| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/286) ile 2021 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/285) ve Sayıştay tezkereleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 6 |
| Tarih | : | 27 .10.2022 |
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Ben hazırım ama Komisyonumuz hazır değil herhâlde, pek gelen olmadı Sayın Başkanım.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Meclis Başkanımız burada, diğer arkadaşlarımız da herhâlde peyderpey gelirler salona.
İsterseniz biraz bekleyelim.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Nasıl uygun görürseniz Başkanım.
Önemli değil, ben devam edeyim isterseniz.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Peki, buyurun.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Sayın Başkan, değerli milletvekili arkadaşlarım, Sayın Meclis Başkanımız, Değerli Sayıştay Başkanı, Kamu Denetçiliği Kurumunun Değerli Başkanı -değerli basın mensupları ve değerli bürokratları da ihmal etmeyeyim bu arada- hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Sayın Başkanım, Plan ve Bütçe Komisyonunda geçenlerde vahim bir hadise yaşandı, bunu size mektupla da bildirdim. Şöyle: Torba kanun görüşmeleri sırasında -mektupta da ayrıntılı olarak anlattığım üzere- kur korumalı mevduat hesabıyla ilgili olarak bilgi almaya çalışıyorduk, onun uzatılması söz konusuydu; Maliye Bakanlığı gereken bilgileri verdi sağ olsunlar ama Merkez Bankasının orada olmadığını fark ettik. Onların da sorumluluğu var, bilgilendirme yapmaları gerekiyordu. Sayın Başkan gelmelerini istedi, maddenin görüşmelerini de sona erteledi haklı olarak. Daha sonra, akşamüstü görüşmeler sırasında geldiğinde, Merkez Bankasından bir yetkili bilgi veremeyeceğini söyledi; hiç hoş değildi bu, çok vahim bir hadise olarak görüyorum.
Şimdi, Türkiye Büyük Millet Meclisine bilgi verilmemesi, bunun bir alışkanlık hâline gelmesi -siz de takdir edersiniz- hiç güzel değil. Yani "güzel değil" lafı öyle ağzımdan çıktı, çok nahoş bir hadise olur. Demokrasinin vazgeçilmezliği bu erklerin ayrılığındandır yani Meclis bir kamu kuruluşu değil ki klasik anlamda, bir erk. Yasama, yürütme, yargı; en başta da yasama geliyor. Yasama erkine bilgi vermek zorunda bürokrasi. Mesela yürütme erki binlerce kurumdan oluşuyor, taşra teşkilatı da var; yargı öyle, yüksek mahkemelerden taşradaki mahkemelere kadar yine yüzlerce, binlerce yargı kurumu var, kuruluşu var ancak yasama erki sadece Türkiye Büyük Millet Meclisinden oluşuyor. Sadece Türkiye Büyük Millet Meclisinden oluşuyor yasama erki ve yasama erkine bilgi verilmemesi gerçekten büyük bir sorundur, sıkıntıdır. Bunun olmaması lazımdı. Bu bizi üzen bir hadiseydi. Biz muhalefet olarak Komisyonu terk ettik yani bir şey yapmamız gerekiyordu çünkü bu önemli bir hadise; geçmişte de olduğunda o kişi çıkarılmıştı, maddesi de çıkarılmıştı. Bir şey yapmamız gerekiyordu, biz Komisyonu terk ettik ve size durumu bildirdik. Ancak bununla ilgili olarak ne yapıldı, bilmiyorum ama burada açıklamanız olursa çok memnun oluruz. Demin İbrahim Bey konuşması sırasında hoşuma giden bir laf söyledi: "Türbeyi aziz tutan bekçisidir." Bu sorumluluk size ait, sizin de gerekeni yapacağınıza inanıyorum.
Sayın Başkanım, onun haricinde, 27'nci Dönemde Plan ve Bütçe Komisyonumuzdan 46 kanun geçmiş, biraz önce bilgileri aldım müdürümüzden. Bunlar arasından bütçe ve kesin hesapları çıkardığımızda, hatırladığım bir tane -ama bir tane- torba olmayan kanunu çıkardığımızda, geri kalan 30'dan fazla kanun teklifi torba kanun olarak gelmiş. Torba kanun olarak Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminden sonra gelmeyecekti, bu böyle ifade edilmişti; maalesef daha fazla arttı. Böyle bir usul olmaması lazım. Şunun için mahzurlu: Şimdi, geliyor -bakın, kanunların son yıllardaki sayısında bir artış vardır- bazen bir ay sonra, iki ay sonra, bir yıl sonra, iki yıl sonra değişiklik yapıyoruz aynı kanunda. Ya, bu kanunu getiren bürokratın, böyle bir ihtiyaç hisseden bürokratın hiç sorumluluğu yok mudur? O kurumun hiç sorumluluğu yok mudur? Nasıl getirirler? Yani yönetmelik bu kadar sık değişmez. Bu kadar sık kanun değiştirilir mi? Bu kurumların ve kurumların yöneticilerinin sorumlu olması lazım. Siz geçenlerde getirdiniz, geçen yıl getirdiniz bu maddeyi, ele aldık, işledik; bir daha neden getiriyorsunuz? Bu kadar sık gelmemesi lazım, burası Türkiye Büyük Millet Meclisi, kanun fabrikası değil ki. Biz burada oturacağız, görüşeceğiz ve o görüşmeler sırasında da ilgili kurumları denetleyeceğiz, hesap verecekler. Bu tam olarak gerçekleşmediği için sorun oluyor, o cesaretle de sık sık getiriyorlar yani denetimi tam yapmadığımız için, maalesef, bu kadar sık kanun teklifi geliyor bürokrasiden.
