NECMETTİN ERKAN (Kırşehir) - Sayın Bakanım, Sayın Başkanım, Komisyonumuzun değerli üyeleri, Bakanlığımızın değerli çalışanları, kıymetli basın mensupları; sizleri saygıyla selamlıyorum. Bütçemizin şimdiden hayırlara vesile olmasını diliyorum.

2002 yılında iktidara geldikten sonra Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde sağlıkta köklü bir değişim ve dönüşüm yaşandı. Sağlık Bakanlığı hizmetlerinin bu köklü değişim ve dönüşümü sonucunda geldiği son noktada bazı rakamların altını çizmek istiyorum. Türkiye'de sağlık hizmeti sunumunda başaktör olan Sağlık Bakanlığımız bünyesinde 977 hastane, yaklaşık 8.200 aile sağlığı merkezi, 973 toplum sağlığı merkezi ve 249 sağlıklı hayat merkeziyle toplamda 15 bine yakın sağlık kuruluşuyla vatandaşlarımız için ulaşılabilir, etkin, kaliteli sağlık hizmeti sunumu sürdürülmektedir.

Türkiye'de 2002 yılında doğumda beklenen yaşam süresi 72,5 iken 2022 yılında 78'e yükselmiştir. Doğumda beklenen yaş ortalamasında ülkemiz ekonomik olarak kendisinin de yer aldığı, alt üst gelir grubunda yer alan ülkelerin üzerine çıkmıştır. Türkiye'de 2002 yılında bebek ölüm hızı bin canlı doğumda 31,5 iken 2021 yılında bu hız 9,1'e düşmüştür. Toplam sağlık sektörü çalışan sayımız 2002 yılında 379 bin iken 2023 yılı itibarıyla 1 milyon 420 bine ulaşmıştır. Elverişsiz hayat ve yol koşulları olan yerleşim bölgelerindeki gebelerin güvenli merkezlerde konaklamalarını ve doğumunu hastanede yapmalarını sağlayan Misafir Anne Projesi kapsamında daha çok anne ve anne adayına ulaşabilmek amacıyla yatak sayımızı artırıyoruz. Bu kapsamda 2023 yılının ilk dokuz ayı içerisinde yaklaşık 7 bin anne adayına hizmet verdik. Anne dostu hastane sayımızı 2023 yılı Ekim ayı itibarıyla 113'e çıkardık. Tüm doğum yapılan ünitelerin bu standartlara kavuşması için çalışmalarımıza devam ediyoruz. Çocukluk çağı Genişletilmiş Bağışıklama Programı kapsamında bağışıklama oranımız DST tarafından yapılan Küresel Aşı Eylem Planı 2011-2020 hedeflerinin üzerindedir. 13 antijenle en geniş aşılama programı uygulayan ülkeler arasındayız.

Sigarayı bırakmak isteyenleri destekletmekte kararlıyız. Alo 171 sigarayı bırakma danışma hattında 2023 yılının ilk dokuz ayında 277.768 çağrı karşılandı. Aktif kontrol ve destek polikliniklerinin 2015 yılında yüzde 64,4 olan yıllık sigara bıraktırma oranı günümüzde yüzde 41 düzeyine ulaşmıştır.

Kanserle mücadelemiz kesintisiz devam ediyor. 2022 yılında 7,3 milyon, 2023 yılı ilk dokuz aylık süreçte yaklaşık 5,4 milyon kanser taraması yapılmıştır. Aile hekimlerimiz geçici sağlık hizmeti kapsamında 6,5 milyonu aşkın kişiye yerinde sağlık hizmeti vermiştir. 7.200 mobil sağlık ekibiyle yaklaşık 8 milyon kişiye sağlık hizmeti sunduk, 2024 hedefimiz ise 8,5 milyon kişiye bu hizmeti sunmaktır. Evde sağlık hizmetleri kapsamında kırsalda yaşayan hastalar da dâhil olmak üzere yaşlı, yatağa veya eve bağımlı bireylerin en temel hizmetlere erişimlerini kolaylaştırıyoruz. 2022 yılından bu yana 2 milyon 376 bin 470 hastaya evde sağlık hizmeti sunduk. Evde sağlık kapsamında sağlık hizmeti sunulan kayıtlı hasta sayısı yaklaşık 679 bine ulaşmıştır. Yoğun bakımda bize emanet edilen hastalarımıza ait sağlık bilgilerini e-nabız üzerinden anlık olarak yakınlarıyla paylaşıyoruz. Bu kapsamda, 2022 yılı Haziran ayından 2023 Eylül ayına kadar yaklaşık 186 bin hasta ve yakını bilgilendirilmiştir.

Acil sağlık hizmetlerine gelecek olursak 2002 yılında 168 acil yardım ambulansımız varken bu sayıyı 2023 yılı Eylül ayı itibarıyla 5.986'ya çıkardık. 2023 yılı içinde 13 helikopter ambulans ve 2 uçak ambulansla hizmet vermekteyiz. 2008 yılından bugüne kadar hava ambulanslarıyla yaklaşık 61.006, deniz bot ambulansımızla da yaklaşık 32 bin vakanın müdahalesi ve nakli gerçekleştirilmiştir. Sağlık Bakanlığı hastanelerinde 2002 yılında 170 bin civarında olan hastane yatak sayımız 1,6 kat artırılarak 2023 Ekim ayı itibarıyla yaklaşık 272 bine ulaştırdık.

