| Komisyon Adı | : | (10 / 6818, 6819, 6821, 6822, 6823, 6824, 6825) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu |
| Konu | : | Millî Eğitim Bakan Yardımcısı Sadri Şensoy'un, 6 Şubat depremleri sonrasında Bakanlık olarak deprem bölgelerinde yaptıkları çalışmalar hakkında sunumu |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 6 |
| Tarih | : | 08 .03.2023 |
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.
Başka bir Komisyon çalışması sebebiyle geç kaldım -neler konuşuldu- tekrara düşebilirim ama çok kısa konuşacağım. Belki de soruldu ama...
Öncelikle bürokrat arkadaşların hepsine de ayrı ayrı hoş geldiniz diyorum. Biz Cumhuriyet Halk Partisi olarak "Depremde kaybolan ve refakatsiz kalan çocukların takibi" adı altında bir komisyon kurduk, depremin ilk günlerinde. Bu komisyona dair bir çalışmamız var. Şu süreci kısaca sizlerle paylaşmak istiyorum, yaşadığımız sorunlarla ilgili: Tabii ki çok ciddi bilgi kirliliği fazlalığı vardı, ulaşmak zordu, hâlâ can derdindeydi insanlar ve mümkün olduğu kadar bir WhatsApp hattı, iletişim hattı ve sosyal medya ağından kayıp çocuklara ulaşmaya çalıştık. Onun dışında, sosyal medya taraması yaptık, gerçekliğini teyit ettik ve gerçek olup olmadığını -birebir ilişki kurup aileyle, yakınıyla- teyit ettikten ve olayı öğrendikten sonra ciddi bir liste yaptık. Toplamda 125 ihbarı birebir değerlendirdik ve bu değerlendirdiklerimizden daha sonra bulunanlar oldu, yaşayanlar oldu.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Bu listeyi paylaştınız değil mi?
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Onu anlatacağım, maalesef bir muhatap bulamadık; onu paylaşmak istiyorum burada.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Evet, buyurun.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Sonrasında yitirdiklerimiz oldu, sağ salim ulaştıklarımız oldu ama 81 kişinin hâlâ kaybolduğu bizde tespitli. Şimdi bunu ne yapacağız yani? Mesela bunu, bizdeki kayıpları kiminle paylaşacağız, kiminle teyit edeceğiz? Sizde var mı, yok mu? Siz de arıyor musunuz, bu bilgi size geldi mi? Ya, "Aa, biz bulduk, siz bulamadınız..."
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Şimdi, geçen hafta pazartesi günü Bakanlığımızın açıkladığı rakamlarda 82 kayıp vardı bildiğim kadarıyla.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Evet, hâlâ devam ediyor. Şimdi ama şöyle bir şey var, sıkıntı şu: Biz bir çalışma yaptık, ciddi veriler topladık, fotoğrafladık, savcılarla görüştük, DNA testi yapanlarla...
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Bunu Aile Bakanlığıyla, İçişleri Bakanlığıyla, bölgedeki her valilikle...
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Ama işte, dert ne, biliyor musunuz? Dert şu: Biz Hatay Valisine gittik, Hatay Valisi rakam bilmiyordu, bir on gün önce "Rakam bilmiyorum ben, Bakanlıkta vardır." dedi. Aile Bakanımıza hem kendi şahsi makamlarımızdan hem de beşten sonra Meclisin resmî kayıtlarından ulaşmak istedik, olmadı, yazılı görüşmek istedik, ya, şunları bir soralım ya. Ne yaptınız? Elinizde ne var, ne yok, ne yapıyorsunuz? Kim var? Paylaşmadılar bizimle. Boş verin paylaşmayı, randevu vermediler ya.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Hayır, kamuoyuyla paylaşıldı o bilgiler.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Ya, olmaz, kamuoyuyla kişisel bilgileri paylaşmıyorsunuz Başkanım. Yani kamuoyunda "Şu kayıp, bu kayıp..." öyle bir paylaşım yok. Bakın, dedik ki ya şunları bir örtüştürelim, muhatap bulamadık, Bakan Hanım bize dönmedi.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Hani, isim isim örtüştürelim.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Ya, bir bakalım yani çalışmaları karşılaştıralım. Dönmedi, yüzümüze bakmadı, Bakanlığa gittik, muhatap bulamadık. Hastaneleri dolaşıyoruz, ya, acılı aileler de hastaneleri dolaşıyor, bir merkezî kayıt yoktu burada. Yani "Sağlık Bakanlığında bir merkezî kaydınız var mı?" dediğimizde "Ya, 184 var ya." denildi bize.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Neyse, siz...
