MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Çok değerli Komisyon Başkanımız, değerli Komisyon üyeleri, çok değerli milletvekili arkadaşlarımız, Bakan Yardımcılarımız, kamu kurum ve kuruluşlarının değerli bürokratları; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Muhalefet partilerinin usulle ilgili görüşmelerinde etki analizi konusunun değerli olduğunu görüyorum ama daha önce yapılan çalışmalarda da böylesine kapsamlı bir etki analizi de sunulmadı. Tabii ki eksikler olabilir fakat biz bu kanun teklifini, bu konuyu geçtiğimiz hafta pazartesi günü Sayın Cumhurbaşkanımızın kamuoyuyla paylaşması üzerine değerlendirme noktasına geldik. Perşembe günü Türkiye Büyük Millet Meclis Başkanlığına sunarken zaten etki analimiz de mevcuttu ama bu etki analizini teferruatıyla biraz daha tartışabilmek için aslında "Pazartesi günü komisyonu toplayabilir miyiz?" düşüncesi oldu. Son zamanlarda, Kasım ayından bu tarafa Plan ve Bütçe Komisyonu yoğun bir çalışma içerisinde. Değerli Başkanımız parti gruplarına teklif etmeden "Bunu salı günü görüşelim." diye ifade ettiler, kendilerine teşekkür ediyoruz.

Şimdi, bu kanun teklifi toplam 25 maddeden oluşuyor. "Bugüne kadar AK PARTİ iktidarı döneminde kaç tane kanun teklifi yapılmış?" diye maliyeci arkadaşlarımıza sorduk. İlki 25 Şubat 2023 tarihinde çıkardığımız 4811 sayılı...

NURHAYAT ALTACA KAYIŞOĞLU (Bursa) - 2023 daha gelmedi ama...

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - 2003 tarihinde, 2023 mü dedim?

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - "2023" dediniz.

NURHAYAT ALTACA KAYIŞOĞLU (Bursa) - Şubatta bir tane daha çıkaracaksınız herhâlde Başkan.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Zihnimden 2003 geçiyor da burada dil sürçüyor demek ki.

25 Şubat 2003 tarihinde "Vergi Barışı Kanunu" diye ifade ettiğimiz, bizim seçim beyannamemizde de bulunan "Vergi barışını yapacağız." diye söylediğimiz kanun. Sonra, 2003 yılında, Nisan ayında bir düzenleme, değişiklik yapma ihtiyacı hasıl olmuş. İkinci barışımız 20 Şubat 2008 tarihinde. Arkasından, 2012 tarihinde yine bir şey yapmışız, 2013 tarihinde...

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - 2012...

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Efendim?

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - 2012 mi, 2013'mü?

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Şimdi, 2012 tarihinde amme alacaklarıyla ilgili, 6183'le ilgili bir düzeltme var; 2013 tarihinde esas sosyal sigortalar, genel sağlık sigortası, bu "varlık barışı" diyebileceğimiz kısım; 2014'te İş Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun; 2016'da Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun; 2017'de yine Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması; 2018'de Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması. Yani, temel olarak baktığımızda, 6736 sayılı Kanun 2016 yılında, 7020 sayılı Kanun 2017 yılında, 7143 sayılı Kanun 2018, 7256 sayılı Kanun 2020, 7326 sayılı Kanun da 2021 yılında olmak üzere toplam 9 tane temel vergi alacaklarının, bazı kamu alacaklarının yapılandırılmasıyla ilgili kanun teklifi görüşmüşüz; bu ara bazı kanunlarda da ilave şeyler yapılmış.

MUHAMMET NACİ CİNİSLİ (Erzurum) - 2011'de var, 6111.

MUSTAFA ELİŞTAŞ (Kayseri) - 6111 var, söylemedim mi onu? Numarasını söylemedim ama tarihini söyledim. 6111, 2011 yılında var; 4811 ilki zaten bunun, 5811 büyük kapsamlı olan; 6111 de 2011'deki üç yıl sonra yaptığımız. Burada 16 tane var ama bunların içinde topluca bu kapsama yakın diye ifade edebileceğimiz 9 tane kanun tasarısı ve teklifi gündeme alınmış.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Uzatmalarla 13 tane, bir de uzatmalar yaptınız..

