ORHAN ÇAKIRLAR (Edirne) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Bakan, kıymetli milletvekilleri, değerli bürokratlar; Kültür ve Turizm Bakanlığının 2023 yılı bütçesinin ülkemize hayırlara vesile olmasını diliyorum.

Sözlerime başlarken restorasyonların çok iyi olmadığını bir örnekle size vermek isterim. 2009 yılında restorasyonu biten Edirne'deki Eski Cami yani Ulu Camisinin -dün Edirne'deydim- kubbesinden büyük bir kitle düşerek... İyi ki cemaatin olduğu vakit namazında ya da cuma namazlarında böyle bir şey olmamış, ortaya çıkmamış, yoksa hepimiz çok üzülürdük. Ayrıca, 2009'da yapılan restorasyonda daha birçok şey kısa bir süre önce de yanlış oldu, iyi yapılmadı; "Yanlış oldu." derken iyi yapılmadığı ortaya çıkmıştır. Filibeli ustaların yaptığı hünkâr mahfilinin alt tarafı dökülüyor, maalesef öyle.

Oradan çıktıktan sonra, Eski Cami'den çıktıktan sonra başımı kaldırarak şöyle Selimiye'ye baktım. Restorasyon çalışmalarının başlaması Selimiye için çok önemli ve önemli olduğunu da kabul ediyor ve takdir ediyorum. Yalnız, aynı hassasiyet Selimiye'de de gösterilmezse yani yapılan restorasyonlar kısa bir süre sonra Eski Cami'de olduğu gibi insanların üzerine düşecek bir boyutta ise çok iyi kontrol edilmeli ve ileride doğacak olan sıkıntıları ve sakıncaları şimdiden görmek lazım geldiği kanaatini taşıyorum.

Selimiye restorasyonu yapılırken çok önemli kültür değerlerimizden Selimiye El Yazması Kütüphanesi ve Basma Eserler Kütüphanesi'ndeki el yazması eserlerin Edirne'den İstanbul'a getirildiği, basma eserlerin de Edirne'de Deveci Han'da muhafaza edildiği söylendi. Dolayısıyla, bu eserlerin muhafaza altına alınması fevkalade güzel, yalnız duyulan sıkıntı şudur ki 1940'lı yıllarda, daha sonraları da Edirne'den birçok eser ülkemizin çeşitli müzelerine gönderilmiştir, mesela Edirne Mevlevihanesi'ne ait eserler Konya'ya veya Kayseri gibi diğer yerlere gönderilmiştir ama bu eserlerin bir kısmı geri gelmemiştir. Aynı endişeyi, yazma eserler İstanbul'a gittikten sonra Edirne'ye gelmemesi endişesini taşıyoruz. Selimiye'nin restorasyonundan sonra bu el yazması eserlerin ayrı bir kütüphanede değerlendirilmesi çok önemlidir kanaatini taşıyorum.

Bundan sonra, asıl şey şu: Edirne'de mezarı olan Vardarlı Hayali Bey'in şöyle bir iki mısrasıyla devam edeceğim: "Cihan ara cihan içindedir arayı bilmezler / Ol mahiler ki derya içredir deryayı bilmezler." Niye bunu söyledim? Şunun için söyledim: Fatih Sultan Mehmet Han'ın ve oğlu II. Bayezid'in de vezirliğini yapmış olan... Evliya Kasım Paşa Camii, su kenarında ve yalı camilerden kastedilen ve zamanın iyi örneklerinden biridir. Gelin görün ki uzun zamandan beri yani 1950'ye kadar ibadete açık olan bu cami bugün sular altında kalma tehlikesini her mevsim yaşıyor ve içerisinde insanlarımızın ibadet etme şansları yok. Kendi kategorisinde fiziksel deformasyona uğramış olan bu camimizin madde bağımlıları tarafından kullanıldığı bir vakıa. Yıllardan beri camiyle ilgili gerekli proje çalışmalarının yapılacağı söylenmektedir. En son, caminin ihyası için, restorasyon çalışmaları kapsamında, caminin taşkınlardan koruma adına 3 metre kadar yüksekliğe kaldırılması projesi çalışmaları yapıldığını duyuyoruz. Bunun ne zaman biteceğini merak ediyoruz.

Edirne'de özellikle çok çeşitli kurumların elinde olan tarihî eserlerimiz var. Çeşmelere bakıyorsunuz, belediyenin; hazirelere bakıyorsunuz, bir kısmı belediyenin, bir kısmı Vakıfların; camiye bakıyorsunuz, medreselere bakıyorsunuz, kervansaraylara, hanlara bakıyorsunuz, farklı kurumların elinde. Edirne Sarayı'na bakıyorsunuz, kimin elinde olduğu zaman zaman değişiyor; üniversitenin elinde, Kültür Bakanlığının elinde, şimdi duyuyorum "Millî Saraylara devredilmiş." diye. Bu kadar geniş kapsamlı bir alanı kaplayan ki Topkapı Sarayı 1 kilometrekarelik bir alanda iken Edirne Sarayı 3 kilometrekarelik bir alanda. Şimdi, bakıyorsunuz köprülere, Karayollarının elinde...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son yirmi saniyeniz.

ORHAN ÇAKIRLAR (Edirne) - Peki, teşekkür ederim.

Saygılar sunuyorum.