız verilen kredilerden geri dönmeyenlerin oranı nedir, sayısı nedir, miktarı nedir? Bunları öğrenmek istiyorum.
Bir başka sorum: 2021 yılı net dönem kârınız ne kadardır?
Bir başka soru: 2021 yılında katılma hesaplarında TMSF sigorta bedeli kaç liraya çıkarılmıştır? 100 bin liraydı herhâlde 2019'da. Bu hâlen 100 bin lira olarak devam mı ediyor yoksa bu oran artırıldı mı?
Bir başka sorum: 2021 yılında toplanan fonların krediye dönüşüm oranı yüzde kaçtır? 2019'da kurulduğunuzda bu yüzde 98'di yanlış hatırlamıyorsam. Bu oran artmış mıdır, düşmüş müdür, aynen devam mı etmektedir?
2021 yılı itibarıyla şube sayınız kaç olmuştur? Yeni bir bankasınız, artık 3'üncü yılı da tamamlamak üzeresiniz. Şube sayısı kaça çıkmıştır?
Bir başka ve son sorum: Bankanızda çalışan engelli yurttaş sayısı kaç kişidir? Toplam personele oranlandığında mevzuatın aradığı, zorunlu kıldığı yüzdelik dilimi karşılamakta mıdır?
Çalışmalarınızda başarılar diliyorum, şimdiden Kurban Bayramınız da kutlu olsun.