AŞKIN GENÇ (Kayseri) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Öncelikle, konuşmama çiftçilerimize ve tüm çalışan emeklilerimize yapılan haksızlıkla başlamak istiyorum. 7464 sayılı Kanun'la emekli olanlara bir defaya mahsus 5 bin lira ödeme yapılması kararlaştırılmıştı ancak uygulamada bizim de çok itiraz ittiğimiz nokta emeklilerimiz arasında ayrıma gidilmesiydi. Emekli olup hâlihazırda çalışan vatandaşlarımıza bir ödeme yapılmaması çok büyük bir haksızlık ve eşitlik ilkesine aykırılık oluşturdu. Burada çiftçilerimiz de mağduriyet yaşamaktadır. Verilen ikramiyede BAĞ-KUR emeklisi, ÇKS kaydı veya ziraat odasına kayıtlı olan çiftçilerimiz de ikramiyeden ne yazık ki faydalanamıyor. Tarım sektöründe çalışanların büyük bir çoğunluğu emeklidir. Tarım -BAĞ-KUR- ve diğer meslek gruplarından emekli olan çiftçilerimiz emekli olunca tarımsal arazisini ve hayvanını satmıyor. Emekli olan çiftçilerimiz genel olarak en düşük emekli maaşıyla ayakta durmaya çalışırken aynı zamanda arazilerini ekip işleterek ek kazanç sağlamaya çalışıyor. Siz hem çiftçiye "Topraktan kopmayın, üretime devam edin." diyorsunuz hem de verilen bir hakkı, "İkramiyeyi alamazsınız." diyorsunuz. Sayın Bakanım, çiftçilikle uğraşan emeklilerimize ve tüm çalışan emeklilere bir haksızlık yapıldığını düşünüyor musunuz?

Sayın Bakan, değerli milletvekilleri; seçim bölgem Kayseri'ye bağlı Akkışla ilçemiz Türkiye tarımının geldiği makro ölçeğin bizlere mikro anlamda bir örneğini oluşturuyor. Akkışla'da bundan üç yıl önce çiftçimizin 100 bin civarında küçükbaş hayvanı vardı -biraz önce Ziraat Odası Başkanımızla konuştum, sayıları aldım- bugün Akkışla'daki küçükbaş hayvan sayımız 50 bine düşmüş. Çiftçi, yetiştirici, hayvanın bakımı, yemiyle baş edemediği için küçükbaş hayvanlarını kesme yoluna gitmiş. Aynı durum büyükbaş hayvancılıkta da yaşanıyor. Akkışla'daki büyükbaş hayvan sayısı neredeyse yarı yarıya azalmış durumda. Ziraat Odası Başkanımız "Büyükbaş hayvanlar birer birer kesime yollanıyor çünkü çiftçimizin hayvan yetiştirecek durumu ne yazık ki yok olmak üzere." diyor.

Yine, Sayın Bakanım, Akkışla önemli bir süt merkezi durumunda. Bunca gerilemeye rağmen yine de ilçe çiftçimiz süt üreticiliğine devam etmek istiyor ama orada da büyük sıkıntılar var. Bölgede süt toplayan sadece 3 firma var. Bu firmalar üreticiden sütü düşük fiyata temin ediyor, çiftçiye ödemesini geciktiriyor, bazen çiftçiye ödemeyi takas yoluyla yem, gübre vesaire vererek gerçekleştiriyor. Çiftçinin sütünü satacağı bir kurum olmayınca gün aracıların günü oluyor. Bir çiftçimiz "1 litre sütle 1 kilo yem eş değer." diyor. Yani 1 litre süt verdiğinde karşılığında 1 kilo yem alabiliyor. Markete gidiyorsunuz, 1 litre su 10 TL; çiftçi 1 litre sütü 10 lira 50 kuruştan satıyor. Süt artık sudan ucuz değil mi? Bu şartlarda süt üreticisinin ayakta durma şansı ne yazık ki kalmıyor. Peki, ben sizlere sormak istiyorum: Bu şartla çiftçi, hayvancılıkla üreten insanlar üretime devam eder mi?

Sayın Bakanım, diğer konu faizler. Şu an çiftçimiz ekipmana ulaşımda çok ciddi sorunlar yaşıyor. Çok kısa bir örnek vereyim: Daha önce Ziraat Bankasının traktör kredisi sıfır faizle beş yıl vadeli olarak veriliyordu, seçimin ardından kredi muslukları kesildi; çiftçimize verilen traktör kredisinin de vadesi ne yazık ki üç yıla düşürüldü, sıfır faiz uygulaması da kalktı. Üç yılın sonunda 1 milyon TL'lik traktör için bankaya neredeyse 1 milyon TL faiz ödenmesi gerekiyor. Bu konuda şartların eski hâline getirilmesi için çiftçilerimizin çok önemli talebi mevcut.

Yine, seçim bölgem Kayseri'ye bağlı Pınarbaşı ilçesinde Şehit Arda Şen Göleti'ne değinmek istiyorum. 2021 yılında bu göletin sözleşmesi imzalandı, uzun bir süre ihale süreci beklendi. Yaklaşık iki yıllık bir sürüncemeden sonra 2023 yılı Ağustos ayında ihalesi tamamlandı ancak yüklenici firma bölge halkına ve muhtarlarımıza 2024 Nisan ayından önce projeye başlanamayacağını beyan etmiş durumda. Yatırım programına göre 135 milyon lira maliyetle 2027'de tamamlanması öngörülüyordu ama yaşanan gecikme hem bölge halkını mağdur ediyor hem de enflasyon nedeniyle proje maliyetini artırıyor. Bölge çiftçisi bir an önce göletle birlikte sulu tarıma geçmek istiyor. Projenin hangi yıl biteceğini öngörüyorsunuz Sayın Bakanım? Bize cevap verebilirseniz çok memnun oluruz.

Son olarak, bir diğer konu, atama bekleyen binlerce gencimiz var. Tüm platformlarda seslerini duyurmaya çalışıyorlar. Ben onlar için sormak istiyorum: On beş aydır atama bekleyen ziraat mühendisleri, veteriner hekimler, tarım teknik branşlarında görev yapmak isteyen gençlerimiz sizden bu konuda müjdeli bir haber bekliyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Buyurun lütfen toparlayın.

AŞKIN GENÇ (Kayseri) - Yıllarca emek verip, çalışıp, sınavlarda başarılı olduktan sonra artık hakları olan atamalarını istiyorlar. Atama bekleyen tüm gençlerimizin sesinin artık duyulmasını talep ediyorum.

Hepinize çok teşekkür ediyorum.

Bütçemizin hayırlı uğurlu olmasını temenni ediyorum.