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - 16 tane, uzatma ve değişmelerle beraber 16 tane.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ben eksik saymışım, 16 taneymiş, tamam.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Sizin etki analizinizde eksik olmuş, onu da düzelteyim ben sizin etki analizinizi.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Toplam kaç tane kanun çıkmış? "Tasarı ve teklif" dediniz onları.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Şimdi, bu konuyla ilgili toplam 16 tane ama bazı kanunlarda değişiklik yapan düzenlemeler var, kapsam olarak değil, temel olarak baktığımızda 9 tane, bu 9'uncusu, temel olarak baktığımızda.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Kanun olarak çıkan kaç tane Sayın Bakanım?

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - 4811, ilk çıkardığımız vergi barışı; 5811, 2'nci; 6111, 3'üncü; daha sonraki, 6736, 7020, 7143, 7186, 7256, 7326. Kamuoyu ve uygulayıcıların esas itibarıyla gündeminde olan bu kanun tasarı ve teklifleri bunlar. Ondakiler aradaki yapılan değişikliklerle ilgili, mesela, uzatmalarla ilgili, Sayın Paylan'ın ifade ettiği... Hakkını kaybedenlerin yeniden kazanması için ihyayla ilgili 3 tane; bu 31/5/2012'de 6322, 6770 ve 7159'daki hakkını kaybedenlere yeniden ihyayla ilgili yapılan düzenleme var.

Kanun teklifimizi iki ana başlıkta anlatabiliriz. İlki, son derece geniş kapsamlı yapılandırma hükümleri; ikincisi ise vergi mevzuatında ve çeşitli kanunlarda düzenleme hükümleri.

Yapılandırma hükümlerine geldiğimizde, Cumhur İttifakı olarak bugüne kadar vatandaşlarımızın tüm taleplerini dinledik, ihtiyaç duydukları tüm düzenlemeleri hayata geçirdik. Kamuya olan yükümlülükler konusunda tüm talepleri titizlikle inceledik, ihtiyaçları belirledik ve bu alanda da yapılabilecek düzenlemeleri hiç tereddütsüz yaptık. Bir süredir vatandaşlarımızın borçların yapılandırılması konusunda talepleriyle karşı karşıya kalıyorduk; bunu da kulak ardı etmeyerek bu kanun teklifini hayata geçirmiş oluyoruz.

Öncelikle, vatandaşların hangi türden olursa olsun vergi dairelerine tüm borçlarını yeniden yapılandırma kapsamına aldık. Tüm vergiler, vergi cezaları, trafik, askerlik, nüfus para cezaları, köprü, otoyol, kaçak geçiş ücretleri, daha önce hiçbir yapılandırma düzenlemesinde yer almayan adli para cezaları, üst kurullarca yani düzenleyici ve denetleyici kurullarca verilen idari para cezaları, 4207 sayılı Kanun kapsamındaki idari para cezaları, tüm idari para cezaları, öğrenim kredisi borçlarıyla ilgili Kasım 2022'de yaptığımız kanunda revize eden bir düzenleme...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Eksiklik gideriyor.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Eksiklik değil, aslında açıklama doğruydu da o madde geldiğinde konuşuruz, bana göre madde doğru bir maddeydi, adil bir maddeydi ama bu, kamuoyundan gelen şeyler üzerine düzeltme gereğini hissettik.

Ecrimisiller, madenlerden devlet hakkı, kaynak kullanımı destekleme primi borçları gibi ne tür borç olursa olsun bu yapılandırma kapsamına almış oluyoruz. Gümrük müdürlerimizce takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, gecikme faizi, gecikme zammı gibi ferî alacaklar da yapılandırma kapsamında. Sosyal Güvenlik Kurumuna ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, isteğe bağlı sigortalılık primi ve topluluk sigortası primi, ön değerlendirme, araştırma veya tespit aşamasında olan eksik işçilik prim tutarları, idari para cezaları, gecikme cezası ve gecikme zammı, 5510 sayılı Kanun'un -kapsamında- ek 5'inci maddesi çerçevesinde süreksiz olarak çalışanların sigortalılığından doğan prim borçları, yine, 5510 sayılı Kanun'un ek 6'ncı maddesi kapsamında ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma araçlarında çalışanlar, Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek alanlarda kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışanların sigortalılığından doğan prim borçları, 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamındaki sigortalılıklardan doğan primler, iş kazası, meslek hastalığı, malullük ve vazife malullüğü sonucunda doğan rücu alacakları, yersiz ödenen gelir ve aylıklardan doğan alacaklar kanun kapsamında yapılandırılarak ödenebilecek. Yine, belediyelere, gümrük müdürlüklerine, il özel idarelerine, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına, millî emlak müdürlüklerine ödenecek borçları da kapsama aldık. Belediyelere ödenmesi gereken emlak vergisi başta olmak üzere tüm vergiler, vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme zamları, Belediye Gelirleri Kanunu kapsamındaki belirlenen ücret ve pay alacakları ile bunlara bağlı ferî alacaklar, belediyelerin tahsil ettiği idari para cezaları, su, atık su ve katı atık ücreti alacakları ile bunlara bağlı ferî alacaklar, belediyelerin sahip olduğu taşınmazlarla ilgili yaptıkları satış, irtifak hakkı ve kiralama işlemlerinden kaynaklanan kullanım bedelleri ve hasılat payları, kira ve irtifak hakkı bedelleri, kaynak sularının kira bedeli alacakları da yapılandırma kapsamında ödenebilecek. Büyükşehir belediyelerinin Çevre Kanunu'na göre aldığı katı atık ücreti alacakları ile buna bağlı ferîleri, su ve kanalizasyon idarelerinin su atık ve su bedeli alacakları ile harcamalara katılma payını da kanun kapsamına almış bulunuyoruz.

