MUHAMMET BALTA (Trabzon) - Çok teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Öncelikle, bütün heyeti saygıyla selamlıyorum.

Tekrar başımız sağ olsun. Şehitlerimize Cenab-ı Allah'tan rahmet, yaralı olanlara da acil şifalar diliyorum. Bu tahlisiyede görev yapmış olan Karadon Müessese Müdürümüz ve bütün ekibe de teşekkür ediyorum, Allah onlardan razı olsun.

Şimdi, biz burada bütün heyet olarak, milletvekili olarak da insani sorumluluğumuzu yerine getirmek istiyoruz. Burada bu konunun aydınlatılmasıyla alakalı ve gelecekle alakalı, gelecek projeksiyonu çizmek açısından da bu Komisyonun çok önemli olduğunu düşünüyorum.

Sayın Genel Müdür Vekilimiz, şimdi, patlatma saat kaçta yapıldı ocakta yani orada, desandrede üretimle alakalı patlatma saat kaçta yapıldı?

TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUHARREM KİRAZ - Hemen cevap vereyim mi?

MUHAMMET BALTA (Trabzon) - Hemen, hemen, anında, evet.

TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUHARREM KİRAZ - Efendim, kayıtlara göre 17.50'de aşağıdaki barutçu Merkezî İzleme Sistemi'ni arıyor, kendi yaptığı ölçümde herhangi bir sakınca olmadığını, Merkezî Gaz İzleme Sistemi tarafından görülen bir sakınca olup olmadığını soruyor, oradaki görevli arkadaşlar da kendisini teyit ediyorlar. Bizim, tabii, grafiklerden elde edeceğimiz...

MUHAMMET BALTA (Trabzon) - Tamam, ben bir şey soracağım şimdi: 17.50'de patlatma yapılıyor, gaza 18.09'da...

TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUHARREM KİRAZ - 17.50'de teyit var efendim, ilk grafikte metanın yükselmesi 17.55'te başlıyor efendim.

MUHAMMET BALTA (Trabzon) - Şimdi, bizim yaptığımız patlatma -barutçu tarafından- 17.50'de, doğru mu?

TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUHARREM KİRAZ - 17.55.

MUHAMMET BALTA (Trabzon) - 17.55'te ve görülüyor ki patlamadan sonra ani bir gaz deşarjı var, doğru mu?

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Yok.

MUHAMMET BALTA (Trabzon) - Yükselmesine göre, patlamadan sonra yükseliyor.

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - O kadar ani değil.

MUHAMMET BALTA (Trabzon) - Ben şimdi bitireyim.

Peki, barutçunun patlatmayı yaptıktan kaç dakika sonra alana gitmesi lazım?

TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUHARREM KİRAZ - Bizim onlara verdiğimiz kendi talimatlarımızda yarım saat sonra gitmesi lazım.

MUHAMMET BALTA (Trabzon) - Yarım saat sonra.

TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUHARREM KİRAZ - Evet efendim.

MUHAMMET BALTA (Trabzon) - Burada barutçu çok erken bir şekilde aynaya gidiyor, doğru mu? Patlatma yapılan alana gidiyor.

TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUHARREM KİRAZ - Alınan cenazeler... Özür diliyorum...

MUHAMMET BALTA (Trabzon) - Cenazelere bakılırsa erken gidiliyor.

TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUHARREM KİRAZ - Yani arına yakın noktada bulunuyor kendisi.

MUHAMMET BALTA (Trabzon) - Erken gidiyor yani yarım saat bekleme olmuyor, doğru mu? Öyle görünüyor yani.

TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUHARREM KİRAZ - Evet efendim.

MUHAMMET BALTA (Trabzon) - Ben öyle görüyorum, ben bir maden mühendisi olarak öyle görüyorum. Ben alana gitmedim ama gördüğüm şey, teknik olarak, yarım saat sonra gidilmesi gereken yerde... Şehitlerimizin de alana yakın olan kısımda bulunması şunu gösteriyor: Standartlara, verilen işçi sağlığı ve iş güvenliği mevzuatına uyulmamış gözüküyor. Yani yarım saat sonra gidilmesi gereken alana... Barutçu alana gider -kendisi gider, doğru mu- kendi ölçümlerini -sadece sensörlerden değil- yapar, orada işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından bir sorun yoksa diğer çalışanları alana davet eder, doğru mu?

TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUHARREM KİRAZ - Evet efendim.

MUHAMMET BALTA (Trabzon) - Birincisi bu.

İkincisi: Deşarj sondajları var mı?

TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUHARREM KİRAZ - Evet efendim.

