SUZAN ŞAHİN (Hatay) - Sayın Başkanım, iç donanımları konusunda da aslında bir şeyin farklı düşünülmesi gerekir, yapıcı bir öneride bulunayım: Yağmur yağıyor, ıslanıyor zeminler; rüzgâr esiyor, gidiyor. Mesela, altyapı paletlerimiz falan yok ama ranza sistemi en azından düşünülebilir hem battaniyeler, yataklar ıslanmasın, yukarıda kalsınlar diye. Ranza sistemi düşünülebilir çadır içerisine, palet düşünülebilir. O bimsler şöyle: Suyu çekiyor, onu denedik Abdulkadir'le bir ara, bimsleri falan her yerden stoklamıştık, o suyu çekiyor ve soğuk oluyor ama palet, paletin üstünde bir izolasyon...

AFAD BAŞKANI YUNUS SEZER - Şu anda bütün çadırlarımız için bunu getiriyoruz. Şimdi, şöyle bir konu var, Sayın Bakan...

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Suzan Hanım, bakın, yeni bir uygulama yapıyorlar.

AFAD BAŞKANI YUNUS SEZER - Bununla ilgili olarak palet sistemini çoğu ilimizde getirdik. Bizim çadırlarımızda beşik sistemi var yani bizim, AFAD'ın çadırlarında -gerçekten dünya standartlarının çok üzerinde çadırlar bunlar- beşik sistemi var yani hiçbir yerden su almıyor bunlar, her tarafı kapalı fakat bazı çadırlarda, bağış olarak gelen diğer çadırlarda zemin üzerine bir tane şilte atılıyor, etrafı kapalı dolayısıyla burada sıkıntı yaşanıyor. Bunlarla ilgili olarak şu anda illerimizde bütün koordinatör mülki idare amirlerimiz bu teminleri yaparak çadırların su almaması için gerekli tedbirleri alıyorlar şu anda. Tabii, yoğun bir yağış dönemi geçirdik geçtiğimiz iki günde. Burada da özellikle bizim tahliye ettiğimiz çadır sayısı 200 Adıyaman'da. 200 tane konteyner kent ve diğer bireysel çadırlarda kısmi olarak su alma oldu, onları da biz yurtlarımıza alarak misafir ettik ve o çadır konteynerleri de başka yerlere taşıdık. Buradaki sıkıntımız şu Sayın Bakanım: Afetin akut döneminde hem arama kurtarmaya katılanlar hem de vatandaşlarımız da oradaki afetzedeler de enkazın başından ayrılmayarak mahallelerinde bölüm bölüm alanlara çadır kentler oluşturdular. Bunlar bizim yerini seçtiğimiz alanlar değil fakat işte, Düzce'de de yaşadık, orada da vatandaşlar dışarıda kalmasınlar diye anında hemen parklarda falan kurduk. Yağmur anında sürekli olarak düşünülen işler... Çadır kentlerin ve konteyner kentlerin yönetmelik gereği bir standardı var, dünya standartlarına uygun yapılıyor bunlar.

Bir diğer konu, lavabolarla ilgili ilk günlerde tabii sıkıntılar yaşadık ama şu anda rakamları da verdim, çok yüksek oranda yapıyoruz. Mahremiyetin artırılması noktasında da gerekli tedbirler alınıyor. Şu anda bizim bireysel tuvalet olarak bıraktıklarımızı...

SUZAN ŞAHİN (Hatay) - Engelli lavabolarınız hâlâ yok ama.

AFAD BAŞKANI YUNUS SEZER - Engelli lavabosu şu anda yüzde 6 civarında verilmiş durumda ve bin tane de engelli lavabosu şu anda üretime verilmiş, onları da peyderpey sahaya sevk ediyoruz Sayın Vekilim. Onlarla ilgili olarak da hangi...

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Ama duşların dışında kabin yok, onlar asker tipi, koğuş tipi yani üryan birisi nasıl giyinecek?

AFAD BAŞKANI YUNUS SEZER - Onlarla ilgili mahremiyeti sağlayıcı tedbirler şu anda alınıyor. Yani akut dönemde tuvalet yok, işte, sayın vekilimiz bahsetti, insanlar duş alamıyor.

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Çıktı, duşunu aldı, herkes anadan üryan...

AFAD BAŞKANI YUNUS SEZER - Şu anda soyunma kabinleri olan konteynerler bir taraftan üretilerek bölgeye gönderiliyor. Onlar da diğerleriyle değiştirilecek ama bunların hepsinin bir üretim süreci ve şeyi var. Yani bizim bu olaya başladığımız zaman 2.400 tane konteyner duş ve tuvaletimiz vardı AFAD olarak stokumuzda.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Şu an dağıttığınız toplam duş ve WC sayınız...