Teklif kapsamında yapılandırılarak ödenebilecek diğer bir alacak grubu da Millî Emlak Müdürlüğünce takip edilen alacaklara ilişkin. İlgili kanunlar uyarınca orman sayılan yerler, hazinenin özel mülkiyetinde veya devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlar hakkında yapılan kesin izin, kesin tahsis, kullandırma kararı, irtifak hakkı, kullanma izni ve kiralama işlemlerinden kaynaklanan kullanım bedelleri ve hasılat ya da ticari kâr payları gecikme zammı, faiz gibi ferîler de yapılandırmadan faydalanacak.

Hazırladığımız teklifte 31 Aralık 2022 tarihini esas aldık ve alacakların türüne göre bu tarih esas alınarak düzenlemeler yaptık. Teklifte yer alan yapılandırma hükümleri kesinleşmiş alacaklar, kesinleşmemiş veya dava safhasında olan alacaklar, inceleme ve tarhiyat işlemleri devam eden alacaklar, pişmanlıkla ve kendiliğinden yapılacak beyanlar üzerinden ödenecek alacaklar şeklinde tasvir edilebilir. Bu, bir önceki yaptığımız, 2020'de yaptığımız kanunda da vardı, daha öncekilerde de varmış. Hem kesinleşmiş alacaklar hem dava safhasında olan alacaklar hem de inceleme-tarhiyat safhasında olan alacaklarla ilgili farklı farklı daha önce olanın benzeri bir yöntemi getirdik.

Ayrıca, matrah ve vergi artırımı, işletme kayıtlarının düzeltilmesine yönelik de düzenleme yapıyoruz. Kesinleşmiş alacaklarda borç asıllarından hiçbir şekilde vazgeçilmiyor. Borç asıllarına "gecikme zammı" "gecikme faizi" "gecikme cezası" "faiz" gibi adlarla uygulanan ferî alacakları yurt içi ÜFE olarak tanımladığımız bir oranda güncelliyoruz. Bunu şu şekilde değerlendiriyoruz: 1 Kasım 2016 tarihine kadar TÜİK verilerine göre yurt içi fiyat endeksleri aylık değişim oranlarını; 1 Kasım 2016 tarihinden önceki borçlar için TÜİK tarafından belirlenmiş yurt içi ÜFE oranlarını, 1 Kasım 2016 tarihinden itibaren ise yurt içi ÜFE'yi aylık 0,75 olarak değerlendiriyoruz. Yani şu andaki yurt içi ÜFE'yle değil, 0,75'le yapılandırma noktasına gidiyoruz.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - 1 Kasım 2016...

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - 1 Kasım 2016 öncesini TÜİK tarafından açıklanan Yİ-ÜFE, 1 Kasım 2016'dan sonrakileri de 0,75 oranında değerlemeye tabi tutuyoruz.

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Basit mi, bileşik mi?

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Basit faiz. Yani dört yıl vade olduğunda 0,75'le 36 ediyor toplamında ödeyeceğiniz rakam.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Altı yıl olduğunda, ne ise onunla çarpıyoruz, 54 yani.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Altı yıl mı...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sunumu bir tamamlayalım arkadaşlar, sonra detaylara girelim, olmaz mı?

