GEORGE ASLAN (Mardin) - Sayın Başkan, Sayın Bakan, Sayın Bakan Yardımcıları, Komisyon üyeleri ve basın mensupları; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

AKP'nin iktidara geldiği 2002'den günümüze kadar doğaya yönelik ekolojik tahribatlar hız kesmeden devam ederken iktidarın "mega projeler" diye yapmakla övündüğü yol, köprü, tünel, havalimanları halkın ihtiyaç ve talepleri dikkate alınmadan hayata geçirildi. Tarım alanları, ormanlar, sulak alanlar, denizler, göller, nehirler ve hatta korunan alanlar bile rant uğruna yok edildi. Tabii, İstanbul bu projelere ve dolayısıyla yıkıma en fazla maruz kalan kentlerin başında gelmektedir. Kentin geri kalan yeşil alanları, doğal hayatı, içme suyu kaynakları yok edildi. 3 köprü, 3 havaalanı ve yapılmak istenen Kanal İstanbul gibi projeler sadece kalan su varlıklarını ya da ormanları yok etmekle kalmayacak, çok daha geniş bir coğrafyayı ekolojik olarak yıkıma uğratacak. Ekolojik yıkımın yanı sıra, araç ve döviz garantisiyle yaptırılan köprü, tünel ve otoyollar her gün zarar etmektedir ve bu zararlar halkın cebinden çıkmaktadır.

Sayın Bakan, Türkiye'nin en önemli sorunlarından biri, insanların yaşamlarına mal olan trafik kazaları sorunudur. Kara yollarına yapılan harcamalara rağmen kara yolu ağında 2022 yılında toplam 1 milyon 232 bin 957 trafik kazası meydana geldi. Söz konusu kazaların 1 milyon 35 bin 969'unu maddi hasarlı, 197.261'ini ise ölümlü, yaralanmalı kazalar oluşturdu. Trafik kazalarının sonucunda 5.229 kişi hayatını kaybederken 288.696 kişi yaralanmıştır. Türkiye, ölümlü trafik kazalarında Avrupa Birliği ülkeleri arasında ilk sıradadır. Bu sonuçlar, trafik kazaları sorununa karşı acil ve rasyonel tedbirlerin alınması gerektiğini ortaya koymaktadır. Ancak bu sorun salt altyapı ve üstyapı olarak ele alınmamalıdır; sosyal ve kültürel boyutları olan, insan hak ve özgürlükleri ve hukuk düzeniyle bire bir ilişkili bir meseledir. Trafik kurallarına uymak hukuk düzenine karşı toplumun temel bakış açısını yansıtmaktadır. Toplumda bu bilincin gelişmesi, öncelikle iktidar ve bir bütün olarak devlet kurumlarının hukuk düzenini uygulamalarıyla mümkündür.

Diğer bir sorun, uçak ve otobüs seferlerinde yaşanan sorundur. Uçak ve otobüs biletleri son yıllarda fahiş oranda artmış durumda. Öyle ki artık bir ilden başka bir ile uçakla seyahat etmek, özellikle orta ve alt gelirli insanlar için lüks hâline gelmiş durumda. Başta Van, Mardin, Diyarbakır, Ağrı ve diğer pek çok ilde uçak sefer sayılarının azaltılmış olması ve astronomik bilet fiyatları kronik bir sorun hâline gelmiştir. Sefer sayıları yetersiz olduğu ve bazı illere direkt uçak seferleri olmadığı için insanlar aktarmalı veya yirmi, yirmi beş saatlik otobüs yolculukları yapmak zorunda kalmaktadır; bu da hem zaman kaybına hem de maddi kayba neden olmaktadır. Ayrıca, söz konusu sorunlardan kaynaklı Mardin ve Van gibi illerde turizm sektörü de olumsuz yönde etkilenmektedir.

Bir başka konuya, Kızıltepe çevre yolu konusuna değinmek istiyorum. Ağır tonajlı yük taşımacılığının en yoğun yaşandığı İpek Yolu güzergâhı Kızıltepe, Nusaybin ve Derik şehir merkezlerinden geçmektedir; bu da sık sık trafik kazalarının yaşanmasına ve can kayıplarına neden olmaktadır. 20 Ağustos 2022 tarihinde Derik'te meydana gelen ve 21 kişinin hayatını kaybettiği kazanın sebebi de çevre yolunun olmayışıydı. Önceki Ulaştırma Bakanı, Kızıltepe ilçesinde 2021'de ihalesi yapılan çevre yolunun Mayıs 2023'te tamamlanacağını söylemişti ancak bu yol hâlâ bitirilmiş ve ulaşıma açılmış değildir. Trafik kazalarını önlemek ve şehir merkezindeki araç yoğunluğunu azaltmak için Kızıltepe çevre yolunun acilen ulaşıma açılması gerekmektedir.

Sayın Bakanım, siz buradayken başka önemli bir konuya değinmek istiyorum; gerçi ben onu Sayın Bakan Yardımcınız Osman Boyraz'a da ilettim, siz buradayken size de iletmek istiyorum. Sabah güvenli yoldan bahsedildi. Bagok Dağı'ndaki Midyat'a ve Nusaybin'e bağlı köylerde yaşayan Süryaniler yurt dışından köylerine döndüler ve o köyleri birer Avrupa köyü hâline getirdiler. Ama maalesef, yolda büyük sorunlar vardır, 3 tane mahalleyi birbirine bağlayan ve 5 kilometrelik bir yol hâlen asfalt dökülmeyi bekliyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Lütfen tamamlayın.

GEORGE ASLAN (Mardin) - Bitiriyorum Sayın Başkan.

Onun dışında, yine, o 7 mahallede yaşayan, Süryani mahallelerinde yaşayan insanlar Şırnak Havaalanı'na gidebilmek için Midyat üzerinden gitmek zorundadırlar. Bu da 108 kilometredir ama 2 tane mahalle arasındaki 6 kilometrelik yol asfaltlandığında Şırnak Havaalanı'nın kilometresi azalıyor ve 50 kilometre oluyor. Bunun bir an önce yapılmasını talep ediyoruz. Ben bunu Mecliste de gündeme getirdim. Dediğim gibi, bu yolun yapılmasını bekliyoruz; yapılmadığı taktirde ben bunu süreli gündeme getirmek zorundayım.

Sayın Bütçe Komisyonu Başkanına da şunu hatırlatmak istiyorum: Süryani köyleri derken beni de Anayasa'nın 3'üncü maddesine göre sakın bölücülükle suçlamayın lütfen.

Teşekkür ediyorum.