| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | Aydın Milletvekili Mustafa Savaş ve 71 Milletvekilinin; Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/4892) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 6 |
| Tarih | : | 23 .01.2023 |
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Şimdi, değerli arkadaşlar, hep yasama kalitesinden şikayet ediyoruz ve bu yasamada da maalesef bir kalite olmadı Mustafa Bey. Burada etki analizi diye sunduğunuz rakam da çöktü yani bunun bir maliyet olmadığı konusunda bir tespit ortada. Yasamanın... Bakın, demokratik ülkelerde bu iş nasıl yapılıyor? Etki analizi şöyle bulunuyor değerli arkadaşlar: Bu mesele hangi kesimi etkiliyor diye bir tespit yapılıyor yani ihtiyaç ne, ihtiyaç belirleniyor ve bu mesele hangi kesimi hedefliyor diye bir tespit yapılıyor.
İbrahim Bey, orada sohbete geçmiş ama yani "Fakir fukarayı hedefliyoruz." dedi, İbrahim Bey burada değil mi?
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - "500 bin konut TOKİ tarafından yapılıyor." dedi.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - "Fakir fukarayı konut sahibi yapmak istiyoruz." dedi, değil mi? Mustafa Bey, size net soruyorum, bu soruma cevap verin: Siz, burada fakir fukarayı mı hedefliyorsunuz? Yani siz "Orta kesimi hedefliyoruz." dediniz, İbrahim Bey de dedi ki "Fakir fukaranın konut sahibi olmasını hedefliyoruz." dedi. İbrahim Bey'in "fakir fukara" tabiri nedir? Bir tanımlasın, ben sataşıyorum kendisine. Siz de "orta geliri" tanımlayın bana. "Orta gelirli" ne demek memlekette?
Şimdi, baktığımızda 28-30 bin liralık bir yoksulluk sınırı var. Yoksulluk sınırı dediğimiz, 28-30 bin lira yani bir eve 28-30 bin lira girmiyorsa o ev yoksul. İbrahim Bey'in fakirlik sınırı nedir bilmiyorum, açlık sınırı memlekette 8.500 lira. Yani bir insan kira vermiyorsa, faturaları da ödemesin, yalnızca karnını doyurması için 8.500 liraya ihtiyacı var bir evin. Şimdi, böyle baktığımızda, sizin getirdiğiniz -İbrahim Bey, siz dinleyin, bakın- teklifin İstanbul için, büyük şehirler için örneğini vereyim. Şu anda 3 milyon liranın altında...
İBRAHİM AYDEMİR (Erzurum) - Affedersiniz, tam anlamadım, bana mı diyor Değerli Başkanım?
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Bence, Mustafa Bey'i, teklif sahibini muhatap alırsanız... İbrahim Bey fikirlerini ifade etti.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ama niye? Kararı verecek İbrahim Bey.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Eyvallah ama...
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Kararı verecek İbrahim Bey.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sorular için diyorum, sorular için.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Mustafa Bey'in oy verme yetkisi yok, eski Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teklifle ilgili sorulara söylüyorum.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - İbrahim Bey sonuca karar verecek.
İBRAHİM AYDEMİR (Erzurum) - Ne konuştuğunuzu ben anlamadım kardeşim.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - İbrahim Bey oyunu kullanır.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Şimdi, bakın, 3 milyon liradan aşağı daire yok diyoruz, bakın, 3 milyon liradan aşağı daire yok. Sizin getirdiğiniz teklifle, bu yurttaşlarımızın ilk ay ödeyeceği taksit 13.500 lira, o da sübvanse edilmiş olarak. 3 milyona daire alırsa -İbrahim Bey, dinleyin- 13.500 lira taksit ödeyecek.
ORHAN YEGİN (Ankara) - Sen konuş, biz dinliyoruz.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Fakir fukara 13.500 lira taksit ödeyebilir mi ya? Karnını doyuramıyor fakir fukara, 13.500 lira taksit ödeyecekmiş. Hadi, buyurun, bakın. Demek ki fakir fukarayı değil, çok daha üst kesimleri hedefliyorsunuz, orta geliri de değil.
