CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Sayın Başkan, Plan ve Bütçe Komisyonunun değerli üyeleri, değerli milletvekilleri, Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımız, kamu kurum ve kuruluşlarının değerli temsilcileri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile 2021 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Tekliflerinin geneli ve Sayıştay raporlarının görüşmelerini yapıyoruz. AK PARTİ Grubu adına söz aldım.

Bildiğiniz gibi, bütçe görüşmeleri, Hükûmetin millete hesap verdiği, çalışmalarının yol haritasını milletin takdirine sunduğu bir mecradır. Kamu hizmetlerini yerine getirmekle yükümlü olan Hükûmet, kamunun kaynakları ile ihtiyaçları arasında denge kurmak, harcamalarını yaparken bu denge içinde hareket etmek mükellefiyetindedir. Yönetimler, ihtiyaçlar ile kaynaklar arasındaki dengeyi bütçeler vasıtasıyla kurarlar. Esasen, bütçe sadece devletler için değil, tüm kurum ve kuruluşlar hatta özel kişiler için de söz konusudur.

Ancak, yine, bildiğiniz gibi, Anayasa'mızın 161'inci maddesi bütçenin ve kesin hesabın nasıl düzenleneceğini ve denetleneceğini kural altına almıştır. Esasen, bugün bütçe görüşmelerine başladığımız saatlerde usul üzerine söz alan arkadaşlarımız bu konuda görüşlerini dile getirdiler. Kendi kişisel görüşlerine saygı duymakla beraber, bütçenin nasıl görüşüleceği aslında Anayasa'da açık açık yazılmıştır, tadat edilmiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisinin üyelerinin bu konudaki millet adına bütçe hakkını denetleme ve kabul veya reddetme yetkileri vardır ancak Anayasa gereği bütçeyi Hükûmet hazırlar ve Millet Meclisinden aldığı sarf yetkisi de yine Hükûmetin yani Cumhurbaşkanınındır; bunu da kayıtlara geçirme babında söylemek istiyorum.

Cumhurbaşkanı Yardımcımız cuma günkü bütçe sunuş konuşmasında "Kabinemizin yapacağı icraatların yol haritası olan bütçe teklifimizi siz değerli milletvekillerimizle ne kadar iyi istişare eder, tartışır ve geliştirirsek o derece büyük kazanımlar elde edeceğimize inanıyoruz." sözleriyle açıkça vurgulamış ve bütçe teklifinin Anayasa ve Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin belirlediği kural ve ilkeler çerçevesinde, milletimizin ihtiyaçları ve ülkemizin kalkınma hedefleri doğrultusunda kamu hizmetlerinde sürekliliğin ve verimliliğin esas alınarak hazırlandığını ifade etmişti. Biz de 2023 yılı bütçesinin AK PARTİ hükûmetlerinde hazırlanan geçmiş tüm bütçeler gibi Türkiye'nin başarı hikâyelerine ve kazanımlarına dayanak olacağına inanıyor ve Sayın Cumhurbaşkanımıza ve ekibine güveniyoruz.

Değerli milletvekilleri, yine bildiğiniz gibi, bütçe kanunu, bir mali yıl içinde toplanacak gelirler ile yapılacak kamu harcamalarını miktar ve kurumlara göre tahminî olarak belirleyen, gelirlerin toplanmasına yetki ve kamu harcamalarının yapılmasına izin veren kanundur. Bütçe, mali yıl içerisinde yapılacak giderleri ve elde edilecek gelirleri tahminî olarak gösterir. Kesin hesap kanunuysa bir önceki yılda gerçekleşen bütçe uygulama ve harcamalarını gösteren kanundur. Türkiye Büyük Millet Meclisi merkezî yönetim bütçe kanununun uygulama sonuçlarını onama yetkisini kesin hesap kanunuyla kullanır. Uygulanması biten bütçenin hesabının kesinleşmesi kesin hesap kanunuyla olmaktadır. Nitekim, 2021 Yılı Kesin Hesap Kanunu'nu da görüşmekteyiz.

Tabii, AK PARTİ hükûmetlerinin 21'inci, Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminin de 5'inci bütçesi olan 2023 bütçesi hepinizin bildiği gibi, cumhuriyetimizin 100'üncü yılının bütçesi olması bakımından da ayrıca önem taşımaktadır. Türkiye yüzyılının inşasına giden yolda çok önemli bir eşik olan 2023 yılı bütçesinin ülkemize, milletimize ve tüm insanlığına hayırlı ve bereketli olmasını diliyorum. Bize, ülkemize aralıksız olarak 21 defa bütçeyi hazırlama imkânı veren aziz milletimize de sonsuz teşekkür ediyorum. Yine, bütçenin ülkemizin bütünlüğünü, milletimizin birliğini ve devletimizin gücünü daha da perçinlemeye vesile olacağına inanıyorum.