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Böylece, 1 Kasım 2016 öncesi ve sonrasıyla ilgili farkı da izah ettikten sonra daha düşük oranla güncellenmiş olunuyor. Hesaplama bu şekilde yapıldıktan sonra borç asıllarının tamamı ile yurt içi ÜFE tutarı usulsüzlük cezalarının yüzde 50'si, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kesilen idari para cezalarının yüzde 50'si ödeniyor. Bunun karşılığında, gecikme zammı, gecikme faizi, faiz gibi ferî alacaklar, kalan cezalar ve vergiler için kesilmiş vergi cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçiliyor. Ayrıca, dava olunan vergi, idari para cezası, ecrimisil alacaklarında ihtilafları sonlandıran ödeme imkânı veriyoruz. Özellikle bu durumda olan alacaklarda davanın bulunduğu safhaya göre vergi asıllarının yüzde 90'ına varan indirimler yaparak ihtilafların sonlanmasını amaçlıyoruz.

Teklifte matrah artırımıyla ilgili olarak mükelleflere 2018 ila 2021 yıllarına ait gelir vergisi matrahlarının, kurumlar vergisi matrahlarının, gelir, kurumlar stopaj vergilerinin, katma değer vergilerinin, kanunda öngörülen oranlarda, asgari tutarlardan az olmamak kaydıyla artırmaları ve belirli bir oranda vergi ödemeleri şartıyla artırımda bulundukları yıllar ve vergi türleriyle sınırlı olmak üzere vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacağı yönünde düzenleme yapıyoruz. Matrah artırımı kapsamında hesaplanan vergiler peşin veya on iki ayda aylık taksitler şeklinde ödenebilecek. Matrah ve vergi artırımı hükümlerine göre hesaplanan vergilerin peşin ödenmesi hâlinde vergi aslından yüzde 10 indirim yapılacak. Önceden olduğu gibi defter, kayıt ve belgeleri yok ederek tahribat yapanlar, sahte belge düzenleyenler, Vergi Usul Kanunu'nun 359 ç kapsamında -fıkrasında- düzenlediğimiz akaryakıt kaçakçılığıyla ilgili düzenlemeler, eroin ticaretiyle ilgili düzenleme fiilini işleyenler, terör suçundan hüküm giyenler, millî güvenliğe karşı işlenen suçlar nedeniyle haklarında soruşturma ve kovuşturma kapsamında vergi incelemesi yapılması, terörün finansmanı suçu veya aklama suçu kapsamında inceleme ve araştırma yapılması talep edilenler matrah ve vergi artırımından yararlanamayacaklar.

İşletme kayıtlarının düzeltilmesi konusu ise, işletmede mevcut olup kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar yani işletmesinde var olan, envanter yaptığında var olan fakat defter kayıt ve belgelerinde bulunmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar, yine kayıtlarda yer alıp tam tersi işletmelerde mevcut olmayan, envanterde yer alıp işletmede fiilen bulunmayan aynı unsurlar -emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar- kayıtlarda yer alıp işletmede mevcut olmayan kasa mevcudu ile ortaklardan alacaklara ilişkin kayıtlar da düzeltilebilecek.

Başvuru ödemeleri nasıl olacak? Kanun hükümlerinden yararlanmak isteyenler 30 Nisan 2023 tarihine kadar ilgili idareye başvuracak ve yapılandırma tutarlarını peşin veya taksitler hâlinde ödeyebilecek. İlk taksit ödemeleri de mayıs ayında yapılacak. Bu teklifte vatandaşlarımızın uzun taksit süreli isteklerini de yerine getiriyoruz. Bildiğiniz gibi, bugüne kadarki yaptığımız yapılandırmalarda, 2021'deki yapılandırmada otuz altı ay, 18 taksit şeklindeydi; şimdiki getirdiğimiz kanun teklifinde kırk sekiz ay, dört yıl olarak yani her ay ödeyebilme imkânı mevcut. Ayrıca, peşin ödemeleri de teşvik ediyoruz. Peşin ödeme hâlinde -biraz önce ifade ettiğim- yurt içi ÜFE tutarından yüzde 90 oranında indirim yapıyoruz. İdari para cezalarının peşin ödenmesi hâlinde ise aslından yüzde 25 indirim yapılıyor. Yapılandırılan borçların taksitle ödenmesinin istenmesi hâlinde ilk 2 taksitin süresi içerisinde ödenmesi şartı teklifimizde yine aynen korunuyor. Yani bu yapılandırmadan faydalanabilmek isteyen kişi öncelikle mayıs ve haziran aylarının taksitlerini aksatmadan ödemek mecburiyetinde. Önceki yapılandırma kanunlarında yine ilk iki ayı ödemek mecburiyeti vardı; birinci ayı ve ikinci ayı ödeyecek, kalan on aylık süre içerisinde 2 kere ihlal etme, aksatma imkânı varken bu dönemde 3 kere aksatma imkânını getiriyoruz. Yani bir mükellef mayıs birinci ayı ve ikinci ayı peşin ödedikten sonra geriye kalan on aylık dönemde, farz edelim, beşinci ayı ödeyemedi, altıncı ayı ödeyemedi, sekizinci ayı ödeyemedi, son ayı takip eden aydan itibaren üçünü ödeme kaydıyla ihlal edilme sayılmayacağı hükmünü getirmiş oluyoruz.