Ağız ve diş sağlığı teşhis ve tedavi merkezlerinin erişebilirliğini ve etkinliğini arttırıyoruz. 2002 yılında 14 olan ağız ve diş sağlığı merkezi sayımız 2023 yılında 134'e, 2002 yılında 1 adet olan diş sağlığı hastanesi sayımızı ise 2023 yılında 40'a çıkardık.

Yoğun bakım ve yanık tedavisi yatağına erişim sorununu ortadan kaldırdık. Sağlık Bakanlığı hastanelerinde yoğun bakım yatak sayımız 2002 yılında 869 iken 2023 yılında bu sayıyı 24.836'ya çıkardık. Yoğun bakım yatak sayımızı 2002 yılından itibaren 28,6 kat artırdık. Organ nakli sayımız yine, keza 700 iken 2023 yılının aynı Eylül ayında 3.800'e ulaşmıştır.

Sağlık bilgi sistemleri kapsamında Merkezî Hekim Randevu Sistemi üzerinden 2023 yılının ilk dokuz ayında yaklaşık 300 milyon randevu verdik, günde ortalama 1 milyon randevu veriyoruz. 72 milyon vatandaşımız kişisel sağlık kaydı olan e-nabız kullanıcısıdır ve vatandaşlarımız bu sistem üzerinden kendi sağlık kayıtlarına ulaşabilmektedir.

İlaç ve tıbbi hizmetler noktasında 2023 yılının ilk altı ayında toplam ithalatımız yaklaşık 1,2 milyar dolar, ihracatımız ise 604 milyon dolar olmuş, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 47 olarak gerçekleşmiştir.

Sağlık yatırımlarına değinecek olursak son yirmi bir yılda 757 hastane 2.753 birinci basamakta hizmet veren aile sağlığı merkezi, toplum sağlığı merkezi gibi sağlık tesisleri, 119 ağız ve diş sağlığı merkezini vatandaşımızın hizmetine sunduk. Önümüzdeki yıl 55'i hastane olmak üzere 150 sağlık tesisini tamamlayarak 16.162 nitelikli yatak kapasitesini de ülkemize kazandırmayı hedefliyoruz. Genel bütçe kapsamında ise toplam 5.695 yatak sayısıyla hizmete alınan Balıkesir Atatürk Araştırma Hastanesi, Erzurum Şehir Hastanesi, İstanbul Kartal Lütfi Kırdar Şehir Hastanesi, İstanbul Kadıköy Göztepe Profesör Doktor Süleyman Yalçın Şehir Hastanesi, İstanbul Okmeydanı Profesör Doktor Cemil Taşçıoğlu Şehir Hastanesi bulunmaktadır. Yine, genel bütçe kaynaklarından 14.950 yatak kapasitesine ulaşan 12 şehir hastanemizin ihale süreci tamamlanmıştır, inşaat çalışmaları devam etmektedir. Yine, genel bütçede yapmayı planladığımız 5 şehir hastanesi -Hatay, Kahramanmaraş, Malatya, Muğla, Van- ihale ve proje aşamasındadır.

Sağlık turizmi kapasitesini artırıyoruz. Bu kapsamda "Türkiye" markasının 79 ülkede marka tescili tamamlanmıştır. Sağlık turizmini geliştirmek üzere ülkemizin resmî "web" tabanı olarak "Türkiye" vasıtasıyla ülkemize sağlık hizmeti almak üzere gelmeyi planlayan uluslararası hastalar için vize alma sürecinde kolaylık sağlama altyapısını da hayata geçirdik.

Bir diğer husus da burada değinecek olursak Kahramanmaraş merkezli "asrın felaketi" diye adlandırdığımız ve milletçe hepimizi derinden etkileyen deprem sonucunda Sağlık Bakanlığımız depremin ilk anından itibaren tüm imkânlarını seferber ederek çalışmalarına başlamıştır. Deprem bölgesinde Bakanlık ve il sağlık afet koordinasyon merkezi birimi koordinasyonunda köylere gezici sağlık taraması, olay yerinde ambulans, UKM hizmetleri, sahra hastanesi, deprem ve artçılarda saha taraması, mobil sağlık hizmetleri, acil müdahale üniteleri, çadır kent, konteyner kentlerde aile hekimliği birimlerinde sağlık hizmetleri sunulmuştur. Deprem sonrası deprem bölgesine yurt genelinden sevk edilen UMKE ve 112 acil sağlık ekiplerimiz yıkılan binalarda yürütülen arama-kurtarma çalışmalarının, acil müdahale ünitelerinin kurulum ve işletilmesi ile saha taramasında görev yapmıştır. Deprem bölgesinde ihtiyaç duyulan ilaç, tıbbi malzeme ve cihazların temini için bölgede sıfırdan lojistik depolar oluşturulmuştur. İlaç ve tıbbi sarf depo merkezi olarak ilk etapta Adana ve Gaziantep illeri lojistik üssü olarak belirtilmiş, daha sonra Malatya, Şanlıurfa ve diğer iller lojistik üs olarak eklenmiştir. Afet bölgesindeki illerimizde birinci basamak sağlık hizmeti muayene sayısı 18 milyonu aşmış. Sağlık Bakanlığı olarak afetten etkilenen şehirlerimizde öne çıkan görevlerimiz, halk sağlığını tehdit edebilecek şartlara karşı mücadele etmek, bulaşıcı hastalıkların önüne geçmek ve hastalarımızı hızlı tedavi etmektir.

Bu vesileyle asrın felaketinde hayatını kaybedenlere tekrar Allah'tan rahmet, yakınlarına başsağlığı diliyorum.

Bütçemizin hayırlara vesile olmasını diliyorum, saygılarımı sunuyorum.