KOMİSYON KONUŞMASI

İBRAHİM HALİL ORAL (Ankara) - Sayın Başkan, kıymetli milletvekilleri, Saygıdeğer Bakan ve bürokratlarımız; hepinizi saygıyla selamlıyorum. Bu vesileyle, Bakanlık bütçesinin milletimize hayırlı olmasını diliyorum.

Değerli milletvekilleri, Türkiye enerjide yüzde 70'in üzerinde bir oranda dışa bağımlı bir ülkedir. Bu noktada, mevcut iktidarın fosil enerji arama faaliyetlerini, Doğu Akdeniz'deki çalışmalarını çok değerli buluyorum.

Avrupa'ya baktığımızda pek çok ülke dışa bağımlılığı azaltmak için nükleer enerjiyi geliştirmeyi tercih etmiştir; ülkemizde de Akkuyu Nükleer Güç Santrali bu alanda atılmış bir ilk adımdır ancak görünen o ki Akkuyu Santrali'nin yapımında Rus şirketle yapılan anlaşmaların mahiyeti problemlidir ve sorunludur. Akkuyu'yla, bırakın enerjide dışa bağımlılığı aşmayı, yeni bir dışa bağımlılık hikâyesi yaratılmaktadır. Bu proje, aslında Rusya'nın ülkemizdeki bir yatırımı niteliğindedir. Santraldeki reaktörlerin yüzde 30 ve yüzde 70 oranlarıyla Türkiye ve Rusya arasında paylaşılacağı öğrenilmiştir. Bu paylaşımın, 4 reaktör toplamında, neredeyse "yarı yarıya sahiplik" gibi bir oran ortaya çıkardığı iddia edilmektedir yani Rusya, Türk tarihinin ilk nükleer enerji santralinin ipotekçisi konumunda olacaktır. Rusya gibi antidemokratik, otoriter ve agresif dış politikalara sahip bir ülkeye böyle kritik bir alanda bağımlı kalmak büyük bir hatadır.

Buradan çıkacak atıkların depolanmasıyla alakalı bir konuya geçmeden önce Sayın Bakana birkaç soru sormak istiyorum: Sayın Bakanım, Akkuyu Nükleer Enerji Santrali'nden üretilen enerjinin ne kadarının fiyatını Türkiye ne kadarını Rusya belirleyecektir? Rusya'nın belirlediği fiyat fahiş olduğu takdirde bu, vatandaşa doğrudan mı yansıyacak yoksa Bakanlığınızca sübvanse mi edilecektir? Bu tesisin kurulumu, işletmesi ve nükleer mühendisliğiyle alakalı Rusların, Türk mühendislere bir eğitim vermesiyle alakalı anlaşma yapılmış mıdır? Akkuyu Santrali'yle yapılan anlaşma kapsamında, Rusya'da Putin'in iktidardan gitmesi durumunda yaşanacak krizler nasıl bertaraf edilecektir? Anlaşmada bir millîleştirme ya da başka bir ülke firmasıyla anlaşma yolunu açan hükümler var mıdır?

Eğer sorunlu ise radyoaktif görünecektir ama bu elimde gördüğünüz belgeler ve tutanaklar Akkuyu Nükleer Santrali'nin radyoaktif atıklarının Ankara'da depolanmasının planlarını göstermektedir. Ankara'nın en önemli tarım ve hayvancılık merkezi olan Polatlı ilçemizde şu anda mera olan bir alan, bu atık depolaması için düşünülmektedir. Polatlı ilçesi Avdanlı Mahallesi'nde toplamda 4 milyon metrekarelik bir radyoaktif atık bertaraf ve depolama yerleşkesi kurulması planlandığı Jandarma ve Çevre Şehircilik Müdürlüğünün yazışmalarıyla ortaya çıkmıştır. Bu yazışmaları da İYİ Partimizin Polatlı ilçe teşkilatı takip etmiş ve tarafımıza ulaştırmıştır. İlgili bölgenin Avdanlı Mahallesi'nin yerleşim yerine 2,5 kilometre, Gümüşkaya Mahallesi'ne, Kocahacılı Mahallesi'ne ve Sakarya Nehri'ne ise 3 kilometre mesafede olduğu açıktır. Akkuyu Santrali'ne neredeyse 500 kilometre ötedeki bu alana güneyden kuzeye pek çok şehri kat eden bir yoldan radyoaktif atık taşınması son derece sakıncalıdır. Atıkların bu kadar uzun bir nakil mesafesinde kazaya uğrama ihtimali yüksektir. Ayrıca olası bir kaza, kaçak ve radyoaktif etkileşim, çevresi tamamen tarım, hayvancılık ve yerleşim arazisi olan bu bölgede bir felaketin yaşanmasına yol açacaktır. Avdanlı ve Polatlı halkı da bu durumdan son derece rahatsızdır.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son yarım dakikanız.

İBRAHİM HALİL ORAL (Ankara) - Burada Sayın Bakana sormak istiyorum: Akkuyu Santrali'nden çıkacak radyoaktif atıklar nerede depolanacaktır? Depolanması planlanan yerler arasında Polatlı'nın Avdanlı Mahallesi var mıdır? Bahsettiğim riskler ve sorunlar hakkında Bakanlık bir risk ve etki analizi yapmış mıdır, yapılmış mıdır? Polatlı halkı adına bu işin takipçisi olacağız, bunu açık bir şekilde bildirmek istiyorum.

Bu düşüncelerle Komisyonu saygıyla selamlıyor, bütçenin hayırlı olmasını diliyorum.