AFAD BAŞKANI YUNUS SEZER - Şu anda işte, 30 bine yakın duş ve konteyner dağıttık.

SUZAN ŞAHİN (Hatay) - Hâlâ çok eksik.

AFAD BAŞKANI YUNUS SEZER - Bununla ilgili ikinci konu: Konteyner kent kurduğumuz alanlarda zaten konteynerlerde duş, içerisinde mutfak var dolayısıyla bizim yoğunlaşmamız gereken alanlar çadır kentler. Çadır kentlerin de gittikçe sayısı azalacak çünkü oradan konteyner kentlere alacağız. Bu bir süreç alacak ama hızlı bir şekilde 24.680 şeyimiz var, şu anda duş, WC...

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Sayın Başkanım, bir de şu, sağlam binalara bakıp en iyisi vatandaşı oraya yönlendirmek lazım.

AFAD BAŞKANI YUNUS SEZER - Efendim girmiyorlar, korku var artçılardan dolayı.

SUZAN ŞAHİN (Hatay) - Orada da şöyle bir tereddüt var Sayın Bakanım, giderilmesi gerekir. Şimdi 2 kez orada deprem oldu. Birinci depremde bir tespit yapıldı, diyelim sizin binanız hafif hasarlı birincisinde, benimki ağır hasarlı. İkinci defa bir deprem gerçekleşti, daha üst düzeye olması gerekir; ağır hasarlı hafife döndü, hafif hasarlı ağıra döndü. Böyle çelişkili sonuçlar sebebiyle Şehircilik Bakanlığının ya da AFAD yetkililerinin yaptığı testlere ve tespite şu anda halk güvenmiyor ve hiçbiri girmiyor yani böyle de bir durum var. Bakın, itiraz süresi de daha dün, bakın kırk iki gün sonra, dün muhtarlıklarda asıldı. Yirmi sekiz gün itiraz süresi var yani otuz gün diyelim, o itiraz süresinden sonra da sıra, şu, bu, bir iki ayda o sürecek. Şimdi, şunu anlatmaya çalışıyorum: Bir iki ay sonra zaten bahar gelir bize ama bizim aslında şimdi ihtiyacımız oluyor, yağmur yaş. Şunu demek istiyorum: Bu testlerin de halkın güvenini sağlayacak şekilde, bilimsel bir şeyle yapıldığını algılamaları lazım.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Şimdi, ben de onu ifade ediyorum yani herkese çadır vermek yerine sağlam binaları bizzat tespit edip, halka güven verip oraya yerleşmesini sağlamak lazım. Yani ben şahsen...

SUZAN ŞAHİN (Hatay) - Bir de onarım konusu önemli biraz önce...

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Evet, ben şahsen Besni'de bunu bizzat yaptım yani kendim yerleştirdim.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Hatay için Orhan Bey daha iyi bilir, kararı verecek bir kurumumuz yok.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Hatay'da... Ama diğer yerlerde mümkün. Bakın, Sayın Başkanım, ben şunu söyleyeyim: Tabii, Hatay gibi, Kırıkhan gibi, Kahramanmaraş gibi büyük hasar alan ilçelerde ve il merkezlerinde bu zor ama bazı yerler var, hasar miktarı çok az, sağlam bina fazla, köyler var, oralarda özellikle vatandaşın bir an önce kendi konutuna geçmesini sağlamak lazım diye düşünüyorum.

AFAD BAŞKANI YUNUS SEZER - Efendim, tabii, bu yaşanan afetin de kendine göre bir psikolojisi var. Yaşanan travmanın büyüklüğünden dolayı insanları ne kadar ikna ederseniz edin kendileri psikolojik olarak hazır olmadan oraya girmeyecekler. Yani biz Düzce depreminde işte, hocalarımızdan bir ekip kurarak kapı kapı gezdirdik yani burada hasarsız binalarla ilgili "Evinize girebilirsiniz." diye ama kimseyi sokamadık çünkü 99 depreminin travması var üzerlerinde. Burada da büyük bir deprem var, bunu biraz zamana yayacağız efendim. Zaman geçince insanlar kendiliğinden girebilecekler. Bazıları belki hiç girmeyecekler, evlerini değiştirecekler, böyle bir durum var. Yani ikna çalışmalarına, psikososyal destek çalışmalarına devam ediliyor.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Şimdi, birkaç dakikada toparlarsak çünkü sekizde bitirelim.

