KOMİSYON KONUŞMASI

HÜSEYİN ALTINSOY (Aksaray) - Başkanım, teşekkür ediyorum.

Sayın Başkanım, Sayın Bakanım, Komisyonumuzun kıymetli üyeleri, çok kıymetli bürokratlarımız, basınımızın değerli temsilcileri; hepinizi saygıyla sevgiyle selamlıyorum.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sisteminden sağlık hizmetlerinin finansmanına, çalışma hayatına ilişkin düzenlemelerden işsizlikle mücadeleye kadar 85 milyon vatandaşımızı doğrudan ilgilendiren görev ve sorumluluk alanlarına sahip bir bakanlık. Ülkemizde iktidarımız döneminde çalışma hayatı ve sosyal güvenlik alanında yaptığımız reform niteliğindeki işler sayesinde tüm vatandaşlarımız adına devletin varlığı ve kudretini ortaya koyan, şefkatini ve merhametini hissettiren bir siyaseti ortaya koyduk. Emekçilerimiz başta olmak üzere tüm sektörleri doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyecek birçok konuda reform niteliğinde önemli kararlar hayata geçirdik. 2023 yılının ikinci yarısından itibaren brüt asgari ücret tutarı 13.414 lira, net asgari ücret tutarı 11.402 lira olmuştur. Asgari ücrette Ocak 2023'te yüzde 54, temmuzda ise yüzde 34 artışla işçilerimizin her zaman yanında olduğumuzu gösterdik. Geçtiğimiz yılın ikinci yarısına göre de asgari ücrette yüzde 107 oranında artış gerçekleşmiş, 2002 yılına göre ise nominal olarak 61 kat, reel olarak da yaklaşık yüzde 312 artış sağlanmıştır. Böylece, çalışan kesimi enflasyona ezdirmediğimiz gibi refah artışından da ciddi bir pay vermiş bulunuyoruz. Tarihî bir reform gerçekleştirerek asgari ücret vergi dışı bırakılmış ve tüm çalışanların asgari ücrete kadarki gelirlerine vergi geliri istisnası getirilmiştir. 2023 Ocak döneminde emeklilerimizin aylık ve ücretlerinde ilave refah artışları yapılmış, SSK ve BAĞ-KUR emeklilerine yüzde 15,14; memur ve memur emeklilerine ise yüzde 16,5 oranında zam yapılacakken söz konusu oranlar ilave refah payıyla yüzde 30'lara yükseltilmiştir. Göreve geldiğimiz 2002 yılına göre en düşük SSK emekli aylığı 30 kat, en düşük BAĞ-KUR emekli aylığı 113 kat, en düşük memur emekli aylığı 24 kat artmıştır.

Sayın Başkanım, 1999 yılı öncesinde sigortalı olanlar için diğer şartları sağlamaları kaydıyla emeklilikte yaş sınırını ortadan kaldırdık, böylece 2023 yılı içinde 2 milyon 250 bin, orta vadede ise 5 milyona yakın vatandaşımıza erken emekli olma imkânı sağladık. Burada, üçüncü ayın 3'ü itibarıyla başlayan bir başvuru tarihimiz var EYT'yle ilgili. Ben İl Müdürümüzü bizzat ziyaret de etmiştim, o dönemde İl Başkanıydım. Şimdi bir bilgi aldım, 30/4 itibarıyla 11 bin dosyayı emekliliğe bağlamış, yaklaşık iki ay içerisinde 11 bin dosyanın işlemleri yapılmış. Ben buradan İl Müdürümüze de teşekkür ediyorum ve bu iki üç aylık çalışma karşılığında fazla mesailerini aldıklarını da beyan ettiler; onun da Bakanımıza teşekkürleri vardı.

