MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Değerli arkadaşlarımızın çok değerli, çok kıymetli eleştirileri, önermeleri var; onlara teşekkür ediyorum. Herkes kendi penceresinden bu konuyu değerlendiriyor. Yani, biz de buradan yürütme organıyla bütçe imkânları doğrultusunda ne yapabileceğimiz konularını değerlendirmeye çalışıyoruz.

Şimdi, özellikle altını çizmemiz gereken nokta şudur ki biz bu kanun teklifini görüşürken, hayata geçirirken Maliye Bakanlığına sorduk ve tahakkuk-tahsilat oranının yüzde 90'ları geçtiğini ifade ettik. Şimdi arkadaşlarımızdan gelen bilgiye göre Türkiye'de tahakkkuk-tahsilat oranı yüzde 93. Demek ki biz bu yapılandırmayı yüzde 7'lik kısım için yapıyoruz. Her yıl yüzde 7'lik kısımla ilgili yapılandırma yapıldığı takdirde birikiyor. Biraz önce Sayın Emecan çok önemli bir noktaya dikkat çekti, Sayın Paylan ve Sayın Kuşoğlu da söylediler, dediler ki: "2021 yılındaki yapılandırmada 401 milyar liralık bir alacak vardı, şimdi bu alacak 300 milyar lira civarında arttı. Niye böyle oluyor?"

Şimdi, bakın, değerli arkadaşlar, bizim 2021 yılındaki yapılandırmamızda 401 milyar liralık gecikmiş, vergi dairesine ödenmemiş borçlar var. Başvuran mükellef sayısı 5 milyon 876 bin. Az önce benim size verdiğim 16 milyon kişiyle ilgili olan o etki analizinde, 16 milyon kişiden 5 milyon 876 bin kişi başvurmuş. 401 milyar liralık borçlu olan kişilerden de 156 milyar liralık kısım "Ben bu yapılandırmaya gireyim, öderim." niyetiyle girmiş ama -7326 sayılı Yasa'yla ilgili konuşuyorum bunu- bu 155 milyar 980 milyon liralık yapılandırma için girenlerin 80 milyar 727 milyon liralık kısmından tahsilat gerçekleştirmişiz; oran yüzde 51,8 olmuş. Yani, yapılandırma niyetiyle sisteme girenlerin, bundan faydalanmaya çalışanların ancak yüzde 50'si bundan faydalanıyor. Hani sunumda ifade etmiştim ya, 837 milyar liralık kısmın 500 milyar liralık kısmı donuk alacak şeklinde. 300 milyar liralık kısmı yapılandırmadan belki bir kaynak elde edebileceğimiz kanaatiyle ortaya çıkan ve 2021 verilerine göre bu rakam herhâlde 200 milyar liralık, 250 milyar liralık bir kısımdı ki ancak 155 milyar liralık kısım ortaya çıkmış. Bizim burada 300 milyar liralık yapılandırmadan faydalanabileceğini düşündüğümüz bir rakam hasıl olduğu takdirde onlardan da belki 200 milyar liralık bir yapılandırmaya giren 200 milyar liralık yapılandırmada bu dönemde biraz daha geniş kapsamlı aldığımız için herhâlde bu tahakkuk-tahsilat oranının yüzde 52'yi geçeceğini tahmin ediyoruz. Yani bundan önceki mesela, 7256'da 26,3'tü. Niye 26,3'tü? Orada bazı oranlar çok yüksekti. O bazı oranlar yüksek olunca, 7326'daki oranları düşürdük. Mesela, katma değer vergisi oranı 7256'da yüzde 10'du -yüzde 18'lik katma değer vergisinin emtia, bulunmayan emtiayla ilgili fatura kesmek, biliyorsunuz, "muhtelif müşteriler" diye fatura kesiyorsunuz- orada yüzde 10 katma değer vergisi ödemek mecburiyetiniz vardı, şimdi yarısına düşürdük 7326'da. O yüzde 1'lik puan biraz daha buna katkı sağlamış oldu. Şimdi, burada biz yapılandırmayla vatandaşın maliyeye, devlete olan borçlarını ödeme kolaylığı getiriyoruz. Tıpkı öğrencilerin burs paralarıyla ilgili yaptığımız konu gibi.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Aynı şey değil ya.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Hayır, benzer bir iş. O da borç, o da borç.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ama bir patronla bir öğrenci...

