BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Teşekkür ederim.

Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri, Sayın Bakanım, kıymetli bürokratlar; ben de 2023 yılı Ticaret Bakanlığı bütçesinin hayırlara vesile olmasını diliyorum.

Tabii, iş dünyasından gelen birisi olarak şunu söylemek istiyorum: Özellikle belli hedeflerin konulması lazım. Mesela 2023 yılı Sayın Bakanım, ihracat hedefiniz ne kadar, ithalat hedefiniz ne kadar? Bu hedefleri orta yere koyarken de bunların altını doldurmak lazım. Yani neticede ortada bir mal olacak... Aslında bakanlıkların niye ayrıldığını da çok anlamış değilim. Bunu üç ayaklı düşünürsek; üretim boyutu, finansman boyutu, pazarlama boyutu. Hani bir ürünün pazara çıkabilmesi için bu üç aşamadan geçmesi lazım; üretim boyutu daha çok Sanayi Bakanlığına endeksli, finansman bankalarla doğru orantılı, pazarlama boyutu sizin işinizle alakalı. Hâlbuki bu üçlünün aynı anda, beraber, senkronizasyon içerisinde çalışması lazım, bu hedeflerin de birlikte belirlenmesi lazım.

Şimdi, Hükûmetin 2002 yılından bu tarafa yirmi yılda ortaya koyduğu hedefler var; işte, bizim ihracattaki kişi başı gelirimiz 25 bin dolar, ihracatımız 500 milyon dolar, işsizlik oranı 4,6 gibi ama bugüne geldik, 2023'e şurada sayılı günlerin kaldığı bu dönemde bu hedeflerin tutmadığını görüyoruz. Dolayısıyla hangi birimi idare ederseniz edin ortaya muhakkak bir plan, proje, bir projeksiyon koymanız lazım. Bu manada size ayrılan bütçenin ben yeterli olmadığını düşünüyorum. Netice itibarıyla siz uluslararası pazarlarda aynen büyükelçilerimiz gibi mücadele ediyorsunuz, özellikle ticaret müşavirliğimiz vasıtasıyla. Bu alanın muhakkak desteklenmesi lazım, bilgi, birikim, deneyim konusunda yeterli arkadaşlardan oluşması lazım. Yani oraya bir yatırımcı gittiği zaman o ülkenin ticari kuralları nedir, hukuk düzeni nedir, nelerle muhatap olacak; bunların muhakkak önceden bilgilendirilmesi lazım, gerek o ülkeyi ziyaret edenlere gerekse o ülkeyle ilgili buradaki ticaret odalarına ve borsalara bir şekilde bilgi verilmesi lazım. Aynı şekilde bu ziyaretlerde, mesela belli kurum ve kuruluşlara önceden yeterlilik verilebilir. İşte, "A ülkesine gittiniz, şu avukatlarla görüşün, şu muhasebecilerle görüşün." gibi hani herhangi bir hataya mataya düşmeden onların da önlerinin açılması lazım. Buna paralel, randevuları dâhil, pazar analizleri dâhil fırsatları, tehditleri neyse bunlarla beraber bu bilgilerin muhakkak o ülkeleri ziyaret eden iş adamlarımıza verilmesinde çok büyük fayda var. Bu konuda gayretleriniz var, biliyorum ama önünüzdeki hedefleriniz açısından elemanlarınızın yeterli olmadığını düşünüyorum. Boş ticaret ataşelikleriniz de var belki, tam rakamlara bakmadım ama, bugün, baktığınız zaman, bu alanda başarılı olmuş ülkelerin ticaret ataşeliklerinde, büyükelçiliklerdeki çalışanların neredeyse önemli bir kısmına tekabül edecek şekilde ticaret ataşeleri var, bu alanın muhakkak desteklenmesi lazım. Müteahhitlik sektörüyle ilgili biraz önce arkadaşımız da bahsetti. Bununla ilgili yine aynı şekilde hizmet sektörüdür en fazla gelir elde ettiğimiz yani bugün, siz "208 milyar dolar civarında ihracatımız var, 300 milyar dolar civarında ithalatımız var." diyorsunuz. Bu hizmet sektörü çift yönlü, hem mal satıyoruz hem de oradan elde ettiğimiz gelirleri ülkeye gönderiyoruz. Bunların sıhhatli çalışması için de gayret sarf etmelisiniz. Alacakların takibi konusu; zaman zaman görüştük birkaç ülkeyle biliyorsunuz, bunlar dâhil, bunların bir miktar daha devlet eliyle garantiye alınması dâhil, iş dünyasının muhakkak önünün açılması lazım. Aynı zamanda iş pazarındaki daralmaları siz zaten biliyorsunuz. Vakit çok sınırlı olduğu için biraz hızlı gitmek istiyorum.

Rekabet Kurulu Başkanı buradayken söyleyeyim. Bakın, Türkiye'de inanılmaz sektörlerde tekeller oluştu. Bırakın gıda sektörünü, inşaat sektöründe çimento fabrikalarının oluşturduğu tekeli hâlâ kıramadınız. Sizin onlara yazdığınız cezayı bile havuzdan toplayıp ödüyorlar, diyor ki: "Kime yazılırsa yazılsın." Sizin yazdığınız cezaların demek ki bir caydırıcılığı, demek ki bir yaptırım gücü...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son yarım dakikanız.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Teşekkür ediyorum Başkanım.

Aynı sektörde, alüminyum sektöründeki, cam sektöründeki, emtia sektöründeki fiyat dengesizlikleri ve maalesef, bu tekel oluşumu devam ediyor. Bunu muhakkak kırmalısınız, üzerine gitmelisiniz.

Aynı şekilde buna paralel olarak bugün, ihracatla ilgili ciddi sıkıntılar var. Buraya gelirken birkaç arkadaşımızla görüştük, diyor ki...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son cümlenizi alalım.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Peki, son cümlemiz de... Ben bütçenin hayırlı uğurlu olmasını diliyorum, inşallah umduğunuz hedeflere ulaşırsınız diyorum. Sayın Başkan, öncelik verdiğiniz için de teşekkür ediyorum.