Bunun yanı sıra, emekli olup da aynı iş yerinde çalışmaya devam edecekleri için 5 puan sigorta prim indirimi desteği getirdik. En düşük emekli aylığını 7.500 liraya yükselttik. Bayram ikramiyesi veriyoruz yılda 2 defa, 1.100 liradan 2 bin liraya çıkardık. Emeklilerimize bir defaya mahsus olmak üzere 5 bin lira ödeme yapmayı kasım ayında kararlaştırmıştık. 2023 Ocak ayında kamu görevlilerimizin maaşlarında yüzde 13,5 oranında artış olmuş, refah payıyla birlikte toplamda yüzde 30 oranında zam yapılmıştır. Temmuz ayında ise yüzde 17,55'e, oransal artışa ilave memur maaşlarına 8.077 lira seyyanen zam yapılarak en düşük memur maaşı 22 bin liraya, ortalama memur maaşı ise 25 bin TL'ye ulaşmış, 2002 yılına göre en düşük memur maaşı 54 kat artmıştır.

Yine, tarihî bir adım atılarak yapılan ek gösterge düzenlemesiyle 600 puanlık artış yapılmış; öğretmen, polis, bekçi, sağlık personeli, din görevlisi, uzman çavuş, uzman jandarma ve müdür gibi bazı unvanların ek göstergeleri 3600'e çıkarılmıştır. Ek gösterge özellikle emekli ikramiyeleri ve emekli maaşlarına ciddi artışlar getirmekte, bu artışlar hâlen emekli olanların emekli aylıklarına da aynen yansıtılacaktır.

İstihdamın korunması için önemli çalışmalar yapılmış; işverenlerimize kayıtlı sigortalılar ile kadınlar, gençler ve engelliler gibi dezavantajlı grupların istihdamının artırılması, bölgesel gelişmişlik farklılığının azaltılması, bölgesel büyük ölçekli ve stratejik yatırımların özendirilmesi gibi amaçlarla 17 ayrı prim, teşvik ve destek sağlanmıştır. Çalışma hayatında yaptığımız önemli düzenlemeler, aldığımız tedbirler ve hayata geçirdiğimiz destek ve teşviklerle istihdamı artırmaya, işçilerimizi ve işverenlerimizi korumaya devam edeceğiz.

Mevsim etkilerinden arındırılmış TÜİK verilerine göre; işsizlik oranı 2023 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre 0,2 puan azalarak yüzde 9,2 seviyesinde gerçekleşmiştir.

On İkinci Kalkınma Planı'nda da ifade edildiği üzere, istihdam üzerine yapılacak çalışmalarla yılda ortalama yüzde 3 istihdam artışı sağlayarak dönem sonunda işsizliği yüzde 7,5 düzeyine indirmeyi hedefliyoruz.

İŞKUR'a kayıtlı işsizlerin işe yerleştirilme oranı her gün artmaktadır, 2002 yılında İŞKUR özel sektörde 125 bin kişi yerleştirmeye aracılık etmişken 2023 yılı için Eylül ayı sonuna kadar bu rakam 897 bine, 2002-2023 Eylül aralığında ise 13,2 milyona ulaşmıştır.

Sosyal güvenlik sisteminin sürekli iyileştirilmesi, kapsamının genişletilmesi, vatandaşlarımıza sunulan hizmetlerde kalite ve etkinliğinin artırılması ve hizmetlere erişime sağlanan kolaylıklarla sosyal güvenlik alanındaki çalışmaları daha etkin ve verimli hâle getirmekteyiz. Sosyal güvenlik sistemimiz mali açıdan sürdürülebilir bir seviyededir. 2000'li yılların başında gelirlerin giderleri karşılama oranı yüzde 71,5 iken 2023 yılı sonunda yüzde 95 olarak gerçekleşmesi öngörülmektedir. Aynı dönemde prim gelirlerinin emekli aylıklarını ve sağlık giderlerini karşılama oranı yüzde 60,9 iken 2023 yılı sonunda yüzde 74,6 olarak gerçekleşmesi tahmin edilmektedir. 2009 yılında SGK açığının gayrisafi yurt içi hasılaya oranı yüzde 2,85 seviyesindeyken 2023 yılı sonunda yüzde 0,44 seviyesinde gerçekleşmesi öngörülmektedir. Bu veriler bizlere mali açıdan sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sistemine kavuşmuş olduğumuzu da göstermektedir.