Yine burada ilk defa yaptığımız bir düzenleme var. Sayın Cumhurbaşkanımızın Kabine toplantısında söylediği, kamunun 2 bin liraya kadar olan vergi alacaklarından vazgeçtiğiyle ilgili konu hakkında bilgi vermek istiyorum. Vergi dairelerine vergi ceza, vergi, ceza, faiz gibi hangi türden olursa olsun borcu bulunan vatandaşlarımızın 2 bin lirayı aşmayan borçlarını siliyoruz. Bir kişinin 31 Aralık 2022 tarihinden önce ödenmesi gereken borçlarının toplamı 2 bin lirayı aşmıyorsa bu düzenleme kapsamında bir defaya mahsus olmak üzere hiçbir şart aranmadan borçlarını siliyoruz, devlet olarak alacağımızdan vazgeçiyoruz.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Faiz dâhil mi, hariç mi?

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Hayır, anapara değil, ferîlerle beraber 2 bin lira. Toplamı 2 bin lira faiz dâhil.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Özel sektör dâhil mi?

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Nasıl?

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Özel sektöre olan borçlar dâhil mi?

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Yok, özel sektörle alakası yok bu işin. Biz, özel sektörle ilgili borçları nasıl silelim? O zaman üstlenmemiz lazım.

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - Elektrik dağıtım...

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - O başka. Onlar ihtiyariydi, bu zorunlu. O, icra iflas aşamasında olanlarla ilgiliydi, oradan özel sektöre olan borçların bir kısmını Hazine ve Maliye üstlendi, bir kısmını da GSM operatörleri...

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Şu ana kadar silinmedi.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Nasıl?

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Şu ana kadar silinmedi.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Onun bir süresi var herhâlde, devam edecekler onun şeyinde. Biz zaten orada onların yapılmasıyla ilgili konuyu gündeme getiriyoruz. "Bir kişinin 31 Aralık 2022 tarihinden önce ödenmesi gereken borçlarının toplamı 2 bin lirayı aşmıyorsa..." diye ifade ettik.

Yine, Sosyal Güvenlik Kurumuna ve belediyelere olan borçlarla da terkin düzenlemesi yapıyoruz. 5510 sayılı Kanun kapsamından çıkarılan iş yerlerine yani kapanan işletmelere ilişkin olan ve iş yerine ait borçlanma süresinden borçlardan ödeme süresi 31/12/2020 tarihinden önce olan sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ve idari para cezası asıllarının toplamı 500 Türk lirasını aşmayan alacaklar ile tutarına bakılmaksızın bu alacaklara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı ferîlerinin, aslı ödenmiş olan ferî alacaklardan tutarı 10 bin Türk lirasını aşmayanların tahsilinden vazgeçiyoruz.

Büyükşehir belediyeleri ve belediyelerin su ve kanalizasyon idarelerince 6183 sayılı Kanun'a göre takip edilmekte olan ve vadesi 31/12/2020 tarihinden -bu tarih dâhil- önce olan her bir alacağın türü, dönemi, asılları ayrı ayrı dikkate alınmak suretiyle tutarı 250 Türk lirasını aşmayan asli alacakların ve tutarına bakılmaksızın bu asıllara bağlı ferî alacakların, aslı ödenmiş ferî alacakların tutarı 500 Türk lirasını aşmayanların tahsilinden vazgeçilmesi yönünde düzenleme yapıyoruz.

Teklifin vergi ve diğer mevzuatla ilgili kısmına geçmek gerekirse, Gelir Vergisi Kanunu'nda yer alan genç girişimci istisnasının tutarını arttırıyoruz.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Devam ediniz lütfen.

