BAŞKAN YUNUS KILIÇ - Hocam, estağfurullah. Hatta biraz daha konuşmanızı istirham ediyorum.

PROF. DR. SELİM AYTAÇ - Sorular varsa...

BAŞKAN YUNUS KILIÇ - Benim sorum var.

Şimdi, hocam sağ olsun bize endüstriyel kenevirle alakalı... Bu ayrımı hocam daha iyi yapar ama- ben de izninizle bir iki cümle katayım buraya

Bu TH...

PROF. DR. SELİM AYTAÇ - THC.

BAŞKAN YUNUS KILIÇ - THC oranı endüstriyel ile diğerini aslında belirleyen sınırı o koyuyor, binde 3'ün altındaki endüstriyel kenevir olarak yetiştiriliyor. Bu, bildiğimiz bizim, işte, lifi için daha çok tekstilde falan kullanılan kenevirden ağırlıklı bahsediyor hocam. Türkiye'de o vardı zaten şu ana kadar bu tıbbi kenevir üretimi Türkiye'de yasak. İşte, şimdi, mevzuatta zaten önünü açmaya çalıştığımız bu, ilaç etken maddeli. Bunun dünyada belki birkaç yıl sonra yaklaşık 150 milyar dolarlık bir ticareti var. O yüzden zamanında Türkiye'ye gelmesi... Ben hocama şunu soracağım: Şimdi, bizim bu maddeye büyük bir ihtimalle muhalefetteki arkadaşların da olumlu desteklerini görüyorum, "Zamanıdır, yeridir." diyorlar. Tıbbi kenevirle alakalı sizin görüşünüz nedir? Önerileriniz var mıdır?

PROF. DR. SELİM AYTAÇ - Evet, Sayın Başkanım, ülkemizde endüstriyel kenevirin tanımı yok. Buna biz kendi kendimize "endüstriyel kenevir" diyoruz. Mesela, Avrupa Birliği ülkeleri THC oranını binde 2'yle sınırladı.

BAŞKAN YUNUS KILIÇ - İndirdiler, evet.

PROF. DR. SELİM AYTAÇ - Binde 2'nin altındaki endüstriyel kenevirdir. Kanada, Amerika Birleşik Devletleri binde 3 demiştir; İtalya binde 6, İsviçre yüzde 1 demiştir, THC'si yüzde 1'in altında. Ülkemizde bunun tanımı yapılmadı ama biz eğer Avrupa Birliğine endeksli çalışacaksak binde 2 dememiz lazım; yok, özgün bir şekilde kendimiz karar alacaksak benim önerim, şahsi önerim sorulursa binde 3 öneririm. Neden? Çünkü Avrupa'daki binde 2 THC üreten çeşitler Türkiye'de, sıcak iklim şartında biraz daha yüksek bir THC verebilmekte. Evet, çok yüksek rakama ulaşmıyor ama binde 2, binde 2,5'a falan geliyor. "Vezir" ve "Narlı"da sıkıntı yok, onlar bayağı düşük yani yüzde 1 civarında, onların THC oranını çok düşürdük. Yani fazla abarttık ama biz binde 2, binde 3 gibi -bu belki yönetmelikte konuşulacak bilmiyorum ama- bunun tanımını koymalıyız Sayın Başkan.

BAŞKAN YUNUS KILIÇ - Evet, konulacaktır.

OKAN GAYTANCIOĞLU (Edirne) - İlaç sektöründe de kullanabiliyor muyuz bunları?

PROF. DR. SELİM AYTAÇ - Ondan da isterseniz bahsedeyim Sayın Vekilim.

Medikal kenevirin bir tanımı yoktur. Yani şeyi olmayan, THC'si, CBD'si veya diğer kannabinoidleri yüksek olanlar ve bu amaçla kullanılana medikal kenevir denir. Endüstriyel kenevir de medikal amaçlı kullanılabilir. Nihayetinde benim önerim de aslında orada medikal kenevirde tarla üretiminden elde edilen mahsullerin medikal olarak kullanılmasının öngörülmesi. Sebep şu: Mesela, Kanada olsun, Romanya olsun veya diğer Avrupa ülkeleri olsun, zamanında medikal keneviri seralarda yoğun ışık ve yoğun karbondioksit baskısı altında kannabinoidleri zorlayarak yaptırmışlardır; bu da çevreye zarar veriyor. Bizim az önce kenevirin bahsettiğimiz faydaları sera üretiminde tam tersidir çünkü sera hem enerji kullanır, ortama karbondioksit veriyorsunuz, yoğun ışık kullanıyorsunuz, enerji tüketiyorsunuz. Kapalı üretimden daha ziyade, benim önerim, açık alanda biraz da burada endüstriyel alanlarından uzak olması lazım. Kurşun birikimi olmayacak, medikal kenevirde çok önemli bu ya da diğer ağır metaller olmayacak. Bu alanlarda kenevir üretimi de yani medikal keneviri de medikal etken maddeleri de endüstriyel kenevirden elde edebiliriz ama mesela birinde yüzde 6, yüzde 7 gibi rakamlar varken öbüründe binde 2 gibi çok düşük rakamlar ama şu anda endüstriyel kenevirin tarımı artıyor. Ben 2023 yılı için 7 bin dekar dedim, önümüzdeki yıl belki de 25 bin dekar olacak. Bunların yarısından medikal keneviri elde edersek yani yaprak ve çiçeklerini kullanırsak sanki ihtiyacımızı karşılarız. Bana göre medikal keneviri eğer THC üretmeyeceksek -bilmiyorum onu şey yaparız- CBD üretimlerimizi şu anda endüstriyel kenevirlerden elde edebiliriz, endüstriyel kenevirin yaprak ve çiçeklerinden.

BAŞKAN YUNUS KILIÇ - Öncelikli amaç CBD Hocam.

PROF. DR. SELİM AYTAÇ - CBD ise o zaman bana göre şu anki mevcut endüstriyel kenevir tarlalarından -ki sanayiye yakın olmayan alandan almak üzere- CBD elde edilebilir. Nihayetinde CBD oranları yüzde 3, yüzde 4'e kadar çıkabiliyordu endüstriyel kenevirlerimizin. Bununla ilgili bizim üniversitenin gen havuzunda 2.500'e yakın kenevir genotipi var. Biz aşağı yukarı on üç yıldan beri çalışıyoruz keneviri yani yeni başlamadık bu çalışmalara. Şu anda en iyi gen havuzu bizdedir. Tarım Bakanlığının da katkıları var, sağ olsun, ben İzmir'deki gen bankasından bu konuda çok istifade ettim. Orada yeni bir çeşide ihtiyacımız olduğu zaman iki yıl içerisinde üniversitemiz yeni bir medikal kenevir çeşidi çıkarabilir. Bunun da bilgisini vermiş olalım.

BAŞKAN YUNUS KILIÇ - Teşekkür ederiz.