GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Değerli Komisyon üyesi arkadaşlarım, ben de beş yıl süresince birlikte çalışmaktan büyük mutluluk duyduğum farklı siyasi partilerden Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonunun üyesi değerli milletvekillerimize ve Komisyon çalışanı arkadaşlarımıza teşekkürlerimi iletiyorum. Yeni dönemin memleketimize hayırlı olmasını temenni ediyorum.

Şimdi, görüştüğümüz Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansının doğrudan Sayıştay denetimine tabi olmamasına yasa görüşmelerinde karşı çıkmıştık. Güreli Denetim Ajansı tarafından yapılmış okunması son derece zor bir rapor Sayıştaya sunulmuş ve yasanın öngördüğü biçimiyle de Sayıştay, herhangi bir biçimiyle harcamaları denetlemeksizin bir üst raporla da Meclise ve Komisyonumuza da raporu göndermiş gözüküyor.

Şimdi, tabii, sormak istediğim şu: Israrla ve inatla, Bakan Yardımcımız turizmdeki dolar cinsinden artışları sanki dünyada dolar enflasyonu yok, Amerika'da enflasyon yok, doların değer kaybı yokmuş biçiminde -yani enflasyondan arındırılmış reel bir hesap yapmaksızın- önümüze rakamlar getiriyor. Ya Amerika'da da yüzde 10'ların üzerinde dolar enflasyonu oldu yani Amerikan para birimi de kendi ülkesinde değer kaybettiği için doların satın alma gücü bütün para birimleri karşısında azaldı. O nedenle, konaklama birim fiyatlarındaki dolar cinsinden artışları baz alacaksanız, 2019 yılını baz alacaksanız 2019'dan sonraki enflasyondan arındırılmış rakamlarla dolar cinsinden bize verirseniz buradaki net artışı biz görebiliriz. Yani Amerika'da insanların maaşları dolar cinsinden artıyor, ekmeğin fiyatı da dolar olarak artıyor. O nedenle, bu değerlendirmeyi lütfen -bundan sonra en azından Komisyona bir daha gelirseniz- bu biçimde yapmanızı isterim.

Şimdi, 2020 ile 2021 yılı arasında... Arkadaşlar, yüksek bir enflasyon yaşadık biz 2022 ve 2023'te ama Türkiye'de 2020 yılı TÜFE enflasyon rakamları yüzde 14,60, 2021 yılı TÜFE rakamları da yüzde 13,58; o nedenle gider kalemlerindeki artışları mutlaka enflasyonla ilintili hâle getirmek lazım. Yani 2022 ve 2023 yılında -önümüzdeki dönem onu da yeni Meclis denetleyecek- buradaki rakamlardaki artışları anlayabiliriz ama enflasyonun son derece, işte, yüzde 10'lar seviyesinde olduğu bir dönemdeki maliyet artışlarının mutlaka açıklanmaya ihtiyacı var. Sayın Oral'ın sorduğu biçimiyle, giderler kaleminde yani daha yeni kurulmuş bir kurumun öngörülenle bütçelenen rakamlar ile gerçekleşen rakamlar arasında ciddi bir farklılık yaratıyor olması zaten başlangıçta bu kurumun çok hızlı bir biçimiyle planlandığını ve ciddi hatalar yaptığını gösteriyor. Yani daha bir yıl içinde siz yüzde 400'lük bir bütçe hatası yapamazsınız arkadaşlar, yani öngördüğünüz rakamın yüzde 420 fazlası bir bütçe rakamıyla gelemezsiniz, üstelik bu kurum, tabii, kâr ve zarar eden bir kurum değil ama lime lime dökülen ekonomik politikalar içinde bütçe hedeflerini tutturmak da her kamu yöneticisinin ya da kurumunun temel görevidir. Yani siz öngörülen bütçenin içinde kalarak faaliyet yapmak yerine, burada genel bütçeden aktarılan paylarla üzerine ek yükler getirmişsiniz. "Genel bütçeden ilave pay aktarmak" demek de aynı zamanda kamu maliyesi açısından "bütçe açığı" demektir, bütçe açığı da "enflasyon" demektir. Hiç ilintisi olmayan, şu arka sıralarda çalışan bütün çalışanların enflasyon karşısında ezilmesinin temel nedenlerinden bir tanesi de bütçe hedeflerinin tutturulamamasıdır.

