KOMİSYON KONUŞMASI

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Sayın Başkanım, 5'inci maddemizle 2023 yılı içinde net borç kullanım tutarının arttırılmasına yönelik bir düzenleme, bir talebimiz var. Mevcut durumda 4749 sayılı Kanun'un 5'inci maddesine göre mali yıl içerisinde bütçe kanununda belirtilen başlangıç ödenekleri toplamı ile tahmin edilen gelirler arasındaki fark miktarı kadar net borç kullanımı yapılabilmekte. Bu rakam bu yıl için 660 milyar TL. Bu limiti "yüzde 5 oranında artırmaya Bakan, yüzde 5 oranında artırmaya da Cumhurbaşkanı yetkilidir." denilmekte. Bu öyle yüzde 5, yüzde 5 artığında da bu rakam 727 milyar TL'ye tekabül ediyor. Yaptığımız düzenlemeyle, Bakan ve Cumhurbaşkanımız tarafından artırılan net borç tutarının 3 katı olarak uygulanmak üzere arttırılmasını öngörüyoruz.

Tabii, şunu da ifade etmek istiyorum: Bu net borç arttığında, biraz önce de söylendi, genel olarak işte bütçenin neresinde, 2 katına kadar borçlanma gibi geldiğinde... Tabii, ülkemiz kamu borçluluğu anlamında da ciddi anlamda, göreve geldiğimiz yıllarla bugünü kıyasladığımızda çok önemli adımlar atmıştır ve iyi durumdadır. Hazinemiz borçlanma faaliyetlerini de başarılı bir şekilde yürütmektedir. Biraz önce konuşmacı arkadaşlarımız da söyledi, AB tanımlı borç stokunun gayrisafi millî hasılaya oranı 2002'de yüzde 71,5'ken bugün yüzde 31,2'dir. AB ülkelerinde aslında bu oran baktığımızda yüzde 86 seviyelerindedir. Ortalama iç borçlanma faizi oranı 2002 yılında yüzde 62,7'yken bugün yüzde 13 civarlarında, biz ortalama yüzde 13 faiz oranıyla borçlanıyoruz. İç borçlanmada ortalama vade 2002 yılında 9,4 ayken bugün ise iç borçlanmada vade 76 aya kadar yükselmiş durumda, dış borçlanmada bu oran 60 aya kadar gitmiş. Şu an mevcut durumda kullandığımız rakam -dağıttılar mı bilmiyorum ama- 424, evet, kümülatif net borç kullanım tutarımız Haziran 2023 dâhil 424,6 milyar TL'dir. Tabii, bizim bunu artırıyor olmamız demek, 3 katına kadar yetki verdiğimizde, bunun hepsini kullanacağız anlamına gelmez. Aslında baktığımızda da işte altı aylık dönemde 424 milyar TL kullanıyoruz ama aynı zamanda biz bu anlamda hazinemizin de elini güçlü tutmak istiyoruz. Biraz önce, Sayın Kalaycı'nın da söylediği gibi, 2024'e de bir hazırlık yani 2024'te de yaklaşık 450 milyar TL gibi bir ödememiz var. Tabii, bunu son anda borçlanmayla aradığımızda 2024'te çok daha farklı, yüksek fiyatlarla borçlanma riski de ortaya çıkabilir. Tabii, bunun haricinde şunu getirdik: Bütçemizde böyle bir borçlanma yetkisi veriyoruz çünkü ciddi anlamda da harcama yani depreme yönelik harcamalar gelecek. Biraz önce öngördüğümüz yaklaşık 104 milyar, işte, bu yıl içerisinde binaları teslim etmeye başlamamızla birlikte, eminim, TOKİ'den vesaire geldiğimizde, belki de bunu üç yıla böldüğümüzde bu yıl için en az bir 800-850 milyarın olduğunu, bu üç yıla yaydığımızda böyle bir şeyin olabileceğini öngörmekteyiz.

Bu şekildedir Başkanım.

Teşekkür ediyorum.