AFAD BAŞKANI YUNUS SEZER - Sayın Bakanım, diğer bir konu efendim, Sayın Müzeyyen Vekilimiz belirtmişti Adana'yla ilgili olarak. Biz tabii, afetten etkilenen az hasar, orta hasar, ağır hasar ve yıkılacaklara kim etkilenmişse 10 bin lira genel bir ödeme yapalım dedik. Şu anda da 1 milyon 500 binin üzerinde ödeme gerçekleştirildi. Adana'da da şu anda 86.348 kişinin ödemesi gerçekleştirilmiş durumda. Burada bazıları, bazı afetzedelerimiz alamamış olabilirler. Dün bütün illere bir genelge bir de basından da duyuru yaptık. Burada adres uyuşmazlığı diye bir konu var. Fiilî olarak bir yerde oturuyor ama resmî adresi başka bir yerde. Biz resmî olarak oturduğu adrese göre ödeme yapıyoruz. Mesela, polis memuru Hatay'da oturuyor, ikametgâhını almamış Hatay'dan, tayin olmuş gelmiş buraya. Biz ödemeyi yaptığımız zaman polis memuruna ödeme yaptık bununla ilgili olarak. Yani birçok kişi döndü bize bununla ilgili olarak, "Bunu nasıl geri iade edebilirim? Ben taşındım ama adresimi almadım." diye. Bu adres uyuşmazlıklarıyla ilgili olarak herhangi bir adresi kanıtlayıcı fatura, doğal gaz, su, elektrik faturasını e-devlet'ten alır ya da bizim AFAD müdürlüklerine, il müdürlüklerine müracaat ederse afete uğradığı ilde değil, herhangi bir ilde, nerede bulunuyorsa bulunsun.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Müzeyyen Hanım, onu müracaat etse alıyor.

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Çok sayıda Adana'dan böyle talep geldi de onun için.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Şöyle, bakın, Afyon'da da afetzede gelmiş, alamamış. Biz onu hemen afet il müdürlüğüne gönderdik, aldılar yani.

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - AFAD'a yönlendireceğiz yani.

AFAD BAŞKANI YUNUS SEZER - AFAD il müdürlüklerine yönlendirirseniz bizim arkadaşlar sonuna kadar takip edip ödemelerini yapacaklar.

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Hesaplarına bakıyorlar, olmayınca bizi arıyorlar.

AFAD BAŞKANI YUNUS SEZER - Doğrudur. Yani bu adres uyuşmazlıklarıyla alakalı başka da bir problemimiz yok.

SUZAN ŞAHİN (Hatay) - Numarataj... Hatay'da numaralar da uyuşmuyor, öyle bir problem de var.

AFAD BAŞKANI YUNUS SEZER - Bu, numarataj değil. Hasar tespitinde öyle bir sıkıntı vardı, onu aştık ama ödemelerde sıkıntı yok, sadece adres uyuşmazlığı sıkıntımız var şu anda.

NECİP NASIR (İzmir) - Belediyelerin şeyinden kaynaklanıyor, Osmaniye'de de yaşadık.

SUZAN ŞAHİN (Hatay) - Şehircilik Bakanlığı ile belediye arasında...

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Yalnız, şunu ifade edeyim: Yüzde 97'si ödendi, bildiğim kadarıyla, yüzde 3'ü adres uyuşmazlığı veyahut talep olmaması...

DERYA BAKBAK (Gaziantep) - Ama bazısında sistemde görülüyor, sorgulatıyor, sistemde görülüyor "Ödenecek." deniyor. Hâlâ ödenmemişler de var galiba.

AFAD BAŞKANI YUNUS SEZER - Tabii, şöyle: Ödeme talimatı bankaya gidiyor, bazen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bu hasar tespitleriyle ilgili olarak verileri girdiği zaman biz onları eleyip sistemimize göre aktarıyoruz. Orada bir gecikme olabilir ama dediğim gibi, şu anda Çevre ve Şehirciliğin 1 milyon 580 bin civarında bir tespiti var, bizim de 1 milyon 500 bin civarında bir ödememiz var; bugün de 300 bin kişiye ödemesini gerçekleştirdik.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Ödenmesi gerekenin yüzde kaçını ödediniz şu anda?

AFAD BAŞKANI YUNUS SEZER - Yani şu anda bugün de 300 bin kişiyi ödedik, 1 milyon 500 bin civarında ödeme yaptırdık, şu anda 100 bin civarında bir ödeme kalmış durumda.

DERYA BAKBAK (Gaziantep) - Bir şey sorabilir miyim bu konuyla alakalı?

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Bitirsin de şimdi... Yani daha buradayız biz, çok uzun bir toplantı oldu.

DERYA BAKBAK (Gaziantep) - Tamam, ben özel olarak sorayım.

AFAD BAŞKANI YUNUS SEZER - Diğer konulara -arkadaşlarımız da burada Sayın Bakanım- cevap verebiliriz.