Buyurun.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Mevcut düzenlemeye göre, istisna kapsamında, ilk defa işe başlayan gelir vergisi mükelleflerinin 3 hesap dönemi kazançlarının 75 bin Türk lirası gelir vergisinden istisnaydı. Şu anda yapacağımız düzenlemeyle birlikte söz konusu tutarı 2023 yılı için 150 bin liraya çıkarıyoruz. Bundan önce sabitti, 75 bin lira sabitti, yükseltebilmek için kanun gerekiyordu ama bunu da bir istatistiğe bağlayarak, bir veriye bağlayarak eskale edilme imkânı vermiş oluyoruz. Her yıl gelir vergisi tarifesinin ikinci dilimi tutarındaki miktarı paralel olarak artırmış olacağız. Bu sene, biliyorsunuz, birinci dilim 32 bindi, ikinci dilim 70 bindi. Şu anda birinci dilim 70 bin, ikinci dilim 150 bin oldu. Bundan sonraki süreçte örnek 2024 yılında yeniden değerleme oranı çerçevesinde vergi dilimlerinde bir artış ortaya çıktığı takdirde bu 75 bin liralık rakam da kendiliğinden artmış olacak.

Biliyorsunuz, 2022 yılında kamuoyunda çok büyük ilgiyle karşılanan dar gelirli insanlarımıza TOKİ tarafından 250 bin, genel anlamıyla 500 bin konut, ilk etapta 250 bin konut yapılmasıyla ilgili, bu konutların ucuza mal edilmesi anlamında, bu yıl sonuna kadar Toplu Konut İdaresi tarafından ihale edilen işlerde damga vergisi uygulaması istinası getiriyoruz. Yani 31/12/2023 tarihine kadar hem sözleşme hem ilave sözleşme bedellerindeki damga vergisi oranını istisna etmiş oluyoruz. Böylece, özellikle alt gelir grubuna yönelik konutların daha uygun şartlarla üretilmesine imkân sağlamış oluyoruz.

Yaptığımız önemli bir düzenleme de, izaleişüyu davaları var biliyorsunuz, "ortaklığın giderilmesi davaları" diye ifade edebileceğimiz davalarda gayrimenkul satışlarından alınan asgari maktu harcın toplamını belirli bir tutarla sınırlıyoruz. Bu izaleişüyu davaları sonucundan, mahkeme kararı çerçevesinden birden fazla kişiye ait bir gayrimenkul, hissedarlardan bir veya birden fazla kişiye devredilmesi durumunda asgari maktu harç tutarı işlem adedine göre değil, işlem yapan kişi sayısına kadar yani alıcı ve satış sayısına göre hesaplanacak. Bugüne kadar kanun teklifimiz gelmeden önce bu davalarda, ortaklığın giderilmesi davalarında kişi sayısı değil, işlem sayısı ilişkiliydi. Bir kişi, başka kişilerin hisselerini toplarken her bir işlem için ayrı ayrı harç ödüyordu, şu anda kişi sayısıyla yaparak bayağı büyük bir tasarruf ediyor. Arkadaşlarımız örnekleriyle bu çalışmaları yaptılar hatta öyle bir noktaya geliyormuş ki bu verilen harçlar kişinin sattığı gayrimenkulün değerinden fazla bir miktarda harç ödemeyle karşı karşıya kalması ve bunun da ortaklığın...

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Kişi sayısı ile işlem sayısının aynı olması lazım ama herhâlde bir bildiğiniz vardır.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Nasıl?

DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Ortaklığın giderilmesindeki tarafla, kişi sayısı ile işlem sayısının aynı olması lazım.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Yok, öyle değil.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - İsterseniz bir tamamlayalım, maddelerine geldiğimizde detaylara gireriz.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Öyle değil.

NURHAYAT ALTACA KAYIŞOĞLU (Bursa) - Durmuş Bey, bir kişi birden fazla hissedardan pay alabilir.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Maddelere geldiğimizde detaylara girelim.

Başkanım, bir tamamlarsanız sunumunuzu...

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Katkı da sağlıyorlar Başkanım, sataşma yapmıyorlar, katkı sağlıyorlar; teşekkür ediyorum kendilerine.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Estağfurullah, sadece hani bir an önce başlayalım diye...

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Yani bizim de biraz sonra soracakları soruları da zihnimizde bir bürokrat... Gerçi Nurhayat Hanım konuyu biliyor.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Aslında o müteahhitlere gidiyorlar, bir hisse alıyorlar, birden fazla kişi yine müteahhitlerin işine daha çok yarıyor; esas inşaat sektörüyle alakalı.

NURHAYAT ALTACA KAYIŞOĞLU (Bursa) - O da oluyor tabii, doğru.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Esas amaç o yani.