MUHAMMET BALTA (Trabzon) - Net bir şekilde alanda şu anda -biz alanı görmedik- deşarj sondajları var. Ben şimdi teknik olarak baktığım zaman -havalandırmayı arkadaş söylüyor, havalandırma elbette ki önemli nedenlerden bir tanesi ama- burada barutçu -patlamadan önce gaz ölçümleri de yüzde 1'in altında olduğuna göre- patlatma yapmış ama patlamadan sonra bu oran yüzde 1,5'ların üzerine çıkıyor. Bu esasında bir afetin habercisidir, normal bir çıkış değil. Patlamadan sonra gazın bir yükselmesi var. Normal ocakta, normal havalandırmanın eksikliğinden dolayı bir gaz yükselmesi olur, bir şeyler olur, tamam ama patlamadan sonra bir gaz yükselmesi olduğundan dolayı bu anormal bir şey, olağanüstü bir şey diye düşünüyorum ben.

Diğer taraftan, vardiya mühendisleri... 16.00-24.00 vardiyası bu, doğru mu?

TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUHARREM KİRAZ - Doğrudur efendim.

MUHAMMET BALTA (Trabzon) - Peki, vardiya mühendisleri bu saatte -benim bildiğim- başta birbirine nöbeti devrederler. Nöbeti devrettikten sonra vardiya mühendisi ocağa iner, vardiyadaki çalışanlarla birlikte -ve sadece patlatma değil- ocağın her noktasını gezerler, dolaşırlar, hatta önce devraldığı vardiya mühendisinden eksik olan yerlerin eksikliklerinin giderilip giderilmediğine bakar. Burada, Zonguldak gibi, Amasra gibi bir yerde yarım saatte bu işi yapamazsınız yani bir vardiya mühendisinin en az iki saat, iki buçuk saat, üç saat burada bu denetimleri yaptıktan sonra tespitleriyle yukarıya çıkması lazım. Benim gördüğüm -eğer yanlışsa lütfen düzeltin- şu patlatmada işçiler hariç, orada bunların arasında -ne yaralananların ne de şehitlerin arasında- teknik elemanın varlığını biz göremedik, varsa söyleyebilirsiniz yani burada vardiya mühendisi arkadaşlarımızın, meslektaşlarımızın ocakta olup olmadığını da öğrenmek isteriz.

Diğer taraftan, zannediyorum, mekanize bir ayak değil burası, doğru mu?

TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUHARREM KİRAZ - Ayak, yarı mekanize bir ayak.

MUHAMMET BALTA (Trabzon) - Yarı mekanize. Hidrolik direkler mi var?

TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUHARREM KİRAZ - Hidrolik direk, şilt. Evet efendim, hidrolik direk, üstlerinde de tablalar.

MUHAMMET BALTA (Trabzon) - Peki.

Burada, grizu patlamasında teknik olarak gaz çıkışı oldu ama ondan sonrasında ani bir deşarj sonucu yüksek yoğunlukta oluşan grizu patlaması nereden şey yaptı yani nedeni neydi? Orada içten kömür mü yanıyordu, oradan mı bir şey aldı? Yoksa, yine, orada, işçilerin o alanda gazı da... Veya farklı bir şey mi oldu? Diğer sorum da bu.

Diğer taraftan, alana gittiğimiz zaman "Bu alanda kömür tozu patlaması var mı?" diye sorduk, "Yok." diye söylendi ama raporlara bakıyoruz, raporlarda burada kömür tozu patlaması olduğu söyleniyor. Bu kadar önleme rağmen, su barajlarına, tozla alakalı kısımlarda bütün önlemler alınmasına rağmen burada kömür tozu patlamasının nedenleri nedir? Alınan önlemler, o su barajları yeterli değil miydi, neydi? Bunu da öğrenmek isterim. Özellikle de patlama eksi 320'de mi oldu?

TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUHARREM KİRAZ - Evet.

MUHAMMET BALTA (Trabzon) - 320'de.

Tekrar ediyorum: Şehit olan madencilerimizi -orada tahlisiye kısmına katılan Karadon Müessese Müdürümüz de söyleyebilir- ölen, rahmetli madenci kardeşlerimizi yoğunluklu nerelerden aldınız, en yakın yerden? Aynaya yakın, patlatma yapılan yerden mi yoksa ana nakliyat galerilerinden mi, hangi kotlardan bunları aldınız? Ben size bunları sormak istiyorum.

Tekrar ediyorum: İşin esası havalandırmadan ziyade, patlatma olduktan sonraki süre içerisinde barutçunun alana gitmesi ve o patlatma yapıldıktan sonra metan gazının yükselmesiyle ilgili dışarıda da sensörlerden, müessesede yer üstünde olan insanlar kendi aralarında bir toplantı yaptılar mı bu olağanüstü hâle karşı? O olağanüstü hâle karşı bir toplantı neticesinde kim irade ortaya koydu? Bir irade var mı? Bunları sormak isterim.

Sayın Başkanım, teşekkür ediyorum.