GÜLÜSTAN KILIÇ KOÇYİĞİT (Muş) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Bakan, sayın bürokratlar; öncelikle tekrardan bütçe çalışmasına hoş geldiniz.

Şimdi, aslında bu bütçede çokça konuştuk sizlerle, çokça şikâyetlerimizi, taleplerimizi, aksayan yönleri ifade ettik ama ne yazık ki 2023 bütçesini konuşurken de aslında hiçbir şeyin değişmediğini görüyoruz.

Şimdi, bütçe, toplumun temel hakkı, aslında halktan toplanan vergilerin kim için, ne için, nasıl harcanacağının belirlendiği bir süreç. Bu anlamıyla toplum katılımının eksik olması belki de en temel eleştirilerimizden birisi. Bu anlamıyla siz de Sağlık Bakanlığı bütçesini yaparken aslında alanındaki paydaşların bilgisine başvurmadınız, alandaki paydaşlarla bir bütçe politikası, bütçe cetveli hazırlamadınız.

Diğer bir şey, aslında ülkemizde özellikle 1980 askerî darbesinden sonra işte, neoliberal politikalar aldı başını gidiyor. Türkiye'de de piyasalaşma, serbestleştirme, ticarileştirme gibi aslında hiçbir şekilde sağlıkla yan yana getirilemeyecek kavramlar ne yazık ki gittikçe yerleşiyor ve bunun yarattığı sağlık yıkımının, bunun sağlıkta yarattığı yıkımın da bütün toplum olarak bedelini ödüyoruz.

Şimdi en başta, ben yıllarca kamu hastanesinde çalışmış, sağlık merkezinde çalışmış, sağlık ocağında çalışmış bir hemşireyim ve her geçen gün sağlıktaki nitelik kaybına birebir tanıklık ediyoruz. Bugün, sağlık hizmetlerinde ciddi bir nitelik kaybı var, uzun randevular, devlet hastanelerindeki özellikle görüntülemede, ultrasonda ayları bulan uzun randevuların kendisi büyük bir sorun. Yine arkadaşlarım dile getirdiler, MHRS Sistemi'nin kendisi artık bir sorun hâline gelmiş durumda. Personel eksiği, hekim eksiği, hemşire eksiği bunların çok düşük ücretlerle çalışması... Örneğin bir asistan hekim şu anda aldığı ücretle İstanbul'da evinin kirasını ve temel ücretlerini ödeyemez duruma gelmiş.

Yine, sağlıkta şiddet meselesi ve sizin "Beyaz Dönüşüm" dediğiniz ve "azaldı" dediğiniz şey bize oransal olarak istatistiklerde hiç de öyle görünmüyor Sayın Bakan.

Yine, ilaç sıkıntısı; Sağlık Uygulama Tebliği'nde yeni bir düzenleme yaptınız ama mevcut kurla sağlıktaki ilaç sıkıntısını aşma imkânı yok. 18 küsurların üzerine çıkan bir kur oranı var, bu anlamıyla bunun da düzeltilmesi gerekiyor.

Yine, sağlıktaki en temel sorunlardan birisi cepten ödemeler Sayın Bakan. Şu anda nereye giderseniz gidin hastaneye adım attıktan sonra siz büyük oranda cepten ödeme yapmak zorunda kalıyorsunuz. Tabii ki en temel sorunlardan birisi şehir hastaneleri ve şehir hastanelerine ödediğiniz büyük miktarlar bunu da özel olarak söyleyelim.

Yine, diğer bir sorun, farklı istihdam biçimleri 4/D, 4/B, 4/C, 4924 gibi farklı istihdam biçimleri var ve bu da aslında büyük bir eşitsizliği, büyük bir karmaşayı beraberinde getiriyor.

Şimdi Sayın Bakan, biz şunu çok iyi biliriz, sağlık hizmetlerinde temel olan koruyucu sağlık hizmetlerinin geliştirilmesidir. Tedavi edici sağlık hizmetleri ikincil olmalı ya da daha doğrusu beraber devam ettirilmelidir ama bakın, siz 2022 yılında Sağlık Bakanlığı bütçesinden koruyucu sağlık hizmetlerine yüzde 33,4 oranında harcama yapmışken 2023 yılı için bu 28,6'ya düşmüş. Yani siz, koruyucu sağlık hizmetlerine Sağlık Bakanlığı bütçesi içerisinde daha az yer vermişsiniz. Peki, tedavi edici sağlık hizmetleri açısından 2022'de siz yüzde 64,2 pay ayırırken 2023'te yüzde 69,5'e çıkmış yani tedavi edici sağlık hizmetlerine daha fazla pay ayırmışsınız ama bütün bunlara rağmen koruyucu sağlık hizmetlerinde kişi başına harcama 596 TL, tedavi edici hizmetlerde ise 917 TL. Bu rakamlar çok düşük Sayın Bakan, asla kabul edilebilir rakamlar değil, OECD'yle kıyaslamıyorum bile.

Yine, diğer bir mesele: Şimdi, Sağlık Bakanlığının genel bütçe içerisindeki payı yüzde 6,63'ten 6,56 olmuş yani sizin bütçeniz genel bütçe içerisinde oransal olarak azalmış Sayın Bakan. Oysaki yıllardır bizler de sağlık meslek örgütleri de emek örgütleri de diyor ki: "Sağlık Bakanlığı bütçesinin genel bütçe içerisindeki oranının en az yüzde 10 olması gerekiyor ve yüzde 10 olursa ancak Türkiye'deki kişi başına sağlık harcamalarını ve diğer parametreleri karşılayabilir."

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son on saniyeniz.

GÜLÜSTAN KILIÇ KOÇYİĞİT (Muş) - Bitiriyorum Sayın Bakan.

Diğer: HPV aşısını niye ulusal aşı takvimine almıyorsunuz Sayın Bakan? Yani kanun teklifi verdik, yapmıyorsunuz. Kondoma, bugün RİA'ya, spirale yani koruyucu gebelik önlemlerinin hiçbirine kadınlar erişemiyor. Özel hastanelere gitmek dışında devlet hastaneleri isteğe bağlı kürtajı yapmıyor Sayın Bakan. Üstelik yasal bir dayanağı yok.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Çok teşekkür ediyorum Sayın Koçyiğit.

GÜLÜSTAN KILIÇ KOÇYİĞİT (Muş) - Bitiriyorum Sayın Başkan.

Yani siz sadece tıbbi gerekçeyle devlet hastanesinde kürtaj yapıyorsunuz oysa eskiden isteğe bağlı kürtaj da devlet hastanelerinde yapılıyordu. Bugün merdiven altı kürtaj, merdiven altı düşükler ve birçok yerde sorunlar var.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ediyorum.

GÜLÜSTAN KILIÇ KOÇYİĞİT (Muş) - Bunları da cevaplarsanız sevinirim.

Teşekkür ediyorum.