NURHAYAT ALTACA KAYIŞOĞLU (Bursa) - Bir hissedardan pay aldı mı müteahhit, gerisi...

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - AR-GE'nin tasarım ve destek personelinin merkez ve bölge dışı çalışma sürelerinin yüzde 100'e kadar çıkarılmasına imkân veriyoruz. Biliyorsunuz, kanunun ilk çıkardığımız metninde yüzde 50 idi, daha sonra yaptığımız düzenlemeyle pandemi döneminde yüzde 75'e kadar çıkarma yetkisini Sayın Cumhurbaşkanımıza...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - İkinci otuz dakikadan devam ediyoruz.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Öyle mi? Başkanım, hızlandırıyorum o zaman öyleyse.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Konuşurken zaman hızlı akıyor.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Yüzde 100'e kadar çıkarılmasına imkân sağlayan düzenlemeyi yapıyoruz. İştirak hissesi ve pay alımı dolayısıyla yapılan finansman giderlerinin devir sonrası devir alan kurum tarafından gider yazılabilmesi imkânı getiriliyor.

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - Ne demek bu, anlamadık.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Şöyle: Bir işletmeye iştirak hissesi satın aldığınızda...

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - Şirket devirleri, ortaklar açısından...

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Oraya geliyorum.

Bir işletmenin yüzde 50, yüzde 30, yüzde 90 hissesini satın aldınız, iştirak sayılıyor bu vergi kanunları çerçevesinde. Bunun için, kullandığınız kredinin krediye ilişkin faizlerini ana işletmede gider olarak yazabiliyorsunuz. Fakat bu işletmeyi birleşme yaptığınız takdirde, devraldığınız takdirde satın alırken verdiğiniz kaynağın faizini satın aldıktan sonra, birleşme yaptıktan sonra şirket giderlerinden indiremiyorsunuz, kanunen "kabul edilmeyen gider" yazmak mecburiyeti vardı. Yani burada ikili bir yöntemi ortadan kaldırmak ve iştirak hissesinin devamlı olmasını engelleyebilmek için satın alıyorsa bünyesine alıp birleşmeyi de beraberinde gerçekleştirmesiyle ilgili uzun vadede kredi faiz oranları bittikten sonra yapmak yerine bir an önce iştirakler bünyesine katıp şirketi güçlendirme imkânı vermiş oluyor.

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Geçici maddeyle ilgili bilgi verir misiniz Sayın Elitaş?

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Duyamadım.

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - Vergi kaçırmak, meşhur "pushed down" var ya, o herhâlde.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Yok, bu onunla alakalı değil, kanunda var olan bir şey.

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - Ya, şirket birleşmelerinde gidecek krediyi alacak, faizlerini geri millete yükleyeceksiniz. Kim yaptı bunu, kim; nedir bu?

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sunumu tamamlayalım Başkanım, buyurun lütfen.

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Sayın Elitaş, bununla ilgili bir geçici madde var, onu niye getirdiniz, bilgi verir misiniz?

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Gelince bakalım ona, şunu bitireyim.

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - Nereden geldi bu madde?

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Tamam, bitirince geleceğim.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Maddelere geçtiğimizde daha detaylı tartışırız.

Buyurun, tamamlayın.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Eş değer eşya ve yeniden kullanılabilir parçaların sigorta sektöründe kullanılabilmesinin yolunu açıyoruz. Sürücülerin işledikleri kabahatler nedeniyle verilen ceza puanları belli şartlarda silinmek suretiyle bu kişilerin tekrar ehliyet almalarını temin ediyoruz. Tüzel kişiliği kaldırılan köylerden Emlak Vergisi Kanunu'na göre alınması gereken emlak vergisi ile Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken vergi, harç ve katılım paylarının alınmasına ilişkin süreyi uzatıyoruz, 31/12/2025 tarihine kadar uzatıyoruz. Yine, aynı şekilde, bu yerlerden yani köyden mahalleye dönen yerler ile beldeden mahalleye dönen yerlerden içme ve kullanma suları için ücretin en düşük tarifesinin yüzde 25'ini geçmeyecek şekilde belirlenmesine ilişkin hükmün süresi ve tüzel kişiliği kaldırılarak tek mahalleye dönüşen beldelerde içme ve kullanma sularından alınacak ücretin mevcut en düşük tarifenin yüzde 50'sini geçmeyeceğine ilişkin hükmün süresini 2025 yılına kadar uzatıyoruz. Sayın Özgür Özel bunu görmüş, Twitter'da da paylaşmış, "İmzalayan milletvekilleri hadi, anladık, onlar bu işten anlamazlar ama Komisyonda mı anlamıyor, Meclis Başkanlığı da mı yapmıyor?" diye. Bakın, değerli arkadaşlar, ne yaptığımızı, ne ettiğimizi çok iyi biliyoruz.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Hayvanlara vatandaş nasıl su verecek? Köyde oturan vatandaş parayla mı verecek?

