BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Sayın Başkan, değerli milletvekili arkadaşlarım, Sayın Bakanım, değerli bürokratlar, değerli basın mensupları; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Sayın Bakanım, bu tabii önemli bir Bakanlık; sizin hem Bakanlığınız hem de Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ile Meteoroloji Genel Müdürlüğü önemli görevler ifa ediyorlar. Yatırımcı bir bakanlıksınız. Genellikle bu çevre konusundan, iklim konusundan, şehircilik konusundan anlayan çok arkadaşımız var. Ben, onun için, ağırlıklı olarak bütçenizden ziyade kesin hesap konusunu görüşmek, tartışmak istiyorum ancak bu "yüzyılın projesi" olarak tanımladığınız şu sosyal konutlarla ilgili projeye -ki hakikaten çok önemli bir proje- 8 milyona yakın kişi müracaat etti. Tabii, bu müracaat -Türkiye'de ne kadar aile var? 16-20 milyon arasında olduğu tahmin ediliyor- ne kadar çok ihtiyaç olduğunu ve evsiz olduğunu da gösteriyor aynı zamanda yani orada da önemli bir boşluk söz konusu olmuş demek ki bu kadar müracaat olduğuna göre.

Benim sormak istediğim şu: Bu projeyle ilgili, şimdi, normalde, 2023'ten itibaren şey başlıyor. Bütçe teklifine bakıyorum -kurumların da Bakanlığın da- bütçenizle ilgili herhangi bir şey göremedim yani bu sosyal konutlar için ayrılmış bir bütçe nerede yer alıyor, hangi kalemde yer alıyor? Normalde yatırımlarda veya cari transferlerde yer alması lazım. Cari transferlerde TOKİ üzerine aktarılması, oradan bütçede görünmesi lazım ama göremedim. Bunu samimi olarak soruyorum, bu yeni bütçe şeyi başladıktan sonra hiç bilemiyoruz, birçok harcama da bu şekilde saklanıyor. Bunu görebilirsek memnun olurum. 2023, 2024, 2025; üç sene için ne kadar ayrılmış, nasıl aktarılacak, hangi kalemlere aktarılacak? Bakıyorum, göremedim. Mesela cari transferler başlangıç ödeneği 2022'de 1,5 milyar, 2023'te de -paralel artış- 5 milyar küsur, 2024'te 6 milyar, 7 milyar küsur da 2025'te. Yatırımlarda da -sermaye transferlerine bakıyorum- öyle, 295 milyon, sonra 11 milyara çıkmış burada. Acaba burada mı yer alıyor, nerededir? Bunları verebilseydiniz memnun olurdum. Daha sonraki bölümde aktarabilirseniz memnun olurum, arkadaşlar hazırlık yaparlarsa.

Siz Sayıştay raporlarına özen gösteriyorsunuz. Geçen sefer de sorularım üzerine yazılı olarak bilgi verdiniz. Şöyle de demişsiniz yazılı olarak: "Sayıştay denetimi, hizmetlerimizin mevzuata uygun bir şekilde geliştirilmesi için bir fırsat olarak görülüyor. O nedenle de Sayıştay denetiminde tespit edilen bulgulara ilişkin olarak düzeltici ve önleyici tedbirlerin ivedilikle alınması ve mevzuat değişikliği önerilen hususlarda gerekli çalışmaların yürütülmesi, ilgili personelin Sayıştay bulguları konusunda bilgilendirilerek gereken önlemlerin alınması, muhasebe bulgularında belirtilen hususlarda gerekli düzeltme işlemlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla Hazine ve Maliye Bakanlığıyla yazışmaların yapılması." Bunlar doğru şeyler, bunları yapmanız lazım; belirtmişsiniz "Gereken talimatlar verilmiş olup yapılan işlemlerin sonuçları da periyodik olarak takip edilmektedir." denmiş. Teşekkür ediyorum ancak raporunuza bakıyorum şimdi, bu sene 13+22, 35 bulgu var. Bunların çoğu geçen yıllardaki bulguları devam ettiriyor yani geçen yıllardaki tenkitler, eleştiriler devam ediyor bu sene ve geçen yıldan izlemede olan Sayıştayın tenkitlerinin -gördüğüm kadarıyla- 16'sı yerine getirilmemiş; kısmen yerine getirilenler var, çok azı yerine getirilmiş, birkaç bulgu yerine getirilmiş. Hani bu şekilde yazmışsınız, doğru, güzel, tekrar teşekkür ederim ama bunların yerine de getirilmesi lazım, bunun bürokrasi tarafından takip edilmesi lazım. Şimdi, 35 bulgu var, çoğu geçen yıl yapılan bulgular, tespit edilen bulgular ve izlemedeki bulguların çoğu yapılmamış.

