ŞEVİN COŞKUN (Muş) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Sayın Bakan, değerli Komisyon üyeleri; hepiniz selamlıyorum.

Evet, iktidar bu yıl da hazırladığı bütçe teklifinde, halkların, emekçilerin, yoksulların, işsizlerin ve gençlerin taleplerini bir kenara bırakmıştır. Artan enflasyona, işsizliğe, yoksulluğa karşı gençlerin talepleri dikkate alınmamıştır. İktidar bu teklifte de değişim ve dönüşümde toplumun dinamiği olan gençleri süslü cümlelerle geçiştirerek işsizlik, yoksulluk ve belirsizlik üçgenine itmektedir. Öğrencilerin sorunlarına çözüm üretememektedir. Yaşanan sorunlar karşısında, TÜİK'in verilerine göre, öğrencilerin sadece yüzde 40'ı almış olduğu eğitimden memnun olduğunu söylemektedir. Öğrenciler eğitim ve barınma gibi temel haklarının erişiminde ciddi zorluklar yaşamaktadır. Bu öğrencilerin beslenme, barınma gibi sorunlarının çözüme kavuşturulması sizin Bakanlığınızın da sorumluluğundadır. Bakanlık, bu bütçe teklifinde de her ne kadar gençlerin yaşam kalitesini artırmayı hedeflediğini iddia etse de KYK yurtlarındaki kötü fiziki koşulların devam ediyor olması ve öğrencilere verilen KYK burs, kredi miktarı bunun aksini göstermektedir. 8 milyonun üzerinde üniversite öğrencisi bulunurken KYK yurtlarının kapasitesi yaklaşık 800 bindir. Bakan bugün yaptığı konuşma kapsamında 2002'den beri yurtların kapasitesini artırdıklarını söyledi ancak son bir yıldaki bu kapasite artışının nasıl olduğuna dair açıklayıcı bir beyanı olmadı. Yani kapasite artışı yeni yurtların yapılmasıyla değil, öğrencilerin odalarına yeni ranzalar atılmasıyla yani istif yöntemiyle yapılmıştır.

KYK yurtlarında öğrencilerin maruz kaldığı bir diğer sorun ise yemeklerin sağlıksız, yetersiz olması ve bu nedenle de yaşanan gıda zehirlenmeleridir. 16 Ekim 2022'de, Gümüşhane Torul'da Hacı Şaban Cengiz KYK Erkek Yurdu'nda 40 öğrenci, 18 Ekimde Dersim'de KYK Anadolu Kız Öğrenci Yurdu'nda 12, 21 Ekim'de Karabük Safranbolu Bahaddin Gazi KYK Yurdu'nda 35 öğrenci yemekten zehirlenmiş ve hastaneye başvurmuştur.

Ayrıca, seçim bölgem Muş'ta bulunan KYK Sultan Alparslan Kız Öğrenci Yurdu'nda yaşanan su sorunu hâlâ giderilmemiştir, hâlâ taşıma su yöntemiyle bu yurda su verilmektedir ve bu öğrencilerin ulaşım sorunu da devam etmektedir.

Bakanlığın öğrencilere verdiği KYK bursu ve kredi ise artan fiyatlar karşısında temel ihtiyaçları bile karşılayamamaktadır. TÜİK verilerine göre, 2021 yılının başlarında enflasyon yüzde 14 iken öğrencilere verilen KYK burs kredi miktarı 650 TL'ydi. 2022 Eylül ayında TÜİK verilerine göre, yüzde 84,4; ENAG'ın ise yüzde 186 olarak açıkladığı enflasyon dikkate alınmadan KYK burs kredilerine yüzde 30 artış yapılarak 850 TL olarak belirlenmiştir. Bu anlayışta olan iktidar, getireceği bu bütçe teklifinde de gençlerin taleplerini ne ölçüde dikkate almış olabilir ki? Gençlerin taleplerini hiçe sayan bu teklifi yeterli bulmuyor ve kabul etmiyoruz.

Binbir zorlukla üniversiteden mezun olan gençler işsiz ve umutsuzdur. TÜİK'in Temmuz 2021 verilerine göre, üniversiteden mezun olan gençlerin yüzde 12,4'ü işsizdir. DİSK-AR'ın 2021 verilerine göre ise üniversite mezunu her 10 gençten 4'ünün işsiz olduğu ve yükseköğretim mezunu gençlerde işsizlik oranı ise yüzde 35,1 olarak belirtilmektedir. TÜİK verilerine göre, 2005'te 277 bin olan işsiz yükseköğretim mezunu sayısı, 2022'de 1 milyon 30 bine yükselmiştir. Üniversite mezunu gençler ucuz iş gücü olarak merdiven altı fabrikalarda, mevsimlik tarım alanlarında kötü koşullarda çalıştırılmakta ve emekleri sömürülmektedir. TÜİK'in 2021 verilerine göre, ülke nüfusunun yüzde 15,3'ünü oluşturan 15-24 yaş grubundaki gençlerin yüzde 19,1'i işsizdir; aynı verilere göre, 18-24 yaş grubundaki gençlerin yüzde 53,5'i kendini mutlu görmemektedir. Gençlik ve Spor Bakanlığının gençlerin bu işsizliğinde ve mutsuzluğundaki payı yadsınamaz. İsminde "gençlik" kelimesi bulunan bu Bakanlığın bile istihdamda gençlere yer vermediğini bünyesinde olan personel tablosundan görebiliyoruz.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son yarım dakikanız.

ŞEVİN COŞKUN (Muş) - Tamamlayacağım Başkan.

2022 yılında, Bakanlığın bünyesindeki 65.884 personelin sadece 1.806'sı 18-25 yaş arası grubunda yer alıyor ve üçte 2'si ise 36 yaş ve üstüdür.

Evet, TÜİK'in 2021 verilerine göre, genç nüfusun en yüksek olduğu 3 kent Hakkâri, Şırnak, Siirt' iken 5'inci sırada Ağrı, Muş, Van ve Bitlis illeri takip etmektedir. Özellikle, bölge illerinde gençlerin karşı karşıya olduğu sorunlardan biri de işsizlik ve yoksulluğun yanında, HDP Gençlik Meclisimize yönelik sürekli yapılan gözaltı ve operasyonlardır. Gençler evlerinde, sokaklarda, iş yerlerinde kolluğa bağlı güçler tarafından kaçırılıyor, işkenceye maruz kalıyor ve ajanlık dayatılıyor.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ediyorum.

Sürenizi aştınız, son bir cümle alayım.

ŞEVİN COŞKUN (Muş) - Birkaç cümle söyleyeceğim, bitiriyorum Başkan.

Sadece Batman'da, 2022 yılının ilk üç ayında kaçırılma, ifadeye zorlanma ve ajanlık dayatması gibi nedenlerle 6 kişi İHD'ye başvurmuştur. Gençlik Meclisimiz, bölgedeki ciddi anlamda artış gösteren madde bağımlılığına karşı -benzer bir konuda da- önemli mücadeleler yürütmektedir. Ağrı Doğubayazıt'ta madde bağımlılığına karşı yapılan eylemlere polis müdahale etmiş ve çok sayıda kişiyi gözaltına almıştır.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Evet, teşekkür ediyorum, çok aştınız sürenizi.

Sağ olun.

ŞEVİN COŞKUN (Muş) - İktidar bu mücadeleyi her ne kadar kriminalize etmiş olsa da bu kirlilik ile kirliliğin önünü açanlarla mücadele etmeye devam edeceğiz.