Komisyon Adı | : | SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONU |
Konu | : | Zonguldak Milletvekili Ahmet Çolakoğlu ve 104 Milletvekilinin Maden Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/1959) |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 2 |
Tarih | : | 01 .02.2024 |
AHMET ÇOLAKOĞLU (Zonguldak) - Çok teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.
Sayın Başkanım, Komisyonumuzun çok değerli milletvekilleri, Komisyonumuz haricinde toplantımıza katılan sayın milletvekillerimiz, kanun teklifimizde bizlere bilgileriyle destek veren Sayın Bakan Yardımcılarımız, Sayın Genel Müdürlerimiz, değerli bürokratlar; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Kanun teklifimizi -1'inci imza sahibi ve- Sayın Milletvekilimiz Ali Özkaya'yla beraber sunduk. Kanun teklifimiz 2 yürürlük maddesiyle beraber 16 maddeden oluşmaktadır. Kanun teklifimizin, ülkemizin millî maden ve enerji politikalarında yürütülen faaliyetlerin bölgesel ve küresel ölçekte Türkiye Yüzyılı vizyonu hedeflerine ulaşılması bakımından önemli olduğunu belirtmek isterim. Bütün ilgili kurumlarımız bu hedefleri gerçekleştirmek için gerekli planlamaları yaparak kararlılık içinde çalışmalarına devam etmektedir.
Teklifimizin maddelerinden de kısaca bahsetmek istiyorum zamanı daha tasarruflu kullanmak açısından. Teklifimizin ilk 3 maddesi 3213 sayılı Maden Kanunu kapsamında uygulanan UMREK raporlama sisteminin 4'üncü grup madenler haricindeki 1, 2, 3 ve 5'inci grup maden işletme ruhsatları için zorunlu olmaktan çıkarılmasıyla ilgilidir. UMREK'in yani Uluslararası Maden Kaynak ve Rezerv Raporlaması'nın dünyadaki maden işletmelerinde gönüllülük esasına dayandığı da ortadadır. 1, 2, 3 ve 5'inci grup madenlerimiz yüzeye yakın, detaylı arama faaliyetlerine ihtiyaç duyulmayan madenlerimizdir. Bu değişiklikle işletmelerimizin zaman kaybı yaşamadan daha hızlı bir şekilde faaliyetlerine geçmesi hedeflenmektedir.
Yine, kanun teklifimizdeki bir maddeyle de içme ve kullanma suyu temin edilen alanlar, Kıyı Kanunu kapsamındaki kıyı ve sahil şeritleri hariç olmak üzere, belirlenen alanlarda YEKA ilan edilerek yenilenebilir enerji kaynağına dayalı tesislerin kurulmasına da imkân sağlamayı hedefliyoruz.
Bir diğer maddemizle de doğal gazın sıvılaştırılması faaliyetinin depolama faaliyetinden ayrılarak bağımsız bir piyasa faaliyeti olarak tanımlanmasını amaçlıyoruz. Böylece ülkemizin üzerinden gerek boru hattıyla gerekse LNG olarak, yoğun bir şekilde artan ihracat talepleri bakımından, hem yerli gazımızın hem de farklı ülkelerden gelen doğal gazın -ülkemizden- sıvılaştırılarak dünya piyasasına pazarlanabilmesi için ayrı bir piyasa faaliyeti olarak değerlendirilmesini hedefledik.
Sayın milletvekilleri, bir diğer maddeyle de mevcutta yüzen LNG terminalleri depolama lisansıyla faaliyet göstermektedirler. Yüzen LNG tesislerinin depolama hizmetlerini kesintisiz olarak vermeleri için sabit konumda işletme olmaları gerekmektedir ancak bu tesisler hareketli nitelikte olmaları nedeniyle ihtiyaç hâlinde başka konumlarda hizmet vermeleri veya yerlerinden ayrılmaları söz konusu olabileceğinden bazı zorunluluklardan istisnai tutulmaları gerekmektedir. Bu amaç doğrultusunda yüzen LNG terminallerine ilişkin EPDK tarafından bu tesislere istisnai düzenlemeler yapılabilmesine imkân sağlanacaktır.