Genel sağlık sigortası sistemimizin yanı sıra emekli ve sigortalılarımıza verdiğimiz hizmetler, işverenlerimize sağladığımız istihdam teşvikleri ve e-uygulamalarımızla vatandaşlarımızın tamamına yakını sosyal güvenlik kapsamına alınmıştır. 2012 yılında hayata geçirdiğimiz genel sağlık sigortasıyla birlikte bugün itibarıyla sosyal güvenlik kapsamı yüzde 99,2 seviyelerine ulaşmıştır. Aktif sigortalı sayılarında gözlemlenen artışlar sosyal güvenlik sistemi açısından büyük önem taşımakta ve bunun yanında, ülke ekonomisi açısından son derece önem arz etmektedir. 2009 yılında aktif sigortalı sayısı 15,1 milyon iken 2023 yılı Temmuz ayı itibarıyla yüzde 65 oranında artışla 24,9 milyona ulaşmıştır.

Önümüzdeki dönemde, güçlü istihdam politikalarımızın devamıyla kadınların ve gençlerin istihdamda olan iş gücüne katılımında gelişmiş ülkeler seviyelerine ulaşarak büyüme potansiyelimizi istikrarlı bir şekilde artıracağız. Türkiye Yüzyılı vizyonumuz minvalinde, yüksek büyüme politikalarımız kapsamında istihdamı istikrarlı bir şekilde artırmaya devam edeceğiz. 2024 yılı bütçesinin ve bu bütçeyle gerçekleştireceğimiz tüm çalışmalarımızın ülkemize ve aziz milletimize hayırlı uğurlu olmasını diliyor, emeği geçen Sayın Bakanımız Vedat Işıkhan'a ve bürokratlarımıza teşekkür ediyorum.

Sayın Başkan, bir dakikam daha var herhâlde. SGK deyince...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Erken bitirebilirsiniz Hüseyin Bey yani zorunlu değil süreyi bitirmek.

HÜSEYİN ALTINSOY (Aksaray) - Yok, hiç unutamadığım bir anım var, onu anlatıp ondan sonra bitirmek istiyorum.

Yıl 2000, bir kızım oldu, ilk defa SSK'li çalışıyorum stajımdan dolayı, SSK hastanesine gittim sabah saat sekizde, epey bir sıraya girdik.

İLHAMİ ÖZCAN AYGUN (Tekirdağ) - Şimdi, sıraya da giremiyorlar artık, randevu alamıyorlar.

HÜSEYİN ALTINSOY (Aksaray) - İşte, mühür sırası yani tam hatırlayamıyorum ne sırası olduğunu, öğleni buldu, öğlenden sonra doktora muayene olduk. Muayene olduktan sonra dediler ki: "SSK'nin eczanesi var aşağıda, ilaçları oradan alacaksınız." İlaçları almaya gittim. Böyle demir perdelerin arkasında bir beyefendi reçeteme baktı, dedi ki: "Doktor bey 3 tane ilaç yazmış ama bunun 1'i bizde yok, 2'si bizde var, bu 2'sini vereceğiz." Saat dört falan oldu. "Biz bu ilacın 2'sini temin edeceğiz ama 1'ini veremeyeceğiz." dedi.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Buyurun.

HÜSEYİN ALTINSOY (Aksaray) - Bunu nereden alacağım dedim. "Aksaray'da bir eczane var anlaşmalı olduğumuz, sadece oradan alabilirsiniz." dedi; İleri Eczanesi, onu da söyleyeyim, hiç unutmuyorum. Eczaneye vardım, saat beşi geçmiş, eczane kapanmış. Kızım daha altı aylık, o gün de o ilacı verememiştik; bunu da bilgilerinize sunmuş olayım.

Ben tekrar Sayın Bakanımıza teşekkür ediyorum.