SALİH CORA (Trabzon) - Sayın Bakanım, çok kıymetli Komisyon üyeleri; Ticaret Bakanlığı bütçe görüşmeleri üzerine söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Tabii, Ticaret Bakanlığı bütçesinin en önemli kalemleri ihracat, esnaf, kooperatifler. Bununla alakalı olarak Sayın Bakanımız önemli sunumları gerçekleştirdi. Değerli Bakanımıza sunumları için teşekkür ediyorum.

Cumhurbaşkanımızın açıkladığı Türkiye'nin yeni ekonomik modeli doğrultusunda yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve büyüme odaklı ekonomik model içerisinde bu yıl hakikaten yüz akı olarak değerlendirdiğimiz en önemli kalemlerden biri ihracat, istihdam ve büyüme. Bu alanda Ticaret Bakanlığımızın önemli çalışmaları söz konusu oldu. Geçtiğimiz yıl özellikle küresel ekonomiyi derinden etkileyen Covid-19 salgını ve küresel tedarik zincirindeki aksaklıklara rağmen yüzde 11,4 oranında büyüyerek son elli yılın en güçlü büyüme hızını yakaladık. Bu yıl ortaya çıkan Rusya-Ukrayna savaşı ve enerji krizi gibi yeni sorunlara rağmen 2022 yılında da ekonomik büyümeyi devam ettirdik. Bu da Türkiye'nin açıkçası güven veren bir ülke olduğunu, hâlen yatırım iştahı olduğunu ve üretim iştahı olan bir ülke olduğunu göstermektedir.

Bunun yanı sıra, tabii, bu küresel ekonomik krizde pandeminin etkisinde arz ve talep dengesi bozulmasına, üretim çarkları tahrip edilmesine, tedarik zinciri kopmuş olmasına rağmen, ülkelerin kendi içerisinde geliştirdikleri ekonomik milliyetçiliklerle beraber ciddi oranda arz ve talep dengesinin bozulması gibi sorunlarla karşı karşıya kalmış olmamıza rağmen Türkiye çok farklı bir ayrışma gerçekleştirdi; güven veren bir ülke olma özelliğini korudu ve ihracattaki bu artış trendini sürdürülebilir bir hâle getirdi.

Son olarak da bu yılki ihracat rakamlarına baktığımızda 225 milyar dolar civarında bir ihracat rakamını yakaladık. Bunu esasta revize edilmiş 2023 hedeflerinde yakaladığımız kalemlerin en önemlilerinden birisi olarak değerlendiriyoruz; bu konuda Sayın Bakanımızın çalışmalarını takdir ediyoruz. Bu yıl, yine -sunum kitapçığında da fark ettim- ihracattaki bu artışı daha kurumsal ve yapısal bir statüye kavuşturmak anlamında ihracat desteklerini tek bir çatı altında toplayan bir karar oluşturdu. Bunun çok önemli faydaları olacağını düşünüyorum ve özellikle bu yeni mevzuatla beraber ihracatçılarımızın eğitim ve danışmanlık faaliyetlerinin yanı sıra pazara giriş belgeleri edinmeleri, uluslararası rekabetçiliklerin geliştirilmesi, yeni pazarlara açılmalar ve etkin tanıtım faaliyetleri yaparak iş bağlantıları kurmaları, bu pazarlarda daha çok tutunmaları, teknoloji transferi gerçekleştirmeleri, tasarıma dayalı küresel markalı ürün ihracatı gerçekleştirmeleri konularında önemli iyileştirmeler yapılmasının önünü açtı. Nitekim şunu da fark ediyoruz ki ihracat alanlarında daha da bir çeşitlenme var; ihracat sadece rakamsal olarak artmadı, hem ürün bazlı arttı hem de ihracat yapılan ülkelerin sayısı arttı. Ayırt edici bir başka faktör de... Biz son yirmi yılda ihracatı çok ciddi oranda artırdık; 36 milyar dolarlardan 225 milyar dolara çıktı ama son yirmi yılda hizmet ihracatını 4 kat artırdık; bunu önemli bir artış olarak değerlendiriyoruz ve bu yılın ilk sekiz ayında yüzde 66'lık bir artışla 52 milyar doları yakalamıştır ve hedefin de 100 milyar dolarlık bir ihracat olduğunu da ifade etmek istiyorum.

Değerli arkadaşlar, konuşmaların özetinde muhalefet partileri tarafından şu ifade edildi, Türkiye'de her alanda geriye gidildiğini ifade edildi ama bizim bunlara katılmamız mümkün değildir. Hiçbir şey yapmadığımız ifade ediliyor. Her şey ortadadır, ayinesi iştir kişinin, lafa bakılmaz. Sonuçta, 2002-2021 dönemlerinde ülkemizde gayrisafi yurt içi hasılada reel olarak, dolar bazında yüzde 172, nominal olarak yüzde 238 büyüme kaydedildi yani kişi başına gelir 2002 yılında 3.608 dolar seviyesindeyken bugün 3 kat artmıştır, bu da kişi başına düşen millî gelirin de 3 kat arttığını ortaya çıkartmaktadır; bu, her alana sirayet etmektedir, yansımaktadır.