Şimdi, burada, tabii, televizyon giderleri... Bu, yurt dışı televizyon giderleri mi, yurt içi televizyon giderleri mi? Açıkçası çok anlaşılamıyor. Yani 460 milyon TL'ye yakın bir tanıtım yapıldığı söyleniyor, çok önemli bir rakam; eğer yurt içindeyse, zaten izlenmeyen televizyonlara bu reklamları verdiyseniz yani gerçekten fecaat demektir.

İlgimi çeken şu: Mesela, bir kalem var, nedir o? Turizm geliştirme projeleri. Turizm geliştirme projeleri için 13 milyon liralık bir bütçe ayrılmış, gerçekleşen rakam 5 milyon 900 bin yani turizmi geliştirmeyle ilgili öngördüğünüz rakamı bile oluşturamamışsınız. Yine, turizm fuarlarıyla ilgili de kalemlerde ciddi eksik var. Şimdi, bu ajans kurulurken şu söylenmişti milletvekillerine, denildi ki: "Biz turizm fuarlarına katılacağız, en ön stantlarda yer alacağız ve oradaki tur operatörlerinden başlamak üzere, turizmde seyahat acenteleriyle ve Türkiye'ye turist satan büyük şirketlerle iletişim kuracağız." Bunun için de en geçerli yollardan bir tanesi de turizm fuarları, bunlarla ilgili de rakamın eksik kaldığı gözüküyor.

Şimdi, bir başka nokta personel giderleri. Şimdi, personel giderleri konusunda bir açıklamaya ihtiyaç var. Personel alımı mı devam ediyor, yoksa başlangıçta alınan personelin maaşlarına yüzde 70 zam mı yapıldı? Tekrar söylüyorum: 2020 enflasyonu yüzde 14,60 ise maaşlar da o yıllarda enflasyona orantılı olarak -2020 ve 2021 yılında- arttırıldığına göre, o zaman burada demek ki bu kurum sürekli olarak personel ilavesiyle... Ya da çalıştırdığı insanlara enflasyonun çok daha üzerinde maaş ödüyor.

Yine, bunu sormak zorundayız: Burada, Ajansta kamuyu temsil eden yöneticiler aynı zamanda başka kamu kurumlarından da ücret alıyorlar, maaş alıyorlar. Bundan dolayı siz de buradan yeni bir ücret alıyor musunuz? Yani skalanın içinde, maaş skalanızın içinde bu da ilave bir ücret olarak yansıyor mu? Bunun açıklığa kavuşması gerekiyor. Yani özellikle, bu devlette birden çok kurumda görev yapan insanların farklı kurumlardan maaş almasıyla ilgili toplumda genel bir eleştiri var ve bu konuyla ilgili de bir açıklama yapılırsa da mutlu olabilirim.

Son olarak da şunun bilinmesi gerekir: Bakın, devlet insanlardan vergi alıyorsa, bu, yasayla konulmuş bir vergiyse bunun mutlaka ama mutlaka bütçenin içine girmesi ve Sayıştay denetimine mutlaka tabi olması gerekir. Yani şu biçimiyle bir özel denetim şirketinin, ki bildiğimiz bir firma, güvenilir bir firma, güvenilirliği konusunda en ufak bir endişemiz olmayan bir firma, yeminli mali müşavir ve bağımsız denetim şirketinin raporunun sadece bir üst yazıyla Sayıştay tarafından tarafımıza iletiliyor olması yüz yıllık cumhuriyetimizin devlet geleneği açısından da uygun değildir. Bunun da önümüzdeki dönemde mutlaka değiştirileceğini ve Sayıştayın doğrudan denetimine tabi olacağını buradan belirtmek istiyorum. Bütün bu ve benzeri tanıtım üzerine kurulmuş olan her türlü ajansın artık kendisine yeni bir çekidüzen vererek mali disipline uymasının zorunlu olduğunu belirtmek istiyorum. Mali disipline uymamayı alışkanlık hâline daha 1'inci yılda bu Ajans ortaya koyarsa, o zaman bizim bütçe hedeflerini tutturabilmemiz ve kamu maliyesi açısından da gelir gideri bir dengede tutmak mümkün değil. Çünkü konuştuğumuz yıllar enflasyonun yüzde 14'ler, 13,58'ler seviyesinde olduğu yıllar. Önümüzdeki yıl 2022 ve 2023 görüşüldüğünde, bu rakamların nasıl başka noktalara gittiğini de mutlaka göreceğiz.

Teşekkür ediyorum.