| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/286) ve 2021 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/285) ile Sayıştay tezkereleri a)Tarım ve Orman Bakanlığı b)Orman Genel Müdürlüğü c)Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ç)Türkiye Su Enstitüsü d)Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 6 |
| Tarih | : | 31 .10.2022 |
ÖMER ÖCALAN (Şanlıurfa) - Sayın Bakan, ben, son bahsedilen üründen bahsedeyim.
Şimdi, siz, Urfa'da tanıdığınız herhangi birini arayın "Pamuk fiyatı nedir?" diye sorun. Pamuk fiyatı, şu an bir serbest piyasa ekonomisi oluşturulmuş, 5-6-7 tüccar bir araya gelmiş, Cumhurbaşkanının açıkladığı fiyatın neredeyse yarı fiyatının altında pamuk alıyor. Bunu bir denetlemek lazım, bir soruşturmak lazım, bir araştırmak lazım. Doğrudur, Cumhurbaşkanı açıkladı; 44 randımanlı pamuk 21 lira. Tabii, Urfa'da 44 randımanlı pamuğun da yetiştirilmediğini biliyoruz, kaliteli bir pamuk ama Urfa, orta derecede pamuk yetiştiriyor. İsterseniz il tarım müdürlüğünüzü arayın, ilçe tarım müdürlerinizi arayın: "Kardeşim, pamuğu kaça alıyorlar?" diye bir sorun. Tüccar, fabrikada alırken bunu kaça alıyor? 12 liraya kadar düşmüş değerli milletvekilleri. Şu an, bu çiftçiyi korumak bizim temel görevimizdir. Eğer yanlış varsa en azından siz de bir kamuoyunu rahatlatırsınız, aslında fiyatın o olmadığını söylersiniz. İnsanlar bizi arıyor, o bölgede yaşıyoruz. Pamuğun yüzde 46'sını Urfa yetiştiriyor ama orası tefecinin eline düşmüş, çiftçi orada kimi tüccar baronlarının eline düşmüş. Bir kademelendirsin, randıman randıman bunun fiyatını, fabrikalar ne veriyor? Bir öğrenelim, bir görelim, tartışalım bunu. Adamlar ekmiş, bakın, oranları açıkladınız, çok güzel. Yüzde 100 şu kadar artmış, şu artmış, bu artmış. Yaptığınız hizmetlerden bahsettiniz. Bakınız, ben de şundan bahsedeyim: Sayın Bakan, DAP gübre 19 bin, üre gübre 14 bin -tabii, bu rakamlar bazen yükseliyor, bazen iniyor, şu an aynı fiyatlar olmayabilir- amonyum sülfat 7.500 lira, mazot 27 lira. Şimdi, geçen seneye göre 7 lira olan mazotun yüzde kaç arttığını da söyleyelim, tohumun da ne kadar arttığını söyleyelim. Yaptığınız hizmetlerin artışını söylüyorsunuz, tebrikler ama bu girdi maliyetleri bu kadar artıyor. Arazisi olmayan insanlar araziyi kiralıyor. Ne kadara kiralıyor? İki yıl önce dönümünü 700 liraya 1.000 liraya kiralıyordu, şu an 2.500, 3.000 liraya arazi kiralıyor. Şimdi, biz bunların üzerinde durmalıyız, bu bir. Pamuk, şu an ele ayağa düşmüş, tüccar mantığı orada hâkimiyet kurmuş, alın teri döken, bir yıldır çalışan, üreten çiftçi de kan ağlıyor, perişan. İstediğiniz kişilere, yakınlarınıza ya da taşradaki kurumlara sorabilirsiniz, bu bir. İkincisi fıstık, ismi "Antep fıstığı" doğrudur. O bölgede, yüzde 60-70 civarında Urfa'da bu fıstık yetiştiriliyor. Bu fıstığa, devlet veya hükûmet bir taban fiyat niye açıklamaz ya? Sebep lüks tüketim maddesidir, insanların geçim kaynağıdır. Niye bir çalışma yapılmıyor? Urfa, Antep, Adıyaman, Siirt, Mardin, kısmen de Batman o bölgenin il müdürlükleriyle temas kurulup ilerleyen süreçte bu fıstığa bir taban fiyat belirlememiz gerekiyor. Çünkü burada da tüccar mantığı hâkimdir. Arz-talep dengesiyle oynuyor ondan sonra fıstığı mahsul döneminde topluyor, birkaç ay sonra 2 katına satıyor; dört ay, beş ay önceki fıstık 40 liraya satıldı, şimdi 140 lira. Şimdi, bu piyasayı da biraz denetlemekte fayda var. Antep fıstığının, Urfa fıstığının ya da Siirt fıstığının üzerinde durmakta fayda var.
Diğer bir konu hayvancılık meselesi. Ben iki gün önce kendi bölgemde hayvan yetiştiren insanları da ziyaret ettim. Bize söylenen "200 tane küçükbaş hayvanımız vardır. Biz bu sene ne yapacağımızı bilmiyoruz. Yem fiyatları, arpa fiyatları, saman fiyatı geçen seneye göre biraz daha makul bir seviyede. Biz bu sene 200 küçükbaş hayvanımızın 100 tanesini satacağız hem kendimiz ihtiyacımızı karşılayacağız, yiyeceğiz, diğer kısmında diğer kalan 100 hayvanın ihtiyacını karşılayacağız, diğer kalan 100 hayvanı da gelecek sene tüketeceğiz." Urfa Karacadağ bölgesinin 2 milyon kapasitesi vardır, 2 milyonun üzerinde hayvan yetiştirilebilir Sayın Bakan, 1 milyonun altına düşmüş. Hangi rakamdan bahsediyorsunuz, hangi artıştan bahsediyoruz? Bence artık bu ülkenin bir tarım politikası, hayvancılık politikası olmalıdır.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son on saniyeniz.
ÖMER ÖCALAN (Şanlıurfa) - Hangi sene ne ekilecek, ne biçilecek, bunun programının çıkarılması lazımdır. Bir sene ekilen şey para ediyor, diğer sene çiftçi oraya yükleniyor, orada aşırı bir ekim durumu var ve para etmiyor.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Süreniz dolmuştur.
Teşekkür ediyorum.
ÖMER ÖCALAN (Şanlıurfa) - Bunu Tarım Bakanlığı belirlemeyecek de kim belirleyecek?
Saygılar.