Ayrıca, iç kontrol sistemiyle ilgili olarak da 25 kadronuz var, 14'ü boş. Siz yatırımcı bir bakanlıksınız, bakın, Sayıştay tarafından tespit edilen çok da eleştiri geliyor. Bu iç kontrol sisteminin daha iyi çalışması lazım, daha fazla denetçi kadrosuna da ihtiyacınız var, bu kadroların da doldurulması lazım, mevcut kadroların.

Sayıştayın tespit ettiği bulgular arasında çok önemlileri de var; mesela, ecrimisil gelirlerinin eksik muhasebeleştirilmesi önemli bir konu. "Vadesinde tahsil edilmeyen kira ve irtifak hakkı bedellerinin gelirlerden takipli alacaklar hesabında izlenmemesi" diye bir eleştiri var. Şöyle: 91 milyon lira tutarında kira geliri var 2021'de, 228 küsur milyon lira da irtifak hakkı geliri var, toplam 320 milyon lira yapıyor; bunlar hesapta 933 bin lira olarak görünüyor, 319 milyon lira tutarında alacak eksik kaydedilmiş. Dolayısıyla bu, mali tablolarınızı da etkiliyor. Siz bilirsiniz muhtemelen, bir şirketin, bir kurumun mali tabloları eksikse, yanlışsa, hatalı görünüyorsa yani mali tablo fotoğraftır, o fotoğrafta bazı konular yanlış görünüyorsa yanlış algı uyanır, yanlış çözümler söz konusu olur dolayısıyla; bu yanlışların olmaması lazım. Sonuçta, diyeceksiniz ki: "Bu, kamu zararı değil." Kamu zararı değil ama kamu zararına yol açabilecek nitelikte bir işlem bu, tabii ki onun için de önem vermek gerekiyor.

Hazineye ait taşınmazların envanter ve muhasebe kayıtlarını alma çalışmalarının tamamlanmamış olması; bu da önemli gördüğüm bir husus Sayın Bakanım.

Ama zaman da hızlı geçiyor.

Şu rezerv yapı alanlarının belirlenmesine ilişkin... Bu Sosyal -toplu- Konut Projesi'nde birçok yerde temel attınız, ilan da edildi ama bu alanların belirlenmesinde belli kriterlere de uyulmuyormuş, Sayıştayın böyle bir tespiti var. "Her bir alan için ayrı ayrı şekilde gerekçelendirme yapılması gereği var." diyor. Yani "TOKİ'nin veya idarenin talebine bağlı olarak resen Bakanlıkça belirlenen alanlar keyfekeder rezerv yapı alanı, yeni yerleşme alanı olarak tespit edilmemeli." diyor; bunu önemli bir uyarı olarak görüyorum.

Ayrıca, Sıfır Atık Yönetim Sistemi için öngörülen sürelerin takibinin yapılmaması da kontrol mekanizmasının bu konuda kurulmaması da önemli bir eksiklik. İdari para cezalarının uygulanması gerekiyor, bunlarda da eksiklikler söz konusuymuş Sayın Bakan.

Bakanlığınızla ilgili Sayıştay raporu çok güzel, önemli bulgular içeriyor ve fikir veriyor. Bunun bir toplantıyla ele alınması, gereğinin yerine gelmesi gerekir diye düşünüyorum.

Ben, geçen yıl bir de "Bakanlık döner sermaye gelirleri hangi amaçla kullanılmıştır?" diye sormuştum, yazılı cevabınızda diyorsunuz ki... Hangi amaçla kullanılmaktadır? İşte "Döner sermaye gelirleri şunlarda şunlarda kullanılmaktadır." diye cevap verilmiş. "Sayıştay denetimine de tabidir." denilmiş ama ben özellikle 2020'yi sormuştum, bu sene 2021'i de sorayım, nerelerde kullanılmıştır döner sermaye gelirleri? Genel olarak "kullanılmıştır" değil de "yıl itibarıyla kullanılmıştır" diye sorayım.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son yarım dakikanız.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Onun haricinde... O zaman çok kısa olarak belirteyim. Tapu Kadastronun da benzeri, izlemede olan, yerine gelmeyen 3 bulgusu var Sayıştay raporunda, 6 eleştiri var bu yıl için. Orada da iç denetçi kadroları yetersiz, 15 kadronun 8'i dolu Sayıştay raporunda belirtildiği şekilde. Bir de yazılan rapor sayısını yetersiz gördüm, orada daha fazla raporun düzenlenmesi gerekir Tapu Kadastro gibi bir kurumda.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ediyorum...

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Döner sermaye işletmelerinin hepsi de benzeri durumda Sayın Bakan, döner sermaye işletmelerinde de aynı sorunlar var, onların da düzeltilmesi gerekiyor.

Bakanlık ve kurum bütçelerinin hayırlı olmasını diliyorum. Başarılar diliyorum.

Teşekkür ederim Sayın Başkan.