KOMİSYON KONUŞMASI

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Yani, ben bazen böyle iş insanlarıyla oturuyorum ve iş müfettişleri ile yönetimi var, böyle bir konuşma gelişiyor gibi hissediyorum. Burada aynı konumda değiliz, tamam biz TTK ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını yargılamıyoruz, burada bir hakikati anlamaya çalışıyoruz. Ama birlikte oturup da hani madem siz dediniz, bizi ikna ettiniz, o zaman biz de şöyle düşünelim diyebileceğimiz bir durum yok. Ayrıca, mesele bilim ve teknik olduğu zaman burada milliyetçilik olmaz, sonuç olarak bizim mevzuatımız en iyidir diye bir şey söyleyemeyiz. Eğer bu Komisyon çalışmaları sonucunda mevzuatın yetersizliklerini tespit ediyorsa onları da burada belirlemeliyiz ve bunu değiştirmek için de gerekli adımları atmalıyız. Benim Kemal Barış Hoca'dan anladığım şu: Madenlerde havalandırma çok kritik bir mesele, en önemli mesele; o kadar önemli bir mesele ki aslında yurt dışında bu iş için özel havalandırma uzmanları çalıştırılıyor ve havalandırma konusunu, o konuda gerçekten uzman olan kişiler dakik bir şekilde takip ediyor çünkü madenlerde her an gelişebilecek farklı durumlara karşı karar alıcı, karar verici konumunda olan böyle kişiler oluyor. Dolayısıyla -gene Kemal Barış Hoca'nın yaptığı tespitinde- bu maden katliamında havalandırmanın büyük bir önemi var ve havalandırmaya dair de şöyle bir şey söylemişti: "Bu ifade edilen 0,5 metre/saniye hava hızı değeri, ortalama hava hızı olarak düzeltilmeli." Böyle söylemiş, gerçeğinde de var, sunumunda da var. Burada ne gerekiyor? Buna karar verici olan da aslında o somut durumun somut tahlilini de yapmak gerekiyor tabii ki. Ama mesela bu eksi 320 kalın damarda patlamanın gerçekleşmiş olması. Buradaki ex-proof ekipmanların olup olmamasından tutalım da oradaki havalandırma sorununa kadar pek çok etken olabilir. Bu etkenleri bu durumda değerlendireceğiz tabii ki ama anlaşılıyor ki buradaki boşluk yani havalandırma konusundaki boşluk doldurulması gereken bir boşluk. Yani, bu ortalama hava hızı biraz önce de burada belirtildi; bir boşluk daha vardı, şimdi ben yakalayamadım, belki daha sonra tekrar notlara bakıp dönebiliriz, bu konuyu tespit edebiliriz, onu söylemek istedim. Yani, ben buradaki bürokratların sunduğu sunumlarında evet, burada bizim bilirkişi raporlarında olan tespitler çürütüldü gibi bir yaklaşımı kesinlikle doğru bulmuyorum. Elbette ki bu bir ara rapor, ön rapor, bunu değerlendireceğiz önümüzdeki dönem ancak buradaki pek çok şey de bilgiye dayalı ve uluslararası alandaki deneyimlere dayalı.

İkincisi, birçok şey ayrıntılı olarak bu raporda var, bu rapordaki tespitler konusunda ikna olmadığımız önemli şeyler var. Yani, burada metan gazı seviyelerinin 1,5'u, 2'yi, bazen 5'i geçtiği yönünde tespitler ve grafikler var ama hem bu konuda -Çalışma Bakanlığı Teftiş Kurulunun raporunu tekrar inceleyeceğiz ama- bir değerlendirme yok hem de diğer raporlara da bakacağız ama orada da yok, MAPEG'de de böyle bir uyarı yok. Onun dışında, bizim en çok eksik bıraktığımız noktalardan biri... Havalandırmaya çok fazla odaklandık, denetime odaklandık, ATEX'e odaklandık ama herhâlde bu simülasyonu da gönderirsiniz, biz de biraz daha bu konuda çalışırız, üstünde çalışırız. Buradaki ölümler, mesela, eksi 320'de yaşanıyor, bazısı... Şurada "artı 310 tavan damar" diyor, burada yaşanan ölümler var "eksi 350 tavan damar" diyor, burada yaşanan ölümler var, hatta eksi 300 çevre lağımında var; bazılarında da yaralı kurtulanlar var. Şimdi, buralara yönelik de tahlil yapmak gerekiyor. Yani, bir grizu patladı, eksi 320 kalın damarda grizu patlaması oldu fakat bu kadar geniş bir alanda bu nasıl olabiliyor, nasıl bu kadar çok ölüme sebebiyet veriyor; bunların analizini de yapmak gerekiyor. Hangi etkenlerden kaynaklandı, işte, bu hava kapıları ya da başka hangi eksikliklerden kaynaklandı; bilmiyorum. Bu konular da bizde yani... Deniz Vekilimizin söylediği, daha sonra tekrar ihtiyaç duyabiliriz, bu şey... Biz de bu konudaki bilgilerimizi biraz daha derinleştirdikten sonra belki yine konuşmaya, tartışmaya, sorular sormaya ihtiyaç duyabiliriz; şu anda bu konularda hiçbir şey konuşmadık. Bilmiyorum, bununla ilgili, bu dediğim konularla ilgili sizin kafanızdaki öngörüleriniz nedir, neden kaynaklandığını düşünüyorsunuz? Eğer sizin bir değerlendirmeniz varsa en azından şimdi dinlemek isteriz bunu, iyi olur diye düşünüyorum.