NAİL ÇİLER (Kocaeli) - Çok Değerli Başkanım, Değerli Bakanım, Bakan Yardımcılarım, değerli milletvekili arkadaşlarım, basınımızın çok değerli temsilcileri, çok değerli bürokratlar; ben de hepinizi sevgi saygıyla selamlıyorum. Bu bütçenin hayırlı uğurlu olmasını temenni ediyorum.

Ben 4 dönem oda başkanlığı yaptım, Değerli Bakanım beni çok iyi tanır. Bu marketler zinciri bir hastalık ve yirmi yıldır Hükûmetin önünde bekliyor. Şimdi, Anayasa'nın 173'üncü maddesi "Devlet, esnaf ve sanatkârı koruyucu ve destekleyici tedbirleri alır." hükmünü taşımaktadır. Hükûmet, zincir marketlerle ilgili düzenleme yapmayarak anayasal görevini yerine getirmemiştir.

Değerli arkadaşlar, bir Covid-19 salgını yaşadık fakat bu marketler zinciri dayanıksız tüketim mallarının yanında buzdolabı sattılar, televizyon sattılar, telefon sattılar, otomobil lastiği sattılar, akü sattılar. Bunların bir an önce gözden geçirilmesi lazım. Şimdi, 2022 verilerine göre bakıyorsunuz sektöre, 6 büyük firma. Bunların çoğu zaten birbirleriyle evlilik yapmışlar, ya nişanlı, ya sözlü ya da evliler çünkü piyasadaki fiyatları onlar belirliyor. Türkiye'de 32.125 tane mahalle var fakat bunların 40 bin şubesi var yani elinsaf, buna bir an önce el atılması lazım. Biz "dayanıksız tüketim malları" deriz ticarette, eğer bu zincir marketler yasası çıkmış olsaydı bugün belki bu fahiş fiyatları konuşmayacaktık.

Değerli dostlar, bugün öğlen saatlerinde Dünya Bankası gıda enflasyonunda ilk 10 ülkeyi açıkladı: Venezuela, yüzde 318 oranla 1'inci; Lübnan, yüzde 239 oranla 2'nci; Arjantin, yüzde 150 oranla 3'üncü; Türkiye, yüzde 76 oranla 4'üncü. Değerli Bakanım, İstanbul Ticaret Odası da bugün açıkladı, yüzde 73,18; o veriler hep göz önüne alınır, bunlar eylül ayı enflasyonu.

Şimdi, bunun dışında bir de AVM'lerin bir gerçeği var. 2023'ün 2'nci çeyreğinde Türkiye'deki AVM sayısı 455. Sayın Bakanımız, AVM'lerle ilgili bir düzenleme düşünülüyor mu acaba? Onu özellikle öğrenmek istiyorum çünkü bunların normalde tatil günü bile yok. AVM'ler artık tatil yapmak istiyor, onlar da insan çünkü, onlar da yoruluyor, çalışanlar tatil yapmak istiyor. Bir de Değerli Bakanım, araştırdığınız zaman AVM'ler Türkiye'de 3 ya da 4 işletmenin elinde. Bunlar hem metrekareden fiyat alıyor hem de cirodan para istiyor. Son zamanlarda bunlar hep döviz üzerinden olduğu için belli sıkıntılar yaratıyor, onların da muhakkak giderilmesi lazım.

Değerli Bakanım, ben -burada Değerli Kocaeli Milletvekilim var- Kocaeli'nin Milletvekiliyim. Kocaeli, 13 tane organize sanayi bölgesi, 37 limanı, 2 serbest bölgesi olan bir yer; aynı zamanda 130 tane AR-GE merkezi, 5 tane teknoloji geliştirme bölgesi var. Türkiye'de toplam faal olan teknoloji geliştirme bölgesi sayısı 76; ihracatta İstanbul'dan sonra 2'nci sıradayız. Keşke her yer Kocaeli gibi olsa. Ben hep diyorum ki politika Ankara'dan yönetiliyor, sanayi Kocaeli'nden; Kocaeli'nin kalbi de Gebze'dir. Neden Gebze'dir? Gebze'de 10 tane OSB var. Sadece Dilovası'nın -dikkatinizi çekmek istiyorum bir şeye- 53 bin nüfusu var. Dünyanın hiçbir yerinde 53 bin nüfusu olan yere 6 tane OSB düşmüyor. Bugün Ankara başkent, 5 milyon 800 bin nüfusu var, Ankara'da 10 tane OSB var. Şimdi, Değerli Bakanım, bu sizin dikkatinizi çekmemiştir belki; teşvikler verilirken biz il bazında değil ilçe bazında istiyoruz teşvikleri; tekrar ediyorum, teşvikler verilirken gelişmiş ilçelere göre verilmesi lazım. Biz denizi görüyoruz diye birinci bölgeyiz, cezalandırılıyoruz; bakıyorsunuz, 65 ilin toplamından fazla ihracat yapan bir yer, 70 ilin toplamından fazla vergi veren bir yer, tahsilatta Türkiye 1'incisi değerli arkadaşlar; tekrar ediyorum, tahsilatta Türkiye 1'incisi. O zaman biz de diyoruz ki: Eğer ekonomiye bu kadar katkı sağlıyorsak ilçe bazında teşviklerin verilmesi lazım.

Şimdi, böyle gelişmiş bir bölgede biz de sıkıntı yaşıyoruz; nitelikli, nicelikli eleman sıkıntısı var, mesleki eğitimde sıkıntı var. Sağ olun, son yıllarda Hükûmette Millî Eğitime kim geldiyse, hangi Bakan geldiyse yazboz tahtasına çevirdi.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Milletvekilimiz, bir dakika daha vereceğim, toparlayın bu süre zarfında.

Buyurun.

NAİL ÇİLER (Kocaeli) - Teşekkür ederim.

Ben de bir eğitimci, iş insanıyım aynı zamanda. Değerli arkadaşlar, ezbere dayalı eğitim modeli bütün dünyada iflas etmiştir. Artık, millî eğitimde veriden değer elde eden, ölçme değerlendirmeyi yapan, yapay zekâya uyumlu bu modellerin uygulanması lazım. Bir de eskiden can suyu kredileri vardı, KGF. Kredi çıkarıyorsunuz fakat finansa erişim çok zor. Değerli Bakanım, siz benden iyi biliyorsunuz bunları aslında. Eskiden bir nefes olsun diye can suyu kredisi... Şimdi verdiğiniz zaman da ilçelere sınır koyuyorsunuz. Örneğin, geçen dönem 500 kişi müracaat ediyor esnaf ve sanatkârlar odasından -bakın, bu verileri söylediğim bölgeden- 28 kişi kredi alabildi. Bunların gözden geçirilmesi lazım.

Ben teşekkür ediyorum emeği geçen herkese. Her şeyin hayırlısı olsun diyorum ama biraz da bizim çaba göstermemiz lazım.