AK PARTİ hükûmetlerinin bütçeleri milletimize hizmet etmenin bir aracı olarak, vatandaş odaklı olarak hazırlanmış ve uygulanmıştır. Bu bütçenin de toplumun tüm kesimlerini kapsayan, 85 milyon vatandaşımızın bütçesi olduğu görülmektedir. Küresel bilhassa enerji piyasalarındaki anormal yükselişlerin vatandaşlarımıza yansıtılmaması için olağanüstü çaba gösteren Hükûmetimize müteşekkiriz.

Tabii, Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımızın sunumunda da ifade ettiği gibi, 2023 yılı bütçe büyüklükleri gider olarak 4 trilyon 469,6 milyar, gelir olarak da 3 trilyon 810,1 milyar lira öngörülüyor. 2022 yılına göre -ki ek bütçe dâhil- 2023 yılı bütçe ödeneklerinin yüzde 57,9 olarak artırıldığını görüyoruz.

Bütçe giderlerinin ekonomik sınıflandırılmasında en büyük payın personel giderlerine -ardından, büyüklükler var, bunları sıralamayacağım, ama yine- ayrıldığı görülmektedir.

2023 yılı bütçe gelirlerinin kalemlerinde ise gelir vergisi, kurumlar vergisi, özel tüketim vergisi, dâhilde alınan katma değer vergisi ve ithalatta alınan katma değer, motorlu taşıtlar, banka, sigorta muameleleri vergisi gibi vergi gelirlerinin yüzde 41 oranında arttırıldığını ve yaklaşık 3 trilyon 200 milyar liraya ulaştığını görüyoruz. 2022 bütçe tahminlerine göre bütçe gelirleri yüzde 42 artışla gerçekleşirken vergi gelirleri yüzde 41'le artırılıyor.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Yüzde 200.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Tabii, yine, gelir politikaları ve uygulamaları iz düşümüne bakıldığında, Türkiye yüzyılının inşasında vatandaşımızın refah ve mutluluğunu odağına alan gelir politika ve uygulamalarına özel bir ehemmiyet verdiğine de şahitlik etmekteyiz. Gelir politika ve uygulamalarının ana gayesinin işçimizden çiftçimize, esnafımızdan iş insanımıza kadar vatandaşlarımızın tümünün ihtiyaçlarının karşılanması olduğu anlaşılmaktadır. Vatandaşlarımızın, esnafımızın ve çiftçimizin alım güçlerinin artırılması noktasında geçmişte cesaret dahi edilemeyen düzenlemelerin kararlılıkla hayata geçirildiğine şahit olduk ve olmaya devam edeceğiz. Ekonomimizdeki potansiyelimizi artıracak yatırımların, katma değerli üretimin, ihracatın, yurt içi tasarrufları ve nitelikli istihdamın güçlü bir şekilde destekleneceğinin işaretleri yine 2023 yılı bütçe gelir tahminlerinde görülmektedir.

2022 yılında Hükûmetimizin aldığı bazı tedbirlere de değinmek istiyorum. Hepinizin bildiği gibi, ki bu kanunların birçoğu Plan ve Bütçe Komisyonumuzda görüşüldü, birçoğuna şahitlik ettik hep birlikte. Asgari ücret bir tanesi, bunlardan en önemlisi. 2022 yılı başından itibaren asgari ücret vergi dışı bırakılmıştır. Vergi adaleti ve eşitlik bağlamında tüm ücretlilerin asgari ücrete isabet eden kısmından da vergi alınmaması kararlaştırılmıştır. Bu düzenlemeyle sadece 2022 yılı için 90,6 milyar lira vergi alınmasından vazgeçilmiştir. Bu, çalışanların alım güçlerine ilave bir destektir.

Yine, basit usulde vergilendirilen yaklaşık 850 bin esnafımızın kazançları gelir vergisinden istisna tutulmuştur 2022 yılında, ki bunlara iki 2023'te de uygulanmaya devam edilecektir. Çiftçimizi desteklemek amacıyla tarımsal destekleme ödemelerinde gelir vergisi kaldırılmıştır. Biraz önce orada bir arkadaşımızın pankartında gördüm. Aslında çok büyük bir yanlışlık var, onu da düzeltmek isterim. Mesela tarıma verilen destekle ilgili yanlış bir ifade var. 2023 yılı bütçesinde tarıma 142,9 milyar Türk lirası kaynak ayrılmıştır. Değerli arkadaşlarımızın, "çiftçiye 54 milyar" gibi bir ifade var, onu dikkate almalarını dilerim.