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Ya, iyi de şimdi, Garo Bey, patron ödeyen... Yüzde 93'ü ödüyor, yüzde 7'si ödeyemiyor.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - O da doğru değil, söyleyeceğim şimdi.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Bize gelen bilgi bu, "Yüzde 93'ü ödüyor, yüzde 7'si ödeyemiyor." Yani her sistemde hayır, devlet memuru olup da kazancı yerinde olup da şeyini ödeyemeyenler de var ama bu çerçevede biz bu yapılandırmayı yaparken o yüzde 7'lik veya 10'luk kısma bir kolaylık yapmaya çalışıyoruz. Burada vergi affıyla ilgili konu... TÜRMOB da muhakkak açıklamıştır size o düzenlemelerinde.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Maddeye geçince TÜRMOB'a söz vereceğim, geneli üzerinde söz vermedim, maddelerde söz vereceğim.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Yani TÜRMOB şeyini yapmamış ama 2 veya 3 konuda şöyle bir şey olur mu diye söylüyor. Bizim burada "vergi affı" diyebileceğimiz -af değil de- konu şu olabilir: 2018 yılından itibaren matrah artırımı; mesela bir arkadaşımız dedi ki: "Ya, bu matrah artırımını 2018'i yüzde 35 yapmayalım da daha düşük yapalım, ödenebilir hâle gelsin." Yanlış mı hatırlıyorum bilmiyorum, arkadaşımızın biri öyle söyledi. Şimdi, bu 2018 yılında yüzde 35, 2019 yılında yüzde 30, beşer puan gelerek en son yüzde 20'lik dilim hâlinde geliyor. Yani 2021 yılının matrahını arttırmak istediğiniz takdirde siz yüzde 20 artırım yapacaksınız ve onun vergisini ödeyeceksiniz.

Yani 2'nci konu, bu envanterde olup da işletmede bulunmayan, işletmede olup da envanterde olmayan emtialar, makine-teçhizat ve demirbaşlarla ilgili kısım; belki bu bir af olabilir vergi affı şeklinde değerlendirilebilir, o da inceleme sonunda ortaya çıkabilecek bir durumdur. Vergi idaresinin inceleme oranlarına baktığımız takdirde...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Matrah artırımı yapıyorsunuz, incelemeyecek misiniz?

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Hayır hayır, şöyle: Eğer bunu biz bunun içine koymadığımız takdirde, işte TÜRMOB burada, vergi mükelleflerinin inceleme oranları belli. Türkiye'deki mükellef sayısının tamamını inceleyebilmeniz mümkün değil; o da bilgisayar içerisinde, eskiden farklı olurdu, şimdi herhâlde bir sistem dâhilinde hangi şehirde kimlerin inceleneceği konusunda bir analiz yapılıyor, onlara gidiyor, tesadüfi örneklemelerle bu incelemeler yapılıyor, herhâlde doğru söylüyorum, risk analizi çerçevesinde bu incelemeler gerçekleştiriliyor. Şimdi, bizim burada o mükellef demirbaşını faturasız sattıysa, yakalarsak şu ceza var. O mükellefe diyoruz ki: "Bak, ben seni inceleme moduna girmeyeyim. Gel, demirbaşın eksikse bu demirbaşla ilgili faturanı kes, kestiğin fatura karşılığında da şu kadar prim öde, vergi öde; biz seninle bu konuda barışalım." İncelenmemiş mükelleflerle ilgili, emtiayla ilgili durum varsa o konuyla ilgili yapılan düzenlemeler yani burada "vergi affı" diyebileceğimiz kısım o, 2'nci kısım. 1'inci kısımda kesinlikle af yok, sadece taksit var kesinleşmişlerle ilgili. Mesela, şu anda gelen bilgi...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Enflasyon yok mu Sayın Elitaş, Allah'ınızı severseniz?

