SUZAN ŞAHİN (Hatay) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, değerli katılımcılar; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

İyimser ifadelerle ve ekonomik büyüme mesajıyla sunulan 2023 bütçesi de diğer bütçelerde olduğu gibi yine giderleri gelirlerinden daha fazla olan, rant ve faiz bütçesidir. Üstelik bu bütçede faize gidecek para Hükûmetin yapmakla övündüğü o sosyal yardımlara ayrılan 259 milyarın yaklaşık 2 katı.

Kadınlar açısından ise bu bütçe ayrımcılıkla dolu. En başta, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 149 milyar 868 milyon 618 bin TL'lik bütçesinden kadınların güçlendirilmesi için ayrılan miktar sadece 2 milyar 86 milyon 16 bin TL. Bunu kadın nüfusuna böldüğümüzde 1 kadın başına düşen miktar 49,37 TL, 50 TL bile olmuyor; şaka gibi değil mi? AKP'nin 2023 politikalarında da bütçesinde de kadınlar yok. Kadına yönelik şiddetin arttığı, kadın yoksulluğunun derinleştiği bir süreçte bu bütçe toplumsal cinsiyet eşitliğinden uzaktır. Kadınların eşit yurttaşlar olarak yaşamasına yönelik hiçbir bakanlığın bir duyarlılığı yok, çabası da yok. Aile destekleri sigortası yok ama kadınlar arasında ayrımcılık yapan 3 çocuk şartı var. Temel insani bir hak olan sosyal yardımlarla bile makbul kadın inşası yapıyorlar. En az 3 çocuk doğurmuş yani eş ve anne rolleriyle tanımlanıyor kadınlar. İş ve eğitim desteği vererek kadınları güçlendirilebilecekken aksine aile kisvesi altında görünmezleştiriliyor ya da yok sayılıyor.

Ne yazık ki hiçbir faaliyetinizi, eylem planınızı görmediğimiz ve defalarca sormamıza rağmen cevap alamadığımız hususlar var, bunlardan birkaçının altını çizmek istiyorum. Mesela, sosyal araştırmalar içerisinde 2008 ve 2014 yıllarında yapılan ve çok önemli tespitler içeren kadına yönelik aile içi şiddet araştırmasının Türkiye'de yıllardır neden yapılmadığını açıklamadınız. Size bu soruyu komisyonlarda sorduk "Yapılacak." dediniz ancak hâlâ yapılmadı; ne zaman yapılacak? Kadına yönelik şiddetin önlenmesine ilişkin 894 sayfalık rapordan şiddete çözüm üretmeyen ceza kanunu dışında ne yaptınız? "Şiddete sıfır tolerans." diyorsunuz ama tutarlı bir veri politikanız yok. Veri olmadan nasıl çözüm üreteceksiniz? Yıllardır veri toplanması, istatistiklerinin geliştirilmesi ve bunların kamuoyuyla paylaşılması konusunda bir arpa boyu yol gidilemedi. Kadına yönelik şiddetin önlenmesi konusunda gerçekçi ve tutarlı verilere bizler ve kamuoyu ulaşabilecek mi? CEDAW'ın Türkiye'ye yönelik ciddi eleştirileri ve sunulan raporun çelişkilerle dolu olduğuna dair tespitleri var. 2016 yılından bu yana komitenin hiçbir kararına uyulmadığı, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğünün işlevini yitirdiği, Türkiye'de kadınların birey olarak görülmediği, kadınları sadece aile içinde annelik kimliğiyle tanımlayan siyasi iradenin giderek radikalleştiği gibi yani çizdiğiniz pembe tablonun tam tersini söylüyor CEDAW. Bu konuda bir öz eleştiriniz, hedefiniz var mı?

Aile destek programı mayıs ayında başlıyor, temmuz ayında bitiyor. Yoksulluk temmuzda bitecek mi? Giderek derinleşen yoksulluğun bir itirafı gibi, asgari ücretten aşağı geliri olan 4 milyon kişi olduğunu söylüyorsunuz. Sürdürülebilir yoksulluk üzerine bütün politikalarınız, yoksulluğu yok etmek için bir politika üretecek misiniz? Açlık sınırının 8.223 TL, yoksulluk sınırının da 24.513 TL olduğu ülkemizde maalesef ki aileler derin yoksulluk içerisinde yaşıyor. Eğitimin yükü ailelerde, bu ailelerde yaşayan çocuklar da eğitime ulaşamıyor, ulaşsa da sağlıklı beslenemiyor.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Süreniz dolmuştur, son cümlenizi alayım.

SUZAN ŞAHİN (Hatay) - Çocuk yoksulluğunun giderilmesi konusunda hedefleriniz nelerdir? Kadın istihdamında da pembe bir tablo çiziyorsunuz ancak gerçekler öyle değil. Yapılan araştırmalar ve raporlar Türkiye'de kadınların istihdama katılım oranının düşük olduğunu belirtiyor ve uluslararası endekslerde sonlardayız. Kadın istihdamı dışında, istihdamda olanlarsa güvencesiz ve eşit...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ediyorum Suzan Hanım.

SUZAN ŞAHİN (Hatay) - Bir saniye lütfen, bitiriyorum, dakikam da dolmadı

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Verdim zaten bir saniyeyi, öyle bir uygulamamız yok.

Son cümlenizi alayım.

SUZAN ŞAHİN (Hatay) - Çok rica ediyorum, bitiriyorum efendim.

Kadınlar insanoğluna yaraşır bir iş ve gelecek koşullarına sahip değil, kadın istihdamı teşvikleri konusunda işverenlere kota uygulanması, destek verilmesi, kadın istihdamının gerçekçi bir şekilde artırılması konusunda hedefiniz ne? Sunumunuzda bunlardan hiç bahsetmediniz.

Bu bütçede kadın yok, kadının güçlendirilmesi yok, toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme yok ama kadının aile üzerinde etkisizleştirilmesi var, üstelik sizin bunlara ilişkin çözüm iradeniz de yok, bu bütçe bunu gösteriyor. Bu eksikliklerin giderilmesi dileğiyle, böyle bir bütçe hayaliyle bütçenin ülkemize hayırlı olmasını diliyor, Komisyonunuzu saygıyla selamlıyorum.