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Dur, ona değil başka konuya giriyorum, başka konuyu söylüyorum, işte, onu düzeltiyoruz. Bu kanun teklifi perşembe günü...

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Neresini düzeltiyorsunuz Başkan?

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Bir açıklasın Mustafa Bey, sabredelim lütfen.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Perşembe günü İçişleri Komisyonunda...

SÜLEYMAN GİRGİN (Muğla) - Milyon dolarlık evlerden vergi almıyorsunuz bu şekliyle. Örneğin, Akyarlar'da milyon dolarlık evler var, villalar var, orayı köy olarak tanımlamaya devam ediyorsunuz, çok büyük bir haksızlık bu.

VELİ AĞBABA (Malatya) - Ya da Çankaya Alacaatlı.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Şimdi, Çankaya'yla alakası yok bu işin.

CAVİT ARI (Antalya) - Var Başkanım.

SÜLEYMAN GİRGİN (Muğla) - Gerçekten tarım ve hayvancılık yapanlar cezalandırılıyor.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Bir izah etsin Mustafa Bey, müsaade edin.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Şimdi, değerli arkadaşlar, bu teklif sizden de geldi, onu birlikte değerlendirdik bu çerçevede yapıyoruz, bu teklif sizden de geldi bize. İçişleri Komisyonunda görüşülen kanun teklifinin 9'uncu veya 10'uncu maddesindeydi. Bu kanun daha önce çıkacağından dolayı, yürürlük tarihinin de 31/12/2022'de bitmesinden dolayı bunun 2025'e uzatılmasıyla ilgili o teklif metninden buraya aldık, İçişleri Komisyonunun da perşembe günü yapacağı toplantıda 9'uncu maddesini teklif metninden çıkarmak üzere milletvekili arkadaşlarımız onu değerlendirmiş olacak.

CAVİT ARI (Antalya) - Başkanım, bu konuda kaçıncı ertelemeniz oldu?

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - 2017, 2022 bu da 2025'e kadar uzattığımız...

CAVİT ARI (Antalya) - Geçici maddede kaçıncı erteleme Başkanım?

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - İlki 2017'ydi, sonrası 2022 sonu dedik, şimdi de 2025 sonuna kadar uzatıyoruz.

Şimdi, Sayın Arı, bu sizden de gelen bir teklifti, belediye başkanlarınızla beraber gelen arkadaşlarımız bunu bize ifade ettiler. Grup Başkan Vekilleriyle konuşursanız o bizden geldi mi, gelmedi mi diye söylerler ama kayıtları yok tabii konuşmalarımızın.

NURHAYAT ALTACA KAYIŞOĞLU (Bursa) - Doğrudan eski hâline dönsek, bazı köylerde...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Bir sunumu tamamlarsak, vakit iyice aşıldı.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Değerli arkadaşlarım, son olarak, öğrenim kredisiyle ilgili düzenlemeyi Kasım 2022 tarihindeki yaptığımız düzenlemeden biliyorsunuz. Orada 2022 yılında takipte olan alacaklarla ilgili bir durum söz konusuydu. Oradan geri ödemeye başlamış olanlardan bir ilave gecikme zammı alınıyordu. "Bu gecikme zammının toplam bedeli ne kadar?" diye sorduğumuzda "4 milyar lira." dediler. Zaten bu yapılandırmaya girdikleri takdirde, 4 milyar lirayı yapılandırmaya sokarsa, 7 milyon öğrencimizi yapılandırmaya soktuğu takdirde hemen hemen 4 milyar liranın 3 milyardan biraz daha fazla kısmından vazgeçilecek, 800 ila 1 milyar liralık kısım kalmış olacaktı. Şimdi, onun tamamen yapılandırma kapsamını değil, doğrudan doğruya geçmişteki o kasım ile kanunun yayımı tarihi arasındaki yaklaşık olarak hesabı ortadan kaldırmış oluyoruz. Bu çerçevede, kanun teklifimiz geçici maddeyle beraber, yürürlük, yürütme dâhil 25 maddeden oluşmaktadır.

Komisyonumuzun değerli üyelerinin bilgilerine saygıyla sunuyorum.