Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
Konu | : | 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/276) ve 2022 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/274) ile Sayıştay tezkereleri a) Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı b) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü c) Meteoroloji Genel Müdürlüğü ç) İklim Değişikliği Başkanlığı d) Türkiye Çevre Ajansı |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 2 |
Tarih | : | 10 .11.2023 |
RESUL KURT (Adıyaman) - Evet, Sayın Başkanım, Komisyonumuzun kıymetli milletvekilleri, Sayın Bakanım, Bakan Yardımcılarımız, Bakanlığımızın kıymetli bürokratları, çok değerli basın mensupları, kıymetli hazırun; herkesi saygıyla selamlıyorum.
Vefatının 85'inci seneidevriyesinde Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ü rahmetle ve minnetle anıyorum.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; "asrın felaketi" dediğimiz ve Sayın Bakanımızın "bin yılın afeti" olarak adlandırdığı 6 Şubat depremlerinde 11 il, 124 ilçe, 6.929 köy ve mahallede 120 bin kilometrekarelik bir alanda 14 milyon vatandaşımız ağır şekilde etkilenmiş, ayrıca genel hayata etkili afet bölgesi kapsamında da 7 il, 55 ilçe, 4.017 köy ve mahalle etkilenmiştir. Asrın felaketinde 680 bini konut, 170 bini ticari alan olmak üzere toplamda 850 bin bağımsız alan kullanılamaz hâle gelmiştir. Son rakamlarla ortaya çıkan depremin maliyetinin 110 milyar dolar olduğu öngörülmektedir.
Seçim bölgem memleketim Adıyaman depremde en çok hasar gören illerimizden bir tanesidir. Adıyaman'da ağır hasarlı bina sayısı 20.153'tür. 64.811 konut ve köy evi, 17.392 ticari alan, iş yeri, depo, ahır ve tarımsal yapılar hasar görmüştür. Adıyaman'da ağır hasarlı kültürel varlık sayısı 19'dur. Öyle ki binlerce yıldır hiçbir afetten etkilenmeyen Nemrut Dağı'nın eteğinde bulunan Karakuş Tümülüsü de bu kapsamda etkilenmiştir. Karakuş Tümülüsü'ndeki 4 sütundan biri olan Tokalaşma Sütunu yıkılmıştır depremde. Yine, asrın felaketinde Adıyaman'da 8.387 kişi hayatını kaybetmiştir, 17.499 vatandaşımız yaralanmıştır. Hayatını kaybeden kıymetli vatandaşlarımıza Allah'tan rahmet, ailelerine sabır ve başsağlığı diliyorum.
Deprem süresince başta bakanlıklarımız, valiliklerimiz, belediyelerimiz olmak üzere TTK madencileri, orman işçileri, AFAD, DSİ, özel idareler, itfaiye, JAK, PAK, STK'ler, iş adamları yoğun bir destekte bulunmuştur. İyi ki iyi ve güzel insanlar var. Depremin kırk beşinci gününde arama kurtarma faaliyetleri tamamlanmış, hasar tespit çalışmalarında sona gelinmiştir, hâlen deprem bölgesindeki ağır hasarlı binaların yıkım faaliyetleri devam etmektedir. Adıyaman il ve ilçelerinde yıkımı yapılacak olan ağır hasarlı bina sayısı 20.152 olup 14.099'u tamamlanmış ve çalışmalar hızlı bir şekilde devam etmektedir. Kaldırılan enkazın hacmine göre yüzde 78 oranında bir tamamlanma söz konusudur. Bu arada mahkeme sürecindeki ağır hasarlı bina sayısı 1.741'dir.
(Uğultular)
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, hatibi duymakta zorlanıyoruz, lütfen sükûneti tesis edelim.
Sayın Kurt, buyurun.
RESUL KURT (Adıyaman) - Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız, Adıyaman Valiliğimiz ve AFAD çalışmalarını hız kesmeden, aksatmadan devam ettirmektedir. Türkiye genelinde 371 konteyner kent, 199.671 kurulu konteyner var. Bu konteyner kentlerimizde 622.085 vatandaşımız barınıyor. Adıyaman il ve ilçelerinde 41 konteyner kent ve kırsal konteyner olmak üzere toplamda 33.995 konteynerin kurulumu tamamlanmış olup 109.153 depremzede hemşehrimiz barınmaktadır. Ayrıca Adıyaman'da 1.068 adet konteyner iş yeri de tamamlanmış ve faaliyete alınmıştır. Bu şehir merkezindeki ve kırsal alanlardaki konteyner kentlerin sadece bir konteyner olarak değil, aynı zamanda altyapılarıyla ve içerisindeki mobilya, mefruşatla depremzedelerimizin ihtiyaç duyacağı bütün her şeyin içerisine konulduğunu da hatırlatmakta fayda var.
