MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Evet, değerli arkadaşlarımız biraz önce ifade ettiler. Şimdi 2000 yılındaki rakamları ifade edeyim. İşsizlik Sigortası Fonu'nda yıllar itibarıyla sürekli olarak bir gelir elde edilmiş, biraz önce Sayın Emecan da kısmen bunları söyledi. 2020, 2019 da dâhil olmak üzere toplam gelirden toplam gideri düştüğümüzde Fon sürekli bir artıdaymış. 2020 yılında Fon'un toplam geliri 38,270 milyar lira olmuş, toplam gideri 66,599 milyar lira olmuş. 2021 yılında 46 milyar lira gelir, 58,5 buçuk milyar lira gider olmuş. 2022 yılında tahmini rakam 89 milyar lira gelir, 55 milyar lira gider olmuş. Bu, 2020 ve 2021 yılında, aslında, Fon tam gerekli, kendine düşen görevi yapmış diye düşünüyorum çünkü pandemi sürecinde kısa çalışma ödeneği gibi konuları hayata geçirerek bu işleri yapmış.

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Kamu bankalarının sermayelerini de ödemiş buradan.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Şu anda Fon'un elindeki kaynak 2022 yılı Aralık sonu itibarıyla 124 milyar 306 milyon 754 bin 867, gelirlerin harcama oranı da yüzde 71. Şimdi, değerli arkadaşlarımız bu konuyla ilgili güzel fikirlerde bulundular, beyan ettiler. İşsizlik Sigortası Fonu, sadece işsiz kalması olası kişilerin maaşlarını karşılayabilmek amacıyla değil ki sanıyorum Bülent Bey veya Durmuş Bey de söyledi aynı şeyi, işsizliği nasıl önleyebiliriz, eğitim gibi konularda da harcanması gerektiği kanaatini ifade ettiler. Bu Fon'un en büyük özelliklerinden birisi, işsizliği azaltma yöntemleri, önlemleri nelerse onlar adına da değerlendirmek gerekir. Bugün altı aylık süreyle 8.506 liralık asgari ücret -bildiğiniz gibi değerli arkadaşlar, asgari ücret yılda 1 kere yapılır, eskiden iki yılda 1 yapılırdı, bazı zamanlar altı ayda 1 yapıldı; şu andaki düzenlemeye göre yılda 1 kere asgari ücret yapılabiliyor, asgari ücret artışı sağlanabiliyor yani 8.506 liralık kısım- 2023 yılının sonuna kadar geçerli olacak asgari ücrettir. Memur maaşlarındaki artış da 1 Ocak 2023'te yüzde 30 memur maaşlarına yapılan artış, artı 1 Temmuz 2023 tarihindeki, yine, kanun gereğince ortaya çıkacak ilaveler neyse, yüzde 10 olur, yüzde 12 olur, yüzde 15 olur; enflasyon, kanun çerçevesinde, toplu sözleşmede yapılan çerçevede ne olursa ona göre yapılacak bir artıştır. Şimdi, değerli arkadaşlarımız bir yıl içerisindeki asgari ücret ile altıncı aya kadar olan memur ve emekli artışlarını birbiriyle kıyasladıkları takdirde yanlış bir noktaya gidiyoruz diye düşünüyorum.

Bir de vergi dilimleriyle ilgili kısım var, aslında biz değerli milletvekili arkadaşlarımızın getirdiği önergeyle Aralık 2021 tarihinden sadece asgari ücretin değil bütün ücret gelirlerinin asgari ücret kadar olan kısmının vergi dışı kalmasını yaptık. Biliyorsunuz, daha önce biz bunu her yıl asgari ücret birinci dilimi aştığı takdirde yani yüzde 15'lik kısmı aştığı takdirde bir kanun hazırlama ihtiyacımız vardı, bu da genellikle sekizinci ve dokuzuncu ayda -Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı olduğunuz için iyi bilirsiniz, Komisyon üyesi arkadaşlar da bilir- getirirdik, "Şu kısımda vergiden muaftır." diye düzenleme yapardık. 2022 yılı çerçevesinde baktığımızda 103.272 lira vergiden muaf yani ücret gelirlerindeki hani verginin ilk dilimi 70 bin liralık kısmı yüzde 15 ya, -biraz önce işçi temsilcisi arkadaşımız söyledi- 70 bin liralık kısmın ücret dışındaki gelirler için yüzde 15; 140 bin liraya kadar olan kısım için yüzde 15, ikinci 70 bin lira yüzde 20'ye tabi. Yani 140 bin lira 15 artı 20'yle hesaplanıyor, ilave kısmı da yüzde 27'yle hesaplanıyor.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Toparlarsanız.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Geçiyorum, tamam.