2002-2021 yılı büyüme oranları ortalaması yüzde 5,5'tur; 2021 yılında sadece yüzde 11 oranında büyüme sağlanmıştır, şu anda, 2022 yılının ikinci çeyreğinde ise yüzde 7,6 oranında büyüme sağlanmıştır. Baktığımızda Türkiye, hakikaten dünyanın sayılı büyük ekonomilerinden biridir; dünyanın 20 ülkesinden biri, Avrupa'nın 8'inci büyük ekonomisi konumundadır. Satın alma gücü paritesine bakmak gerekiyor, ekonomi literatüründe bu, çok dikkate alınan bir oran, bir değer olarak dikkate alınıyor. Türkiye satın alma gücü paritesine göre 2021 yılında dünyanın en büyük 11'inci ekonomisi olma konumunu korudu, Avrupa'nın ise 4'üncü büyük ekonomisi yani satın alma gücü paritesine baktığımızda, hakikaten Türkiye'de canlı bir ekonomi var, ticaret var, alışveriş var; Bakanımız açıkladı e-ticaret oranlarını, elektronik ticaret oranları ciddi derecede artış gösteriyor. Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun oy birliğiyle çıkarıldı, burada, Bakanımızın uzlaşmacı kültürünü, yaklaşımını takdir ediyoruz. Her ne kadar bu yasa birileri tarafından, Cumhuriyet Halk Partisi tarafından "Yanlış el kaldırdınız." diye uyarılıp tekrar Anayasa Mahkemesine gitmek durumunda kalsalar da Parlamentoda gerçekten güzel bir atmosfer olduğunu ifade etmek istiyorum.

Değerli arkadaşlar, ben son olarak şunu ifade etmek istiyorum: İstihdam alanında da Türkiye hakikaten çok hızlı bir şekilde yol aldı ve Covid öncesindeki rakamlara yaklaşmış ve hatta Covid öncesindeki rakamları geçmiş durumdadır. Kolay değildir, Covid sürecinde en çok rastladığımız olaylardan biri, firmaların çok sayıda işten çıkarma gibi durumlarla kapanmalarla beraber tedbir olarak işçileri işten çıkarmak durumunda kalmasıydı. Biz buna karşı önlemler aldık, "Kısa süreli çalışma ödenekleri, vesaire." diyerek süreci yönettik. Ancak, şu anda pandeminin etkilerinin azalmasıyla birlikte, biz, istihdam edilen kişi sayısının 2021 yılında 1 milyon 985 bin kişi artırarak 28 milyon 797 bin kişiye ulaştırdık. 2022 yılı Ağustos ayında ise önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6,3'lük artışla 1 milyon 863 bin kişiyle 31 milyon 344 bin kişi istihdam rakamına ulaşmaktadır. Bu da -zaten açıklandı- şunu gösteriyor: İşsizlik oranları azalıyor, istihdam oranları artıyor. Ekonomimiz salgın öncesi dönemdeki istihdam rakamlarını geçmiş durumdadır.

Biz milletimizin her alanda refahı, huzuru, güvenliği için gece gündüz çalışıyoruz, çalışmaya devam ediyoruz. Birçok alanda hâlen bazı ülkeler pandeminin etkileriyle uğraşırken biz istihdamda, ihracatta, büyümede örnek alınacak seviyelere gelmiş durumdayız.

Değerli Bakanım, bir teşekkürü de esnaflarımız adına yapmak istiyorum. Sık sık esnaf ziyareti yapan bir siyasetçi olarak ifade etmeliyim ki esnafının her zaman yanında duran bir yaklaşımınız var. Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, değerli bakanlarımızın da bu istikamette çalışmaları esnafımızın yüzünü güldürmektedir. Şu anda, hakikaten, Esnaf Kredi Kefaletleri aracılığıyla esnaf ve sanatkârlara yüzde 50, bazen yüzde 100 faiz indirimli yani faizsiz kredi imkânları sağlanmaktadır. 2002 yılında özellikle esnaf ve sanatkâr kooperatiflerinin bankadan kullandığı kredi faiz oranları yüzde 47 iken şu anda 2022 yılı Ağustos ayı itibarıyla esnaf ve sanatkârların yüklendiği faiz oranı yıllık yüzde 7,5 oranlarına düşmüştür. Bu, önemli bir ayrıntıdır.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son yarım dakikanız Sayın Cora.

SALİH CORA (Trabzon) - Ayrıca, genç girişimcilerin faydalandığı kredilerin üst limiti 300 bin TL'ye yükseltilmesi, genç girişimciler için yaş sınırının 35 yaş sınırına çıkarılmış olması önemli gelişmedir. Ben bundan dolayı sizlere teşekkür ediyorum.

Bütçenizin hayırlı ve uğurlu olmasını diliyorum.