MUSTAFA SAVAŞ (Aydın) - Sınırlama var, üst gelirde de sınırlama var.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Siz orta direği çökerttiniz. Memlekette bir yoksullar kaldı. Yani hep eleştiriyordunuz, "Komünizm yoksullukta eşitlendirir." diyordunuz ya, dediğinizi siz yaptınız. Komünizm de öyle bir şey değildir, onu da söyleyeyim. "Komünistler yoksullukta eşitlenir." derdiniz ya, siz yaptınız onu. Herkes asgari ücretli oldu, herkes en düşük emekli maaşlı oldu ve memlekette bir yüzde 1 zenginler kaldı, bir de yüzde 90 yoksullar kaldı, bu kadar. Yani yüzde 10 en fazla yaşıyor memlekette, yüzde 90 yoksul şu anda memlekette. Yani bu sisteme de girebilecek kişiler en zengin yüzde 10 içindendir, iddiayı da söylüyorum. En zengin yüzde 10 içinden girebilir bu sisteme. 13.500 lira taksiti kim ödeyebilir ya? Yani en yoksul yüzde 20 ödeyebilir mi, en yoksul yüzde 40 ödeyebilir mi, yüzde 60 ödeyebilir mi? Ödeyemez en yoksullar. En zengin yüzde 10, bilemediniz yüzde 15 içinden bu sisteme girecekler. 13.500 lira taksi ödeyecek Mustafa Bey, Allah'ını seversen, kim ödeyebilir 13.500 lira ev taksitini ya?
Şimdi, ikinci etki nedir, biliyor musunuz? Konut piyasasına etkisidir. Bir kelime etmediniz ya, soru da sordum size. Ya, bu sistemin konut piyasasına etkisi ne olacak? Ya, bu arz talebe... İkimiz de iktisatçıyız değil mi yani okuduk bu meseleyi. "Piyasada talep var." diyorsunuz değil mi? Talep canlı.
MUSTAFA SAVAŞ (Aydın) - Arzı destekleyecek Sayın Paylan.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ev yok. Şimdi, bu, talebi kamçılamayacak mı? Ben Maliye Bakan Yardımcılarına da soruyorum, burada tecrübeli. Hepimiz iktisat okuduk. Bu 0,69 -zaten "Arz yok." diyorsunuz- talebi kamçılamayacak mı? Bak, ben size örnek veriyorum, yeni telefon açtım, sordum emlakçılara, 3 ayrı emlakçıyı aradım sizinle konuştuktan sonra. "Abi, bu sistem çıktıktan sonra, bu 2-3 milyonluk evlere yüzde 20, yüzde 25 zam geldi." diyor. Yani talebi kamçıladınız. Mal sahibi olanlar da -Müteahhitler Birliği temsilcisi buradaydı- bu mallarına yüzde 25 zam yaptılar. E, bundan vatandaş kâr mı etti? Kâr mı etti, zarar mı etti, bana söyleyin ya. "50 bin, 100 bin teşvik ettim." diyorsun, mala 500 bin lira zam geliyor. Bak, konut piyasasına etkisiyle ilgili bir kelime etmediniz. Bakan Yardımcılarına da soruyorum. Ya, canlı olan talebi kamçıladığınız zaman, Sayın Bakan Yardımcım, fiyatlar şişmiyor mu? Bakın, diyorum ya, bu konut sitelerini siz takip ediyorsunuz, Maliye Bakanlığımız takip ediyor, değil mi Sayın Maliye Bakan Yardımcım, takip ediyorsunuz değil mi? Niye? Vergi peşindesiniz, düşük mü gösteriyorlar, yüksek mi gösteriyorlar diye bu siteleri takip etmiyor musunuz? Ediyorsunuz, var biriminiz. Telefon açın, sorun o biriminize, son bir ayda fiyatlardaki -özellikle 2, 3, 4 milyonluk evlerdeki- artışlar ne oldu diye sorun. Bu sistem açıklandıktan sonra yüzde 20, yüzde 25 artışlar var. Bak, konut piyasasına etkisini soruyorum Sayın Bakanım, Mustafa Bey, sizlere soruyorum, Bakan Yardımcılarıma soruyorum.