Değerli milletvekilleri, ayrıca, açık eksiltme yöntemiyle yapılan YEKA yarışmaları sonucu oluşan düşük fiyat ve zamanla artan maliyetlerin etkisiyle, yatırımcı, yarışma şartnamesinde tanınan süreler sonuna kadar kullanmakta fakat yine de yatırımcı yatırımı gerçekleştirememekte ve yatırım atıl vaziyette kalmaktadır. Teklifimizle, yarışmalarda yöntemin ve yarıştırılabilecek diğer unsurların Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından ilgili yarışma şartnamesinde belirlenmesini de hedeflemekteyiz. Böylece, değişen koşullarda yatırımı geciktiren unsurların bertaraf edilmesini de hedefliyoruz.
Bir diğer maddemizle on yıllık süresini tamamlayan lisanssız elektrik üretim faaliyetini gerçekleştiren tesislerin lisanslı üretim faaliyetine geçişi için belirlenen katkı bedelini değiştirerek YEK Destekleme Mekanizması fiyatlarıyla ilişkilendirmekteyiz. Bu tesisler bu düzenlemeyle lisanslı tesisler hâline gelecek ve üretim lisansı alarak lisanslı üretim faaliyeti gerçekleştiren diğer tesislerle uyumlu şekilde gelir elde etmesi de sağlanacaktır.
Teklifimizde, enerji verimliliği desteklerinden faydalanmak isteyenler için sektörel kısıtlamanın kaldırılması; emisyon, spesifik enerji tüketiminin azaltılması kriteri de tanımlanarak hem enerji verimliliği proje desteklerine hem de enerji veya karbon yoğunluğunu veya spesifik enerji tüketimini azaltan tüzel ve gerçek kişilere verilen desteğe başvuru imkânı getirilmesini de amaçlıyoruz.
Önemli olduğunu düşündüğümüz bir diğer maddemiz de ülkemizdeki deprem ve doğal afetler sonucu olağanüstü hâl kararı veya genel hayata etkililik kararı alınan yerlerde geçici süreli bağlantı taleplerini karşılamak için, elektrik enerjisinin kullanıcılarımıza da kesintisiz bir şekilde ulaşması için EPDK'ye yetki verilmesini hedefledik.
Sayın milletvekilleri, 6446 sayılı Kanun kapsamında üretim lisansı, ön lisans veya lisans başvuru sahibi tüzel kişilerden yatırım maliyetlerindeki pandemi veya savaşlara bağlı artışlar, ekonomik veya teknik zorluklar ve tedarik süreçleri nedeniyle yatırımlarını gerçekleştiremeyecek olanlara, talep etmeleri hâlinde EPDK'ye başvurarak ilgili lisanslarını, ön lisanslarını, lisans başvurularını iptal etme hakkı veriyoruz. Böylece, kurulamayan bu tesislere tanınmış olan bağlantı kapasitesi serbest bırakılmış olacaktır. Bunun akabinde ise yine, yeni yatırımcılara bu kapasiteleri tahsis ederek hızlı bir şekilde enerji üretimine geçilmesini de hedefliyoruz.
Değerli milletvekilleri, ayrıca, verimlilik artırıcı projelere destek bedellerine mevcut güncel koşullara göre yeniden güncelleme yapılmasına da kanun teklifimizde yer verdik. Teklifimizle, enerji nakil hatlarındaki kamulaştırma bedellerinin netlik kazanması için enerji nakil hatlarına ilişkin bedel tespiti, tescil ve kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davalarında irtifak alanının belirlenmesine ilişkin teknik kriterlerin mevzuatta yer aldığı şekilde uygulanması suretiyle tereddüde yer bırakılmayacak şekilde açıklığa kavuşturulmasını hedefledik.
Ayrıca, son olarak da nükleer madde taşıyıcılarının talebi, nükleer tesis işletmelerinin muvafakati ve Nükleer Düzenleme Kurumunun onayı yönündeki kararıyla nükleer madde taşıyıcının sorumlu olabileceğine ilişkin bir hükmün de ihdas edilmesini amaçladık.
Kanun teklifimizdeki maddelerimiz bu şekildedir, Komisyon üyelerimize saygıyla sunuyorum. İnşallah, kanun teklifimiz geçtiği takdirde ülkemize, milletimize hayırlı olacağını düşünüyorum.
Hepinizi saygıyla selamlıyorum.