İBRAHİM AYDIN (Antalya) - Teşekkür ediyorum Başkanım.

Sayın Başkanım, Değerli Bakanım, Saygıdeğer Komisyon üyeleri ve milletvekili arkadaşlarım, çok kıymetli bürokratlar ve basınımızın seçkin mensupları; hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, mutlu birey ve güçlü ailelerden oluşan müreffeh bir toplum için sosyal riskleri önleyen ve sosyal politikaları geliştiren ve uygulayan bir bakanlık olma hedefiyle, birey, aile ve toplum refahını artırmak çerçevesinde tüm toplumu kapsayan katılımcı anlayışla, adil ve arz odaklı, bütüncül sosyal hizmetler sunmaktadır. Ailelere ve toplumun tüm kesimlerine yönelik sosyal hizmetlerimizi bütüncül bir yaklaşımla tek çatı altında toplayarak vatandaşlarımızın tüm hizmetlerimize tek bir noktadan kolay erişebilmeleri sosyal hizmet merkezlerimiz aracılığıyla gerçekleşmektedir. Bu çerçevede, 2013 yılından bugüne kadar vatandaşlarımızın sosyal hizmetlere giriş kapısı niteliğinde 393 sosyal hizmet merkezi hizmete açılmıştır. Aile Sosyal Destek Programı (ASDEP) kapsamında, görevlilerimizin yaptıkları hane ziyaretleri sırasında ailelerimizin ve özel politikalarla desteklememiz gereken vatandaşlarımızın sosyal yardım ve hizmet ihtiyaçları bizzat yerinde tespit edilmektedir. Bu kapsamda, 2017'den bugüne kadar yaklaşık 4 milyon 600 bin haneye ziyaret gerçekleştirilmiştir.

Çocuk bakım hizmetlerinde büyük bir gelişim gerçekleştirerek yurt ve yuvalar kapatılarak ev tipi yatılı birimler olan çocukevleri ve çocukevleri siteleri modeline geçilmiştir. Bu kapsamda, çocuklarımızın sosyalleşebildiği, aile sıcaklığını aratmayan 1.191 çocukevinde 5.690 çocuğumuza, 113 çocukevleri sitesinde 6.637 çocuğa hizmet verilmektedir.

Sayın Başkan, kıymetli milletvekilleri; devlet korumasından yararlanmış gençlerimizin kamu kurumlarına yerleştirilmeleri yılda 3 kez yapılmaktadır. 2018'de yaptığımız yasal düzenlemeyle gençlerimize -mühendis, öğretmen, hemşire, avukat gibi- mezun oldukları alanlara göre atanma imkânı getirilmiştir. Devlet koruması altında yetiştirilerek kamuya ataması yapılan gençlerimizin sayısı 59 bini geçmiştir. Ayrıca, gençlerimizin özel sektörde de istihdamını artırmak adına 2018'den itibaren kolaylaştırıcı, teşvik edici politikalar uygulanmaya başlanmıştır. Bu gençlerimizin özel sektörde çalışmaları hâlinde SGK primlerinin tamamı işe giriş tarihinden itibaren beş yıl süreyle devletimizce karşılanmaktadır.

Bakanlığımızın temel hedeflerinden biri, toplumsal yaşamın her alanında fırsat eşitliği temelinde kadınların konumlarının güçlendirilmesi ve ayrımcılık içeren tüm uygulamaların ortadan kaldırılmasını sağlamaktır. 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun'un yürürlüğe girmesiyle yasal altyapı güçlendirilmiştir. 81 ilimizde Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele İl Koordinasyon İzleme ve Değerlendirme Komisyonları oluşturulmuştur. İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü iş birliğiyle, şiddet mağdurlarının kolluğa hızlı erişiminin sağlanması amacıyla mobil telefonlara uyumlu olarak sadece kadınlarımızın kullanımına açık olan Kadın Destek Uygulaması geliştirilerek 24 Mart 2018 tarihi itibarıyla kadınların kullanımına açılmıştır. Elektronik kelepçe uygulaması 81 ilde uygulanmaktadır. Kadına karşı şiddetle mücadelede yatılı kurumsal hizmet birimlerimizden olan kadın konukevlerinin nicelik ve nitelik olarak kapasiteleri artırılmaktadır. Ülke genelinde 149 kadın konukevimizde 3.624 kişilik kapasiteyle hizmet sunulmaktadır. Farklı ihtiyaç gruplarına bir arada hizmet sunan kadın konukevlerinin daha etkin ve verimli hizmet sunumuna yönelik olarak kadın konukevlerinin ihtisaslaşması çalışmaları yürütülmüş ve bu kapsamda, 15 ilde 17 kadın konukevi, ihtisas kuruluşuna dönüştürülmüştür.