Üçüncü etki, mali disipline etkisini soruyorum, bak. Hazine ve Maliye Bakan Yardımcılarımız burada. Şimdi mali disiplinle ilgili uğraşmıyor musunuz ya? 1 milyon lira ödememek için, uğraşıyorsunuz belli yerlere, değil mi? Aman, 5 milyon oraya eksik olsun, 10 milyon buraya eksik olsun. Niye? Mali disiplin için uğraşıyorsunuz, değil mi? Şimdi, 440 milyar lira para yaratılacak diyor, Meclis cevaz verirse 440 milyar lira para yaratılacak, öyle değil mi? "En fazla bu olacak." diyorsunuz. Şimdi, bu 440 milyar lira yaratılan paranın mali disipline etkisi ne olacak, enflasyona etkisi ne olacak? Ya, şimdi, diyorsunuz ki: "Faiz sebep, enflasyon sonuç." Ee? Enflasyon patladı. Şimdi, diyorsunuz ki: "Bu yıl enflasyon yüzde 30'lara gerileyecek." Demiyor musunuz ya? Hatta, yüzde 20'ler diyenler de var. Ya, şimdi, siz KGF'yle para pompalayacaksınız, bu sistemle para pompalayacaksınız. Başka? Seçim yatırımlarıyla para pompalayacaksınız yani trilyon lira para çıkacak piyasaya, bunun enflasyona etkisi ne olacak? Siz bir finansçısınız, hadi buyurun söyleyin; 1 trilyon lira parayı piyasaya pompaladınız üç ayda, beş ayda, altı ayda, sekiz ayda; ne olacak bunun etkisi? Ben size ne olacağını söyleyeyim: 2018 yılında burada oturuyordum, Berat Albayrak orada oturuyordu, tamam mı, o zaman ekonomiden sorumlu bakanlarımızın da hepsine söyledim, dedim ki: "Bakın, seçime gidiyoruz, KGF çıkardınız 250 milyar lira." O zaman, 250 milyar KGF çıkarmışlardı, Binali Yıldırım Başbakandı, ona da söyledim, dedim ki: Bakın, bu 250 milyarı çıkarırsınız, piyasaya gazı verirsiniz ama bu 250 milyar lira seçime kadar sizi götürür, seçimden sonra sistemi patlatır. Dolar 3,5-4 liraydı, seçimden sonra 8 liraya patladı arkadaşlar.
ORHAN YEGİN (Ankara) - "Dolar 30 olacak." diyordunuz.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Enflasyon patladı, faizler patladı, Berat Albayrak gitti ama memlekete büyük bir faturası oldu. Yani biliyorsunuz, bu tip hızlandırıcı, piyasaya kaynak aktarıcı... Geçici olarak tatlıdır yani bu kortizon etkisi yaratır, geçici olarak bir canlanma yaratır ama siz şimdi "Seçime kadar götürsün, sonrası Allah kerim. Biz kazanırsak baskıyı kurarız, milleti ezeriz; muhalefet kazanırsa da muhalefetin eline krizi bırakırız." diyorsanız başka bir şey ama bu, memleketi düşünmek değildir, vatana ihanettir, bunu bilesiniz; memlekete ihanettir, yoksullara ihanettir; kısa vadeli bakıştan bahsediyorum. Büyük bir krizin yapı taşlarını döşüyorsunuz bakın bunlarla, gelecek büyük bir krizin yapı taşlarını döşüyorsunuz ve sistemik bir krizle karşı karşıya kalacağız. Nasıl ki darbeyi söylediğimde, "Darbe geliyor." dediğimde inanmadınız, sonra da darbe geldi; şimdi de diyorum ki büyük bir yapısal krizin yapı taşlarını döşüyorsunuz, net olarak söylüyorum.