Adıyaman'ın il ve ilçelerinde deprem sonrası 67.223 ev sahibine 5 bin TL'den toplam 358 milyon 747 bin; yine, 111.251 kiracıya da 3 bin TL'den 377 milyon 539 bin kira desteği sağlanmıştır. 7.132 vefat eden afetzedenin yakınlarına 100 bin TL'den 713 milyon 199 bin 974 TL nakdî yardım yapılmıştır. "Hane yardımı" adı altında 126.805 afetzede aileye 10 bin Türk lirasından 1 milyar 268 milyon; yine, 57 bin afetzede aileye 15 bin TL'den 855 milyon 555 bin TL taşınma yardımı yapılmıştır. Hak sahipliği başvurusunda toplamda 68.450 başvuru yapılmış, bunun 45.173'ü kabul edilmiş; bu sonuçlara göre 10.152 adet de itiraz hâlinde bir düzenleme beklenmektedir, 6.670 itiraz dilekçesi de değerlendirilip sonuçlara bağlanmıştır.
Deprem bölgesinde 6 Şubattan bugüne kadar 200 binden fazla konutun inşasına başlanmıştır. Biz de Adıyaman seçim bölgemize her gittiğimizde deprem konutlarını da yapılan çalışmaları da yerinde görmekteyiz. Adıyaman'da inşasına başlanan konut sayısı 41.292'dir. Tabii, hem şehir merkezlerinde, ilçe merkezlerinde hem kırsal bölgelerde yapılan konut çalışmaları devam etmektedir. Yerinde dönüşüm başvurularında Türkiye genelinde 240 binin üzerinde başvuru yapılmış, Adıyaman'da 20.640 başvuru yapılarak 10 bine yakın hak sahibiyle de görüşme sağlanmıştır.
Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın kararıyla Sayın Bakanımızın da projesi olan Yerinde Dönüşüm'le ilgili konutlar için son yapılan düzenlemelerle birlikte 750 bin TL hibe, 750 bin TL kredi; köy evleri için 750 bin TL hibe, 750 bin TL kredi; ahırlı köy evleri için 750 bin TL hibe, 1 milyon TL kredi; iş yerleri için 400 bin TL hibe, 400 bin TL kredi verilecek; krediler iki yılı ödemesiz olmak üzere on yıl vadeli ve faizsiz olacaktır. Toplam alınan tutarın yüzde 90'a yakın bir kısmı... Bu ötelenmiş ödemeler ve faizsiz olması sebebiyle de neredeyse yüzde 10'luk bir kısmını ödemiş olacaktır. Başvurular e-devlet üzerinden, yapım ve dönüşüm ofislerinden yapılabilmektedir. Devletimiz, milletimizle sırt sırta vererek depremin izlerini ortadan kaldırmaktadır.
Yine, bin yıllık tarihi boyunca nice badireyi atlatmış, sıkıntıların üstesinden gelmiş kahraman bir millet olarak bu aziz milletimizin deprem felaketinin yaralarını da en kısa zamanda saracağına eminiz. Hemşehrilerimizin tekrar normal hayata dönmesi, esnaf ve çiftçilerimizin kalkındırılması için gerekli çalışmaları yapıyoruz ve yapmaya devam edeceğiz. Buradaki hassasiyetin devam etmesi ve bu anlamda deprem bölgemize pozitif ayrımcılığın uygulanarak esnaflarımızın, vatandaşlarımızın huzurunu ve refahını gözetmek adına tüm milletvekillerimizin hep birlikte desteklerini esirgememelerini rica ediyorum.
6 Şubatta yaşanan asrın felaketinde Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya başta olmak üzere, depremi en ağır şekilde yaşayan bu 4 ilimiz için TYP kapsamında bugüne kadar 29.280 kişilik kontenjan tahsis edilmiştir.
Bu vesileyle deprem süresince bölgede büyük destekleri ve hizmetleri olan Sayın Bakanımızın şahsında başta Adıyaman olmak üzere deprem bölgesinde destek ve çalışma yürüten tüm Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı personeline, belediyelerimizin personeline, TOKİ, Emlak Konut, AFAD'a, ilgili kurum ve kuruluşlarımızın hepsine teşekkür ediyor ve hazırunu saygıyla selamlıyorum.