Bir diğer konu var. Ben birkaç seneden beri grup sözcüsü olarak size yazıyorum. Plan ve Bütçe Komisyonuna bilgi vermesi gereken, bilgilendirme yapması gereken kurumlar var, 8-9 kurum var. Kanun gereği bütün bunlar yani kanunlarında olduğu için Plan ve Bütçe Komisyonunun, Türkiye Büyük Millet Meclisinin bilgilendirilmesi gerekiyor ama bu bilgilendirme yapılamıyor maalesef. Mesela, en önemlilerinden bir tanesi Merkez Bankası, Merkez Bankası bu sene hiç bilgilendirme yapmadı. Sayıştaydan özellikle bir arada, yüz yüze bir bilgilendirme istedik, o olmadı. Sayıştayın altı ayda bir gönderdiği raporlar var ama onun haricinde de bazı şeyleri sorarak öğrenmek istedik, bilgilenmek istedik, o da gerçekleşmedi. SPK'yle ilgili hiç yapılmadı, BDDK'yle ilgili olarak yapılmadı, Afet Sigortalarıyla ilgili olarak yapılmadı. Varlık Fonu bütçeden sonra yapılacak diye umut ediyoruz. Sosyal Güvenlik Kurumu Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle bu dönem eklendiği hâlde Sosyal Güvenlik Kurumuyla ilgili tek bir görüşme bile yapılmadı. Bunlarla ilgili görüşmelerin yapılması konusunda, evet, siz sorumlu değilsiniz ama bunları davet etmek gerekiyor, bu sorumluluktan kaçmamaları lazım, buraya, Plan ve Bütçe Komisyonuna bu bilgiyi, Meclise bu bilgiyi vermekten kaçamamaları lazım, bunun bir yaptırımı olması lazım yöneticiler nezdinde. Devlette devamlılık esastır. Nasıl, kanun emri olduğu hâlde tek bir bilgilendirme dahi yapmamışlar? Merkez Bankası bu sene yapmadı, geçen sene bir kere yapmıştı; Sosyal Güvenlik Kurumu hiç yapmadı şimdiye kadar. Devlet desteklerinin izlenmesi ve değerlendirilmesiyle ilgili bir brifing almamız lazım, o da hiç yapılmadı. Bunların yapılması devletin, kamunun, milletin menfaatinedir ve inanın, siyaseten AK PARTİ'nin de menfaatinedir, bunların yapılması gerekir, çok daha düzgün işler yapılmış olur.
Onun haricinde, Sayıştayla ilgili olarak şunu söyleyeyim: Siyasi partilerin denetimiyle ilgili olarak Sayın Başkanla görüştük birkaç partinin idari ve mali işlerden sorumluları olarak. Siyasi partilerin denetimi konusunun geçmişe göre daha düzgün bir şeye bağlanacağını umut ediyorum. Geçen yıl bağışlar konusuyla ilgili mevzuatı da değiştirdik, sanırım, daha düzgün olacaktır bundan sonra siyasi partilerin denetimi.
Sayın Başkanım, bir konuyu sizden öğrenmek istiyorum, özellikle, bu bilişim sistemleri denetimi konusunu. Bilişim sistemleri bizim kuşağın da çok iyi bilmediği, herkesin çok iyi bilmediği bir konu, teknolojiyi çok iyi bilmiyoruz. Teknolojiyi bilmememiz birçok kurumda genç bürokratlara bazı avantajlar getiriyor, bilenlere.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Süreniz bitti, başlangıçta iki dakika geç başladığınız için ilave ediyorum.
Buyurun lütfen.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ederim Başkanım.
Onlar teknolojiyi biliyorlar, çok fazla usul, esas bilmiyorlar ama kurumları yönetiyorlar. Bu, istihbarat kurumundan tutun da herhangi bir kuruma kadar geçerli. Tüm bilgilerine vâkıf olabiliyorlar, tüm bilgilerini edinebiliyorlar, tüm bilgilerini kullanabiliyorlar. Bilişim sistemleri konusuyla ilgili olarak denetimin çok daha detaylı yapılabiliyor olması lazım, onun için bilgi istedim. Hatta, Sayın Başkanım, Mecliste milletvekillerinin de bu konuda bilgilendirilmesi lazım yani yabancı dil teşvik ediliyor ama teknolojinin bilinmesi konusunda, o kadar çok yeni yeni cihazlar, yöntemler, yazılımlar çıkıyor ki bunları da öğrenebilmemiz lazım, hayatı daha iyi kavrayabilmek için gereklidir diye düşünüyorum. Bu konuda da bir çalışmanız, teşvikiniz olursa memnun oluruz.
Onun haricinde, Meclis bütçesinde bir konuyu sormak istiyorum, bu kesin hesapla ilgili olarak en azından görüşmüş oluruz. 2023 Meclis bütçe teklifinin hemen başında performans göstergeleri yer almış. Buradaki alt programla ilgili olarak 2021'deki gerçekleşme 90'ın üzerindeyken 2022 için planlanan 94, ancak gerçekleşme tahmini 86'larda kalmış, 2023 hedefi de 87 yani 2021'de 90'ı gerçekleştirmişken daha sonra neden hedefi büyüttüğümüz hâlde küçülüyor? Bununla ilgili bilgi verirseniz memnun olurum. Hem alt programın biri hem de ikisiyle ilgili bu durum söz konusu.
Çok teşekkür ederim Sayın Başkan, anlayışınız için.