Dördüncü olarak, "regülasyon" dedim Sayın Bakan Yardımcım, sizlere dedim ya. Sonuç olarak, bir tek konut üreterek mi konut sorunu çözülür? Hayır ya, bunun yanına 10 tane madde koyarım ben; tamam, bu da olsun, bir şey demiyorum ama bu kadar büyük olması, bilmem ne olması... Bunun pek çok boyutuyla tartışılması lazım ama yapısal tedbirleri bunun yanına koymazsanız, bin tane evi olana ayrı vergi uygulamazsanız, yabancılar meselesindeki talebi regüle etmezseniz, 3 evi, 5 evi olana ilave vergi koymazsanız, ilk evi alana "Sıfır vergi alacağım." demezseniz, bunun gibi yapısal tedbirleri bu tedbirin yanına koymazsanız bu konut sorunu çözülmez. Büyük şehirler dolmuş. Efendim İstanbul'da konut yapmayacak mıyız? Bakın, tekrar ediyorum, İstanbul'da bu yaz susuzluk var. Ya, arkadaşlar, 20 milyon olmuş İstanbul, niye 25 milyon yapıyoruz? Bu sistemle 100-200 bin kişi daha gelecek İstanbul'a. Niye İstanbul'u yüklüyorsunuz kardeşim? Gidin Erzurum'a yüklenin; gidin Gümüşhane'ye, Giresun'a, Van'a, Diyarbakır'a, oralara destek verin.
ORHAN YEGİN (Ankara) - Bu sistemle gelmez, ikamet şartı var bu sistemin ya!
MUSTAFA SAVAŞ (Aydın) - Evet, evet.
ORHAN YEGİN (Ankara) - Konut aldığın şehirde belli bir süre ikamet şarta var, yapmayın ya!
MUSTAFA SAVAŞ (Aydın) - Çok detaylı bir açıklama yaptım zaten, yapmayın Sayın Paylan.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ya, babacığım, bakın, bir çocuk...
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Tamamlayın lütfen.
ORHAN YEGİN (Ankara) - Olmayan şeyi varmış gibi anlatma!
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır, var; var, var. Şöyle oluyor, bakın, o ikamet şartı şöyle oluyor.
MUSTAFA SAVAŞ (Aydın) - Nasıl oluyor?
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Bir evde bir çocuk var, tamam mı, kendi çocuğuna evi alıyor, öyle değil mi? Bunu yapıyor arkadaşlar; çocuğu evleniyor, bilmem ne yapıyor, budur tabii ki.
MUSTAFA SAVAŞ (Aydın) - Öyle almış olamaz Sayın Paylan.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Alır.
MUSTAFA SAVAŞ (Aydın) - Alamaz.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Alır, alır.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Evet, arkadaşlar, fikirlerini ifade etsin herkes, tamamlamamız gerekiyor.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ya, kirada oturan çekirdek aileler parçalanıyor. Bizim İstanbul'da yaşamayı daha fazla teşvik etmememiz gerekiyor; kırsalı ve geri kalmış illeri teşvik etmemiz gerekiyor.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ediyorum.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Beşinci olarak, son olarak da şunu söyleyeyim. Mustafa Bey, size bir soru soracağım. Bu yüzde 5'i kim ödeyecek?
MUSTAFA SAVAŞ (Aydın) - Yüklenici firma. Niye güldünüz?
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ya, şimdi, siz iş dünyasında da var oldunuz değil mi? Ben size bir maliyet yüklersem, diyelim ki ilave bir vergi yükledim...
MUSTAFA SAVAŞ (Aydın) - İş dünyasında olmadım ben.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır, diyelim ki... Ben oldum.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sayın Savaş, bir sorsun.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Şimdi, siz bana yüzde 5 maliyet yüklerseniz ben bunu nereye yüklerim arkadaşlar? İçinizde iş dünyasından olan insanlar var, bunu fiyata yüklersin ya. Bu fiyata eklenecek.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Peki, Sayın Paylan, teşekkür ediyorum.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Bitiriyorum.
Talep varsa ki talep var, müteahhit birlikleri konuştu, gitti. Talep varsa ilave maliyet fiyata yüklenir yani bunu gene vatandaşımız yüklenecek.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ediyorum.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - İşte, bütün bu boyutlarla bakarak arkadaşlar, bu yasa teklifi geri çekilsin, yapısal bir tedbir içeren daha geniş bir yasa teklifini çalışalım ve sorularımızı da cevap bekliyoruz.
Teşekkür ederim.