Şimdi, değerli arkadaşlar, bir hesap yaptırdım maliyeci arkadaşlara, eğer biz asgari ücret kadar vergiyi -bunu tüm kamuoyunun bilmesini arzu ettiğim için söylüyorum Sayın Başkan, Sayın Paylan önemli bir iş- bakın, asgari ücret kadar olan kısmı vergiden muaf tuttuğumuzda vergi dilimlerinde olağanüstü bir farklılık ortaya çıkmış oluyor. Arkadaşlar bunu değerlendirirlerse çok önemli bir unsur ortaya çıkmış olacak. Şimdi, aylık 25 bin lira, bunlar brüt rakamlar, yıllık 300 bin lira ücret alan bir kişiyi hesaplıyoruz. Şu anki vergi dilimlerine göre 70 bin liraya yüzde 15, 140 bin liraya yüzde 20, 140 bin lira üstü yüzde 27 olacak şekilde hesaplıyoruz. 2023 yılı gelir vergisi tarifesine göre asgari ücret istisnası olmasa, asgari ücret vergiye tabi olsa 54.850 lira gelir vergisi, 2.270 lira damga vergisi ödeyecekti 300 bin lira brüt yıllık geliri olan kişi. Altını çizerek söylüyorum, değerli arkadaşlar, Sayın Emecan, beni çok uyarıyordunuz arkadan bilgi alırken, sizin sorduğunuz bir soruya cevap verirken lütfen dinler misiniz, özür diliyorum, arkadaşınızla sohbetinizi böldüm ama.

Şimdi, tekrar söylüyorum, 300 bin lira yıllık brüt ücreti olan birisi asgari ücret kadar gelirleri vergi dışı bırakmasaydık 54.850 lira gelir vergisi, 2.277 lira damga vergisi ödeyecekti yani 245 bin lira civarında net yıllık ücret geliri olmuş olacaktı. Bu ödemeyle istisna uyguladığımız takdirde şu anda yani asgari ücret kadar gelirin vergi dışı olmasıyla birlikte 17.933 lira gelir vergisi; 300 bin lira yıllık brüt ücreti, aylık 25 bin lira ücreti olan kişi 37.933 lira gelir vergisi, 1.365 lira da damga vergisi ödeyecek. Bu süreç içerisinde baktığımızda 300 bin lira brüt yıllık geliri olan kişinin yıllık avantajı 17.828 lira yani aylık yaklaşık 1.500 lira civarında bir avantajla gelirine katkı sağlamış olacak. Şimdi şu andaki oranları vereyim,

EMİNE GÜLİZAR EMECAN (İstanbul) - Bunu ben söylemedim.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Şu andaki oranları vereyim, arkadaşlarımız vermişler, 70 bin liraya kadar yüzde 15, 150 bin liraya kadar yüzde 20, 550 bin liraya kadar yüzde 27, 1 milyon 900 bin liraya yüzde 35, 1 milyon 900 bin ve üzeri yüzde 40. Bu oranlar neye göre belirleniyor? Yeniden değerleme oranına göre belirleniyor. Hani "Keyfinize göre yüzde 61 uyguluyorsunuz, keyfinize göre şunu yapıyorsunuz." diye değil yeniden değerleme oranına göre yapılıyor. Yeniden değerleme oranı nedir? 31 ekim tarihinde yapılan Üretici Fiyatları Endeksi yeniden değerleme oranıdır.

EMİNE GÜLİZAR EMECAN (İstanbul) - Onu ben söylemedim.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Peki, başka arkadaşımız söyledi.

Yani o anlamda, değerli arkadaşlar, şu anda brüt asgari ücret 1.800 lira, işveren payı bu İşsizlik Sigorta Fonu'yla ilgili... Şu süreçte hakikaten iyi bir zam yapıldığını tahmin ediyorum, 8.506 lira. İşveren temsilcilerine teşekkür ediyorum, işçi temsilcilerine teşekkür ediyorum. Bu çerçevede hep söylenen şuydu: "Beklenin üzerinde bir zam yapıldığı takdirde işsizlik artar mı acaba?" diye ifade edildi. Bu 400 liralık kısmı da işsizlik artmasın, işverene bir destek sağlayarak onların maliyetlerine biraz katkı sağlayarak düşürme amaçlı yapılan bir iştir. İşsizlik Sigorta Fonu'nun amacı da zaten işsizliği önlemektir yoksa işveren, işçiyi işinden edecek, biz işinden edilmiş işçiye maaş verelim amacıyla değil; varsa böyle bir durum, iş bulamayan kişiler varsa onlara katkı sağlayabilmek artı işsizliği önleyebilmek için yapılmış bir fondur diye düşünüyorum.

Fon'un şeyleri yüzde 8 diye söyledi Garo Bey, şimdi arkadaşlarımdan aldım.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Nereye yatırıyorsunuz?

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Arkadaşlar, şu anda Fon'un faiz gelirleri 2022 yılı itibarıyla yüzde 15,5 olmuş.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Batırmışsınız.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Geçen sene zaten faiz gelirleri en yüksek yüzde 14, 15 ve 17'ydi; yüzde 30'lara, 35'lere 1-2 kere çıktı.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Enflasyon yüzde 100.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Şu anda, bakın, kredi faiz oranlarının yüzde 28 olduğu bir dönemde, yapmayın Sayın Garo Paylan! Bakın, Sayın Garo Paylan, kredi faizlerini söylüyorum.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Evet, teşekkür ediyoruz.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Kredi faizlerinin yüzde 28 olduğu bir dönemde bugün İşsizlik Sigorta Fonu yüzde 22,5'le de faiz alıyor, yüzde 14-15'le de faiz alıyor; ortalaması yüzde 15,5.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Peki, teşekkür ediyorum.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Yani kredi faiz oranının yüzde 28 olduğu bir dönemde hakikaten iyi bir faiz aldığını takdir ederseniz diye düşünüyorum, ben sizin hesabı iyi bildiğinizi zannediyorum.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Enflasyonu unutursak güzel bir oran.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Sayın Kuşoğlu, kredi faiz oranlarını söylüyorum.