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Tarımsal destekler bakın.

SÜLEYMAN GİRGİN (Muğla) - Desteklere bakın.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Desteklere bakın, Cumhurbaşkanı Yardımcısının konuşmasında var.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Çünkü sadece destek 54 milyar olmakla beraber tarım sektörü için yatırım ödenekleri 40,4 milyar, Tarım Kredi sübvansiyonu müdahale alımları, tarımsal KİT'lerin finansmanı ve ihracat destekleri gibi yine 48,5 milyarlık bir ödeneğin de 2023 bütçesinden yapılacağını dikkatinize sunmak isterim. Dolayısıyla elbette...

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Cemal Bey, sayfa 36'da Cumhurbaşkanı Yardımcısının açıklaması bu.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Dolaylı finansmanlar da bir finansman türüdür, çiftçimizi desteklemek amacıyla tarımsal ödeneklere, desteklere gelir vergisinin kaldırılması da yine 2022'de yapılan bir destektir, bunu da dikkatinize sunmak isterim.

KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Destek değil bu...

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Sayın Başkan...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Değerli arkadaşlar, size sıra geldiğinde görüşlerinizi ifade edersiniz.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Sayın Başkan, kamuoyunu..

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Yine, esnaf muafiyeti kapsamı genişletilmiştir.

KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Ayrıca dolaylı transferler 54 milyar lira.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Ya, bir dinle abi, bir dinle ya.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Esnaf muafiyeti kapsamı genişletilerek esnafımıza destek verilmiştir.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Size söz verdiğimde görüşlerinizi ifade edersiniz, rica ediyorum.

KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Bakanlığın bütçesi "54 milyar" diyor, siz başka bir şey diyorsunuz.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - İşçilere verilen günlük yemek bedeli ve günlük yol bedeli istisnaları, tutarları artırılmıştır, vatandaşımızın alım gücü artırılmaya devam edilmektedir. Gelir dağılımındaki adalet giderek iyileştirilmektedir, daha adil bir gelir dağılımı yapılmaktadır. Sadece gelir tarafında değil, harcama tarafında da vergi oranlarında 2022'de indirimler yapılmıştır, böylece bir taraftan vatandaşımızın alım gücü desteklenmiş diğer taraftan enflasyonla mücadeleye vergi yoluyla da önemli destekler verilmiştir. Başta, gıda maddelerindeki yüzde 8 katma değer oranı yüzde 1'e indirilmiş, yeme içme hizmetlerinde, temizlik ve bakım ürünlerinin bazılarında, yine meskenlerde ve tarımsal sulamalarda kullanılan elektrikte, arsa ve arazi teslimlerinde, bazı tarım makinelerinde önemli oranda katma değer indirimleri yapılmıştır. Yatırıma, istihdama, üretime, ihracata güçlü destek verilmiştir ve 2023 bütçesinde de bunlar yine desteklenmeye devam edilecektir.

İhracatçı şirketlerimiz ile sanayi sicil belgelerini haiz imalatçı şirketlerimiz için -hepinizin bildiği gibi, yine bizim Komisyonda bunları görüştük- kurumlar vergisi 1 puan indirilmiş, sanayi sicil belgesini haiz olan sanayicilerin yeni makine ve teçhizat alımlarına yatırım teşvik belgesi olmasa dahi katma değer istisnası tanınmış, yine bu 2023 yılı sonuna kadar da alınacak yeni makine ve teçhizatın amortisman süreleri de yarıya indirilmiştir. Yatırım teşvik sisteminde hak edilen yatırıma katkı tutarının kurumlar vergisi haricindeki diğer vergi ödemelerinden de belli oranda indirimler sağlanmıştır, vergiye uyumu güçlendirmek amacıyla kayıt dışı ekonomiyle mücadele devam etmektedir.

Değerli arkadaşlar, tabii, merkezî yönetim bütçe büyüklüklerini orta vadeli program çerçevesinde hazırlayan Hükûmetimiz, bütçesiyle birlikte Meclisimize başvurmuş ve inşallah dünyadaki ekonomik krize, çevremizdeki sıcak çatışmalara rağmen 2022'deki bu dalgalı dönemi suhuletle en az hasarla atlatmaktayız, geri kalan iki aylık dönemde de Hükûmetimizin zamanında alacağı kararlar aslında hem bütçe disiplini açısından hem de ülkemizin kalkınması, gelişmesi açısından önem arz etmektedir.

