ONUR DÜŞÜNMEZ (Hakkâri) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Sayın Bakan, sayın bürokratlar, değerli milletvekilleri ve saygıdeğer emekçiler; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Hepinizin malumu, bir ülkede ekonomik kalkınmanın temelinde bir bütün olarak adil bir yönetim anlayışı yatmaktadır, nitekim bütçesini görüştüğümüz Kültür ve Turizm Bakanlığı da bu yönetim anlayışıyla yönetilmelidir. Kültür alanında yasaklamalarla, turizm alanında ayrımcılıkla başarılı olmak mümkün değildir. Kürt kültürünü yasaklayarak kültürde başarılı olunamaz. "Kürt kültürünü yasaklıyorsunuz."u güncel bir örnekle açıklamak istiyorum: Şırnak Valiliğinin son Cizre yasağı hepinizin malumu. Bu yasağa baktığımızda, atanmış personeller dışında nüfusunun tamamı Kürt olan bir yerde sırf Kürtçe olması nedeniyle konser etkinliği yasaklandı. Bu yasaklarla kültür gelişimini nasıl sağlamayı düşünüyorsunuz?

Diğer bir güncel örnek, Yüksekova'da yapılan Cilo Kültür Festivali. Bu festivalin yapıldığı Sat Gölleri yöresine vatandaşlar giremiyor, sadece festival günleri festivale özel izin alınarak buraya giriş çıkış sağlanıyor. Vatandaşlara yasakladığınız bu festivalle turizm gelişimini nasıl sağlayacaksınız ya da oradaki doğal hayatı nasıl koruyacaksınız? Bunları merak ediyoruz.

Kültür ve sanatın gelişmesi, toplumsal canlılık ve çeşitliliğin artması için yaşamsal bir öznedir. Anadolu ve Mezopotamya coğrafyasını kapsayan ülkemizde çok dilli, çok kültürlü halklar birlikteliği söz konusudur. Çok dilli ve kültürlü halkların coğrafyası olan bu topraklarda biz bütçeden önce yasakları konuşuyorsak bu utanç hepimize yeter. Kültür ve Turizm Bakanlığının en baştaki görevlerinden biri, ülkedeki bu alanın önündeki engelleri bir an önce kaldırmaktır.

Yüzyıllardır Mezopotamya coğrafyasında yaşayan insanlar Kürt'tür. Örneğin, benim yaşadığım yerin adı Çölemerik'tir. Çölemerik dört tarafı kürdistan coğrafyasıyla çevrili ancak yapay sınırlarla 2 diğer ülkeye komşu kılınmıştır. Sanırım herhangi bir turizm geliri beklenmiyor ki orada yasaklamalarla ilgili Bakanlığınız bir tepki geliştirmedi. En son 12 Ekimdeki yasak olmak üzere Hakkâri Valiliği tarafından verilen yasaklamalarda konser, şenlik, tiyatro, skeç, sinevizyon, pandomim ve benzeri durumlar cumhuriyetin temel nitelikleri, devletin ve milletin bölünmez bütünlüğü, millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi ve başkalarının hak ve özgürlüklerin korunması, meydana gelebilecek olası provokasyonların ve yaşanması muhtemel toplumsal olayların önlenmesi amacıyla yasaklandı. Şimdi soruyorum Sayın Bakan: Bir tiyatro, bir pandomim, bir konser, bir şenlik, bir skeç, bir sinevizyon gösterimi cumhuriyetin temel niteliklerini nasıl derinden sarsacak? Bunu herhâlde siz çok umursamadınız ki altı yıl kesintisiz devam etti bu yasaklar. Şu an edindiğimiz bilgilere göre herhâlde Valilik pandomimi çıkarmakta bir karar almış "Pandomimi çıkaracağız." diyor. Bu yasaklar içinde açlık grevi yasakları da var, onlar da ayrıca bir muamma.

Şimdi, ben, bütün faaliyet yasaklarını anlatmaya süremiz yetmediği için sadece Kürtçe olduğu için yasaklanan birkaç faaliyeti sizlere aktarmak istiyorum. Örneğin, 3 Nisan 2021'de "Siwaro" sahne adıyla tanınan Eyüp Temirak'ın müzik aletlerine şikâyet üzerine İstanbul Kadıköy'de polisler tarafından el konuldu. 24 Mayıs 2021'de Van "Nevroz"u kutlamalarında "Mizgina Leheng" şarkısı gerekçe gösterilerek Koma Awaza Azad sanatçılarından Fuat Ege ve Rohat Aram hakkında iddianame hazırlandı. 7 Temmuz 2021'de İstiklal Caddesi'nde Kürtçe şarkı söyleyen şarkıcılar Beyoğlu Belediyesi zabıtaları tarafından engellenerek çalgılarına el konuldu. 16 Ekim 2021'de Mezopotamya Kültür Merkezi'nin 30'uncu kuruluş yıl dönümü dolayısıyla Bostancı Kültür Merkezi'nde düzenlenecek olan "Berbang" yani "Şafak" adlı konser İstanbul Valiliği tarafından yasaklandı. İstanbul Valiliğinin verdiği konser yasaklarına gerekçe olarak ise millî güvenlik, kamu düzeni, suç işleme olasılığı ve başkalarının hak ve özgürlüklerinin tehlikede olması gösterildi. 22 Ekim 2021'de Mikail Aslan ve Cemil Koçgiri'nin Seyit Rıza Meydanı'nda vermek istediği konsere Dersim Valiliği izin vermedi, sanatçılar şarkılarını söyledikleri arenada yasağı protesto etti. 15 Kasım 2021'de AKP'li Keçiören Belediyesi Mem Ararat'ın Neşet Ertaş Kültür Merkezi'ndeki konserini "Kürt müziği icra edilecek." gerekçesiyle tek taraflı olarak iptal etti. 5 Aralık 2021'de Mardin Valiliği, Amed Şehir Tiyatrosu'nun Kürtçe oyunu Tartuffe'nin gösterimine...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Bir dakika ilave süre veriyorum, toparlayın lütfen sözlerinizi.

ONUR DÜŞÜNMEZ (Hakkâri) - 29 Aralık 2021'de polis, Taksim İstiklal Caddesi'nde Kürtçe müzik yapan şarkıcıları yeniden engelledi, müzisyenler polis şiddetiyle gözaltına alındı. Gerekçe olarak ise çevreye verilen zarar gösterildi. Bu ve benzeri bir sürü yasaklama var ancak ben güncel birkaç olayı anlatıp tamamlamak istiyorum. Bu yıl 16 Haziranda Fatih Belediyesi Ali Emiri Efendi Kültür Merkezi'nde Mezopotamya Kültür Merkezi'nin düzenleyeceği "Horasan hikâyeleri" etkinliği gerekçe gösterilmeden yasaklandı. Serhat Kültür ve Sanat Derneği tarafından 19 Haziranda Tatvan Belediyesine bağlı kültür merkezinde seyirci karşısına çıkarılmak istenen Fransız yazar Claude Magnier'in "Eyvah Yine Karıştı" eserinin Türkçeye uyarlanan hâli olan "Haylo Dîsa Tevlîhev Bû" oyunun Tatvan Kaymakamlığının oyunu yasakladığı gerekçesiyle polis tarafından oynanması engellendi. Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu ve sanatçı organizasyonu tarafından 11-12 Kasım tarihinde organize edilen Cizre Kültür ve Sanat Festivali kapsamında yapılacak konser Cizre Kaymakamlığı tarafından yasaklandı. Bu saydıklarım...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)