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Enflasyon var tabii.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Eee?

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Hayır, envanterde olmayan emtiayla ilgili enflasyon başka bir iş.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Yok, vergiyi affediyorsunuz işte.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Hayır, vergi affetmiyoruz ya. Sayın Paylan, birinci bölümde yapılandırmada af yok, vade uzatımı var. İkinci bölümde diyoruz ki: "Eğer işletmede olmayan bir emtia varsa, malı faturasız sattıysan bunu faturalandır, katma değer vergisini öde, üzerinden de vergisini öde, kazanç vergisini de öde; bunu meşrulaştır."

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - KDV'yi yüzde kaçtan alıyorsunuz? Yüzde 9'dan alıyorsunuz.

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Hayır ya...

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Katma değer vergisini yüzde 9'dan alıyoruz.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Gördünüz mü Uğur Bey, çalışmamışsınız.

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Girişi yüzde 9 ama çıkışı yüzde 18.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Şimdi, bakın, değerli arkadaşlar, mükellefte incelenme sayısını diyorsunuz.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Çalışmamışsınız.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Başkasına "Ben konuşurken beni dinle." diyorsunuz, ben konuşurken başkalarına sataşmayı da âdet hâline getiriyorsunuz.

Şimdi, bakın, incelenme oranlarıyla ilgili, 2017 yılında incelenen mükellef sayısı 44.182 -toplam 3,5 milyon mükellefimiz var- 2018 yılında 44.376; 2019 yılında 40.763; 2020 yılında 47.597; 2021 yılında 54.065; 2022 yılında 77.610. Şimdi, inceleme sonucunda, rapor sayısı da hemen hemen 2 katına çıkmış, yakın bir artış ortaya çıkmış. Mesela, 2017 yılında bulunan matrah farkı 23 milyar 153 milyon lira, 2022 yılında bulunan matrah farkı 52 milyar lira. 2021 yılında bulunan matrah farkı da 66 milyar lira.

Şimdi, kesilen cezalar, 23 milyar liraya karşılık 20 milyar lira ceza kesilmiş, 52 milyar liraya karşılık 76 milyar liralık ceza kesilmiş. Toplam inceleme elemanı sayımız 8 bin ile 7.500 arasında değişiyor yıllar itibarıyla. Müfettiş başına düşen vergi ve ceza 2017 yılında 2 milyon 456 bin iken 2022 yılında 10 milyon 293 bin müfettiş başına yaptıkları denetimin sonucunda ortaya çıkan durum.

Bir de bu, üst kurulların yazdığı cezayla ilgili -tekrar altını çizerek söylüyorum- üst kurulların yazdığı cezada, ceza nominal değerle gerçekleşiyor. 10 milyon lira ceza yazdı, 1 milyon lira ceza yazdı. 10 milyon liralık cezayı tahsil için belirli bir zaman geçiyor. Orada faiz, vade farkı diye herhangi bir durum söz konusu değil. Şimdi, idarenin peşin ödediği takdirde, bu cezalardan yüzde 25 indirim yapma imkânı veriyoruz. Eğer yazılan cezayı "Ben peşin ödemek istiyorum. Mahkeme aşamasını da ortadan kaldırmak istiyorum..." Çünkü onun da çeşitli evreleri var biliyorsunuz, mahkeme aşaması var. O mahkeme aşamasından da ben buradan kurtulmak istiyorsam tıpkı şeydeki gibi, hani, inceleme safhasında olan mükelleflerle ilgili, davanın birinci aşamasında olan mükelleflerle ilgili çeşitli oranlar koyduk ya, ileride gelecek maddeler geldiğinde, burada da varsa idari para cezasıyla ilgili, peşin ödediğin takdirde yüzde 75'ini ödeyeceksin, yoksa dört yıllık yapılandırma imkânına girmiş olacaksın diye ifade ediyoruz.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sayın Elitaş, bazı detayları maddelere bırakırsanız...

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Başkanım, zaten bitirdim bu aklımda kalanlarla ilgili konuyu.

Teşekkür ediyorum.

Değerli milletvekillerimize katkıları için çok teşekkür ediyorum.