Hepinizin bildiği gibi, Türkiye, Birinci Dünya Savaşı sonrasında altı yüz yıllık devletin yıkılışına şahitlik etti ve ardından da biz özellikle paktlara uzak tutulduk, birçok paktlara alınmamıza rağmen hiçbir zaman içine tam olarak alınmadık, hep kenarında tutulduk ve bu süreçte siyasi ve ekonomik olarak kendi yolumuzu çizmeye her teşebbüs edişimizde darbelerle, engellerle, istikrarsızlıklarla, krizlerle boğuştuk ancak yirmi yıldır katettiğimiz demokrasi ve kalkınma hamlesi sayesinde nihayet kendi hedeflerimizi, kendi vizyonumuzu belirleyip uygulayabileceğimiz bir iklime, bir yönetime kavuştuk.

Altını çizerek tekrar vurgulamak istiyorum: Türkiye artık siyasi ve güvenlik önceliklerini bizzat kendisi tayin eden ve uygulayabilen bağımsız bir ülkedir. Türkiye artık kendi ekonomik ve sosyal programlarını geliştirebilen ve hayata geçirebilen güçlü bir ülkedir. Türkiye artık medeniyet ve tarih birikiminin farkına varmış, bunun gerektirdiği insani duruşu da her alanda ortaya koyabilen bir ülkedir. Dolayısıyla Türkiye daha düne kadar "Yapamazsınız." denilen ne varsa hepsini yapıyor ve yapmayı da sürdürecektir. Daha düne kadar bize "Beceremezsiniz." dedikleri ne varsa hepsini başardık ve başarmayı da sürdürüyoruz. Daha düne kadar bize "Altından kalkamazsınız." dedikleri ne varsa hepsinin de altından kalktık, daha fazlasını yapmayı da sürdürüyoruz, sürdüreceğiz. Çünkü Türkiye, kendisine biçilen gömlekleri yırtmıştır, ayağına vurulan prangaları çözmüştür, mazisiyle arasına çekilen duvarları yıkmıştır, üzerine konan ipotekleri kaldırmıştır. Türkiye geçtiğimiz yirmi yılda nüfusu yüzde 30 artarken ürettiği millî gelirin dörtte 1'ini yatırımları için kullanarak istihdamı yüzde 42 yükseltebilmeyi başarmış bir ülkedir. Bütün dünya sahte refah düzeyinin keyfini sürerken Türkiye, altyapısını yeni baştan inşa ederek, etki alanını genişleterek geleceğini de inşa etmektedir.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Süreniz dolmak üzeredir. Beş dakika ek süre veriyorum grup sözcüsü olarak.

Buyurun lütfen.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Zihni ve kalbi emperyalist virüslerin etkisiyle formatlanmış olanların anlayamadıkları hakikat şudur: Artık ne yaptığını, niçin yaptığını bilen; nereden geldiğini, nereye gideceğini bilen bir Türkiye vardır. Ne diyor Sayın Cumhurbaşkanımız? "Milletimiz müsterih olsun, gönlünü ferah tutsun. Ödediğimiz her bedele, çektiğimiz her sıkıntıya, sırtladığımız her yüke değecek parlak bir gelecek bizi bekliyor. Büyük ve güçlü Türkiye'nin inşasında katettiğimiz her mesafe, bizim evlatlarımızın müreffeh yarınlarına doğru atılmış bir adımdır. Yeter ki bu süreçte birliğimize, beraberliğimize, kardeşliğimize halel getirmeyelim; bozgunculara, muhterislere beşinci kol elemanlarına fırsat vermeyelim. Bunu başardığımızda 2053 vizyonunun bir afaki söylem değil, hızla yaklaştığımız bir hakikat olduğunu hep birlikte göreceğiz. Ülkesinin ve milletinin geleceği için hayali olmayanların, vizyon peşinde koşması ve hedefler belirlemesi de mümkün değildir. Bizim hayallerimiz de vizyonlarımız da hedeflerimiz de milletimizin güvenli, huzurlu ve müreffeh geleceği içindir. Birileri yine dudak bükse de göz süzse de alay etse de Türkiye büyük hedeflerine ulaşacak, Türkiye yüzyılını inşa edecektir."

Ben 2023 yılı bütçemizin hayırlara vesile olmasını diliyor, bereketli olmasını diliyor; hepinizi saygıyla hürmetle selamlıyorum.