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Bakın, hayır ama... Ya, şöyle bir dönemde bence dinlemeniz lazımdı. Şimdi kamuoyunda bir sürü refakatsiz çocuk konuşuldu. Ya, ayağa kalktı millet, bir hassasiyet var; ya, bu konuda bir güven problemimiz var. Güven problemimiz var; bakın, bakanlıklara karşı, işte, cemaatle yapılan sözleşmelere karşı, o çocukların teslim edilmesine karşı güven problemimiz var. Devlet varken cemaat kim? Kim yani cemaat? Devlet var ve denetlenebilir bir devlet olması gerekirken bizim bu kaygılarımızı giderecek ortaklaşma çabamızın önüne geçildi, yapılmadı.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Anlaşıldı.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Ha, tekrara düşmüş olabilirim, hepinizden özür dilerim ama ciddi bir çalışmamızı ortaklaştıracak muhatap yoktu.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Şöyle özetleyelim mi: Yani sizin elinizde kayıp çocuklarla ilgili bilgiler var.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Evet, aileleriyle konuştuk.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Bunu devletten herhangi biriyle paylaşamadınız mı?
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Evet, paylaşamadık, muhatap bulamadık, dönüş olmadı; bu çok acı bir şey.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Sayın Milletvekilim, bu mümkün değil.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Ama oldu, ben yaşadığımı anlatıyorum.
CANDAN YÜCEER (Tekirdağ) - Yaşadığını anlatıyor Başkanım.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Hayır, şöyle...
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Ben yaşadığımı anlatıyorum ya. Bir şey yapmaya çalıştık, iyi niyetle yapmaya çalıştık, olmadı Başkanım.
Başka bir şey söyleyeceğim. Şimdi, şunu düşünün, bugün basında doğru yanlış tartışılır ama işte, Adıyaman'da bir cemaatte bin çocuk...
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - O bilgileri bugün burada arkadaşlarımız alsınlar.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Şöyle, şöyle söyleyeyim: Yani şimdi düşünsenize...
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Bakın, ne diyorum...
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Çocuklar aileleriyle mi, değil mi; bilmediğimiz bir cemaate teslim mi edildi? Devlet var ya, devlet var, cemaat kim ya? Anlatabildim mi?
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Elbette öyledir, devlet var.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Şimdi, böyle olunca evladını arayan, on altı aylık bebeğini arayan baba bize ulaştı, dedi ki: "Ya, benim yavrum acaba orada olabilir mi?" Ya, niye yavrusunu televizyondan, cemaatten, şuradan buradan arasın ya? Devlet nerede? Devlet var ya. Gidecek...
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Siz bu bilgileri...
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Şöyle bir hassasiyet var, çok özür dilerim. Bakın, aile olarak şu hakkım: Bir kaybını, yakınını, evladını arayan bir aile hastane hastane dolaştırılmaz, Sağlık Bakanlığının ilgili birimine yönlendirilir. "Telefonda 184'e yönlendirin." Başka muhatap yoktu, bu yaşatılmamalıydı; evladını arayan ailelere bu yaşatılmamalıydı. Merkezî bir kayıt sistemi hem Aile Bakanlığında hem Sağlık Bakanlığında oluşturulmalı, kapı kapı, hastane kapılarında bu aileler çocuklarını aramamalıydı. Çabamız buydu, karşılık görmedik.
