ORHAN ÇAKIRLAR (Edirne) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Bakan, kıymetli milletvekilleri, değerli bürokratlar; hepinizi saygıyla selamlıyorum. Bütçenin hayırlara vesile olmasını diliyorum.

Kapıkule Gümrük Kapısı'nda, Bulgaristan ile Ülkemiz Arasında Sınır Ticaretinin Yayılmasına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı 19 Mart 1997 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanmış ve yürürlüğe girmiş olup, sınır ticareti uygulanmasına 28/4/2000 tarihinde Bakanlar Kurulu kararıyla son verilmiş.

Bakanlığınızca, tekrar sınır ticareti yapılmasına ilişkin bir çalışmanız var mı? 27 Temmuz 2022 tarih ve 31905 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı'na göre, Bulgaristan vatandaşlarına pasaportsuz geçiş izni verilmesi sınır ticareti sayılmaz çünkü tek taraflı bir durum söz konusudur.

Bir de ülkemizde, Bulgaristan'a gidecek olanların asıl sorunu vize sorunudur. Bulgaristan'da kalifiye usta bulmak çok zor. Bulgarlar, özellikle araba ve tarım aletleri tamiri için, sınır şehri olan Edirne ilimizde usta arayışına girmektedir fakat Edirne ilinden gidecek olan ustanın en az bir hafta on gün süreyle kalması gerekmektedir. Bu sebeple, bu işlerle iştigal eden vatandaşlarımızın vize işlemlerinin kolaylaştırılması için Bulgaristan ile ortak bir çalışmanız var mı?

Lojistik Güven Endeksi temmuz-eylül 2022 döneminde, bir önceki döneme göre yaklaşık yüzde 8,13 azalış göstermiş, 109,21 puana düşmüştür. Covid-19 salgınının yaşandığı dönemde bile bu kadar düşmemiş 143,24'ü bulmuş. Üretmeksizin ülkemize döviz kazandıran faaliyetlerden dolayı gelir fırsatı yaratması nedeniyle önemlidir. Limanlarımızın "uğrak liman" olma özelliğinin yanı sıra lojistik altyapımız... Bürokrasimizi azaltıp düşük maliyet avantajını ne zaman kullanacağız?

Demir yollarının limanlarla bağlantısının güçlendirilmesi gerekir çünkü uluslararası deniz taşımacılığının en önemli bileşenlerinden biri limanlardır. Limanlar, küresel tedarik zincirinin kesişim noktası olarak hayati bir görevi yerine getirmektedirler.

Gelelim ihracatın sorunlarına: İhracat sonucu elde edilen dövizin yüzde 40'ı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına satılıyor. Nitelik ve nicelik olarak eksiklikler var; var olan insan kaynağı verimli kullanılamıyor. Firma yıl boyunca örneğin 20-25 milyon TL iade almış, vergi dairesi önceki yıllarda bir firmayla ilgili faturaların çıkarılmasını istiyor; KDV ise 2-3 bin lira. Firma kalkacak, bunu bulacak, vergi dairesindeki memur da dosyaya zaman harcayacak; boşa giden emek ve zaman.

İade aşamasındaki imzalar inanılır gibi değil; çok uzun işlem zamanları var, bir de "Eksik yazı var." denirse varın siz düşünün. İmzalar formalite. Zamana ve emeğe yazık. İhracatçının ham madde almasında yüzde 40 kotasını neden getirdiniz?

Türkiye'nin mevcut ithalatının yüzde 90'ı ham madde ve enerji ithalatından oluşuyor; bu oran çok yüksek. Buğday getirip un yapmayı düşüneceğinize tarım alanlarını genişletin. Gerçek ihracatçılar neden teşvik edilmiyor?

ABD doları ve euro 19 liraya geliyor. Dış ticaret 40 milyar ABD doları açık vermekte, 450 milyar ABD doları borcumuz var; işimiz çok zor.

İhracatta öncü hangi sektörler varsa ihracat girdilerini tek tek inceleyip ithalata bağımlılığı azaltmak üzere çalışmak gerekir. Her sektörün üretimi dikkate alınarak sektörel teşvikler ve sübvansiyonlar çıkarılmalıdır.

İhracatçı firmaların gerçekleştirdiği ihracattan doğan KDV iade haklarının geri dönüş süreleri uzadı. Her yıl gündeme gelir ancak sonuç yok.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son yarım dakikanız.

ORHAN ÇAKIRLAR (Edirne) - Bir yılı bulan dosyalar var çünkü "Eksik bilgiler var." denilerek maalesef süreç uzadıkça uzuyor.

Karbon kaçağı yüksek ürün ihracatında sınırda karbon düzenleme mekanizmasıyla ihracat düzeyinde vergiler, ilave gümrük vergileri getirilmesi planlanmaktadır; bu durum, üreticilere ve ithalatçılara ek maliyetler yaratacak ve rekabet güçlerini zayıflatacaktır. Son otuz yıl içerisinde yüzde 130 artan sera gazı emisyonları azaltılmadığı takdirde de AB ülkelerine ihracatta ciddi kayıplar yaşanacaktır.

Hepinize saygılar sunuyorum.