| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/286) ve 2021 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/285) ile Sayıştay tezkereleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 6 |
| Tarih | : | 26 .10.2022 |
SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Teşekkür ederim Başkanım.
Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısını, değerli bürokratları ve tüm katılımcıları saygıyla selamlıyorum.
Evet, baktığımız zaman, zaten bütün gün detaylı tartışmalar yapıldı ama şuna vurgu yapmak istiyorum ben: Sunumunuzu çok detaylı şekilde inceledim, işte yeni bir Türkiye yüzyılı vizyonu ortaya koyuyorsunuz. "Buna yelken açıyoruz." derken Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımız... Tabii ki ülkenin ekonomik anlamda gerçekten, mevcut çok ciddi sorunları var yani ekonomik anlamda ciddi sorunlarla baş başa bırakıldı. Burada tabii ki maalesef yanlış ekonomi politikaları, yanlış tercihler ve bunun sonunda karşı karşıya kaldığımız tablo var. En azından bunların... Yani sunumda belli konularda bunlar kabul edilip bunlara dönük somut adımların nasıl atılacağını göremedim ben açıkçası. Temel yaklaşımları ortaya koydunuz, işte "adil ve sosyal bir anlayış" diyorsunuz, işçi, işvereni emekli, çiftçi bütün kesimleri sayıp 85 milyonun bütçesi olduğunu söylüyorsunuz ama alt başlıklarda ve sunumun devamında bunları göremedik.
Değerli Kaboğlu Hocamın giriş yaptığı gibi, gerçekten, 2018 sonrası bu sistemle birlikte, Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemiyle birlikte, ekonomi başta olmak üzere temel kurumsal yapılarda ciddi tahribat oldu. Bir taraftan kurumsuzlaşan yapılar, bir taraftan da kişiselleşen kurumlar oldu ve bu bağımsız ve gerçekten denetleyici kurumlarda ciddi tahribat oldu, hesap verebilirlikten ve şeffaflıktan uzaklaşıldı, mali disiplinden uzaklaşıldı, denetimden uzaklaşıldı. Doğal olarak da bunun yarattığı tahribatlar bu yaşananların aslında bugün ekonomi anlamında da karşı karşıya kaldığımız tablonun belki de sonucu oldu.
Evet -baktığımız zaman sunumunuza- bazı alanlara değinmek istiyorum. Sunumda ve bugün Plan Bütçe Komisyonuna gelen birçok torba yasada da sorunlar, vatandaşların karşı karşıya kaldığı sorunlar ve bu sorunlara çözüm üreten torba paketlerle hep karşıya karşıyayız. İşte vergi yapılandırmaları... "Vergiden vazgeçtik." diyorsunuz ancak bugün geldiğimiz bütçedeyse ciddi bir vergi yükü getiriliyor; böyle bir çelişki de var, buna değinmek istedim.
Özellikle eser siyaseti, hizmet bütçesi, eser bütçesi üzerine çok vurgu yapıyorsunuz. Evet, bunlar yapıldı -yirmi yıl- siz de bunlara çok vurgu yapıyorsunuz. Ama neticede geldiğimiz tablo nedir, sonuç nedir? Ciddi bir enflasyon, işsizlik, sizin o "üretim, yatırım" dediğiniz noktada ciddi bir borç yükü sarmalı var. Bugün faiz verileri bütçeye de yansımış, ciddi bir faiz yükü var. Dış ve özel sektörün borçları, hazinenin borcu, faiz yükü var, gelir adaletinde ciddi bir sorun alanı var. Evet, gini katsayısı var, bir iyileşmeden bahsediyorsunuz ama bu, beklenen düzeyde mi? Bugün vatandaşların -baktığımız zaman- yüzde 10'luk en yüksek gelir düzeyi ile yüzde 10'luk en düşük gelir düzeyi arasındaki kat artmış, 13-14 kat seviyesinde ve bunda bir iyileşme gözükmüyor ve esnafa ya da belli kesimlere sürekli kredi destekleri var. Yani bir borcun artışı, gerek tarım gerek sanayi alanındaki girdi maliyetlerindeki ciddi artışın sonucunda kredi destekleriyle verilen destekler var ama bunlar o sorunu temel olarak çözecek bir yaklaşım değil, sürekli bir yapılandırma ve kredi destekleri ve vergi yüküyle bunu karşılıyoruz; bu, temel bir sorun olarak gözüküyor.
Eğitim ve istihdam alanındaki o eş güdümü sağlayacak bir politika maalesef hâlâ ortaya koyamadınız. Ciddi bir nitelikli insan kaynağımız var ama onları istihdam edilecek bir noktaya taşıyamadık.
"İhracat, yatırım, istihdam bütçesi" dediniz ama bunu bütüncül olarak gören politikalar yok. Ya, ben bunu burada da göremedim. Ben bir akademisyenim, Avrupa Birliği çalışıyorum ve burada bu bütüncül yaklaşıma hâlâ ulaşamadınız.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son yarım dakikanız.
SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Çabalar var ama bunu bütüncül olarak, somut olarak ortaya koyamadınız. Gerçek Avrupa Birliği raporu var Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcım. 2007'de ve belki 2002 sonrası süreçte bizim en başarılı olduğumuz alan -sizin iktidarda olduğunuz dönemde- kurumsal yapılardı, özerk, bağımsız, kurumsal yapılardı ama bunlarda 2018 sonrası ciddi tahribat var. Bu belki genel olarak dikkat edilmesi gereken bir durum. Şeffaflık, kurumsallaşma; buralardaki tahribatı düzeltmeden gerçekten yaptığınız politika araçlarından bir sonuç alamayacağız gibi gözüküyor ve alınamayacak da kısa vadede.
Ve güvenlik ve hukuk sistemi; burada eğer hâlâ Merkez Bankası Başkanı talimatla atanırsa, Anayasa Mahkemesi üyeleri talimatla atanırsa, HSK'nin yapısını düzeltemezsek, hukuk güvenliğini sağlayamazsak aldığınız politika araçlarının ekonomik anlamda sonuç vermeyecektir diye ben düşünüyorum.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ediyorum.
SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Teşekkür ederim Başkanım.
Söyleyecek çok konu var ama süremiz çok kısıtlı.