Tekrara düştüysem hepinizden de özür dilerim.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Evet, şimdi ben de yıllarca devlette görev yapmış biri olarak bu söylediğinizin mümkün olmadığını biliyorum.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Bakanlık da belki bize böyle baktı, muhatap almadı.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Yok, hayır, şöyle: Muhatap almama değil, bütün müracaatları alır, kabul eder devlet. Ancak devlet bir şeyi yapmaz, siz sanki ona yeltenmişsiniz; devlet şerik kabul etmez, kendi işini başkasına yaptırmaz.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Bence de öyle olmalı.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Devlet kendi işine hiç kimseyi ortak etmez, kendi yapar, bir yerde devlet varsa. Zannediyorum, siz...
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Devletin idarecileri yapamadı.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Hayır, öyle değil. Bu müracaat yeri... Sayın Milletvekilim, gayretinizi, çabanızı takdir ediyorum, tebrik ediyorum ama bu tür müracaatları kaymakamlıklar alır, her daire alır yani devletin vatandaşla temas eden en kılcal birimine dahi müracaat edilmiş olur. Bir yere müracaat edildiğinde devlete müracaat edilmiş olur.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Başkanım, soralım, Adli Tıpta yetkililer var, Adli Tıp merkezî bir kayıt oluşturdu mu DNA testinde?
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Ha, şimdi onlar ayrı bir şey.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Soralım.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Bakın, şimdi, siz şöyle dediniz: "Hatay Valisine vardık, istatistikler var mı?" Hatay Valisinin elinde istatistik olmaz.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - İstatistik demiyorum, kayıp listesi arayanlar...
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - O liste olmaz onda, o ayrı bir birimin görevidir. Hatay Valisine bir gün süre verirsiniz, o listeyi sizinle görüşür, konuşur.
FİLİZ KERESTECİOĞLU DEMİR (Ankara) - Bunun için cevap verir ama "Onu vermedi." diyor.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Hayır, cevabı verir, öyle değil.
ARZU AYDIN (Bolu) - Ama deprem bölgesi yani Vali Bey şu anda...
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Öyle değil, orada başka bir şey olmuş.
Bakın, ben şöyle sorayım Sayın Milletvekilim: Siz herhangi bir kayıp müracaatını herhangi bir devlet birimine yaptınız, kabul edilmedi; böyle diyebilir miyiz?
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Hayır, onu demedim Başkanım, öyle değil.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Tamam, benim dediğim o, yani böyle anlaşılmasın bu.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Bakın Başkanım, biz kayıp müracaatı yaptık da muhatap bulamadık değil.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Ama siz bu konuyu istişare için...
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Evet, bütün ailelerle özellikle hani teyitli ailelerle bilerek, bilgi kirliliği...
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Tamam.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Sosyal medya taramasını yaptık, WhatsApp hattımızdan gelen ve yakınlarını arayanlarla iletişim bilgileri, olay akışı, hepsini raporladık, bakın duruyor mesela.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Tamam, bu raporu da paylaşabilirsiniz devletle.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Başsavcısıyla görüştük, DNA durumlarınız nedir...
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Hepsiyle görüşmüşsünüz.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Sonra gittik, dedik ki Aile Bakanına: Sizinle görüşmek istiyoruz, elimizde topladığımız şeyler var, sizinle paylaşalım, bir örtüştürelim bunları.
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Şimdi, Aile Bakanıyla görüşme ayrı bir konu yani onu başka bir zeminde konuşalım, bu şeyde değil.
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Sağlık Bakanlığında da özel kalemi aradık, merkezî kaydınız var mı dedik, hayır hastanelerde...
BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Evet, arkadaşlar...
ALİ HAYDAR HAKVERDİ (Ankara) - Merkezîleştirilmediği için aileler, yakınlarını arayanlar kapı kapı, hastane hastane dolaşmak zorunda kalıyor.