Sayın Başkan, kıymetli milletvekilleri; şiddet mağduru ve beraberindeki çocukların ihtiyaç duydukları konularda sosyal hizmet modellerine erişebilmelerini kolaylaştırmak, karşılaştıkları sorunların çözümü için bire bir destek almalarını sağlamak amacıyla ülke genelinde 393 sosyal hizmet merkezinde şiddetle mücadele irtibat noktaları oluşturulmuş, Bakanlıkça engelliler ve yaşlılarımızın toplumsal hayata tam ve etkin katılımı ve bağımsız bir şekilde yaşayabilmeleri için insan odaklı ve hak temelli hizmet modelleri geliştirilmiştir.

2022 yılı Eylül ayı itibarıyla evde bakım yardımından 559.900 kişi faydalanmaktadır. Bugüne kadar yaklaşık 79 milyar TL yardım yapılmıştır.

2002 yılına kadar kamu kurumlarına engelli memur statüsünde 5.777 atama yapılmışken bugüne kadar 11 kattan fazla artışla 65.662 engelli memurun ataması gerçekleştirilmiştir. E-KPSS sınav ücretleri Bakanlıkça karşılanmaktadır. Ayrıca, özel sektörde engelli istihdamının artırılmasının teşvik edilmesi için yükümlü olmadığı hâlde engelli çalıştıran işverenler ve kota fazlası engelli çalıştıran işverenler için sigorta primi destek miktarı yüzde 50'den yüzde 100'e çıkarılmıştır. 2008 yılında hayata geçirilen "Umutevi" uygulamamızla 2022 yılı Eylül ayı itibarıyla 149 umutevinde 654 engellimiz ev ortamında bu hizmetlerden faydalanmaktadır. 2002 yılında kurum bakımı için sırada bekleyen 2.647 engelli birey bulunmaktayken bugün kurum bakımı sırasında bekleyen engellimiz bulunmamaktadır. Bu kapsamda, 104 bakım merkezinde 7.064 engelli bireye, 304 özel bakım merkezinde ise 26.491 engelli bireye yatılı bakım hizmeti sunulmaktadır.

2002 yılında 63 resmî huzurevinde 4.952 yaşlımıza hizmet verilmekteyken bugün 168 resmî huzurevinde 13.687 yaşlımıza hizmet verilmektedir. 261 özel huzur evindense 12.476 yaşlımız yararlanmaktadır.

Sayın Başkanım, tabii, süreyi kısıtlı kullanmak istiyoruz, onun için tamamlayacağım; yalnız, şunu anlatmadan da geçemeyeceğim: Ben Anadolu'da 7 kardeşi olan biri olarak, işitme engelli 2 kardeşim var, eski Türkiye'de işlerin ne kadar zor olduğunu çok iyi biliyorum yani okutmak için... O zaman Adana'da ve İzmir'de işitme engelli okullar vardı, şimdi ise kendi memleketim Manavgat'ta bile var. Tabii, kırsal kesimde çalışan bir orman mühendisi olarak eskiden tabii köylerdeki engelli kardeşlerimizin işi çok zordu. Bunu bir ara Erzurum Milletvekilimiz İbrahim Aydemir de söylemişti, köylerde, Anadolu'da şöyle bir söz vardı: "Ölüsü olan bir gün ölür, delisi olan her gün ölür." denilirdi. Hatta bu da o zaman yanlış karşılanmıştı ama şimdi ise -şükürler olsun- bakıyorum ki bu engelli kardeşlerimizin hepsine devletimiz güzel bir şekilde sahip çıkıyor ve engellisi olan aileler hiçbir sıkıntı çekmeden onların eğitimi için devletimizin desteğinden faydalanabiliyorlar. Tabii, yıllar önce, 1990'lı yıllardaydı, İskandinav ülkelerinden Norveç'te, Oslo'da engellilere yapılan katkıları görünce dedim ki: "Ya, bizim devletimiz bunu ne zaman yapabilir?" Ama şükürler olsun ki... Geçenlerde oradan gelen bir arkadaşımız "Türkiye gerçekten kendisini o kadar çok geliştirdi ki yani engellilerimize İskandinav ülkelerindekinden daha çok hizmet veriliyor." diye gururla bahsetmişti.

Bunları on dakikada değil, bir saatte bile anlatma şansım yok; onun için yapılan hizmetlerden dolayı katkıda bulunan başta Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ve sizlere ve bu işlere yardımcı olan herkese teşekkür ediyoruz.

Ben bütçemizin Antalya'yla ilgili bölümlerini anlatmaya geçmeden bu duygu ve düşüncelerle Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 2023 yılı bütçesinin hayırlara vesile olmasını diliyorum. Yüce heyetinizi de saygıyla selamlıyorum.