Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
Konu | : | Ankara Milletvekili Ömer İleri ve Ankara Milletvekili Zeynep Yıldız ile 115 Milletvekilinin Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/2162) |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 2 |
Tarih | : | 30 .05.2024 |
RESUL KURT (Adıyaman) - Sayın Başkanım, Komisyonumuzun kıymetli milletvekilleri, Sayın Bakan Yardımcısı, kamu kurumlarımızın değerli bürokratları, çok kıymetli basın mensupları ve STK temsilcileri; herkesi saygıyla selamlıyorum.
Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne ilişkin görüşlerimi açıklamak istiyorum.
Para, binlerce yıl boyunca ekonomik faaliyetleri kolaylaştırmış, toplumların gelişiminde kritik bir rol oynamıştır. Lidyalılar ilk madenî parayı milattan önce 7'nci yüzyılda icat ettiler; altın, gümüş gibi değerli metallerden yapılan bu paralar diğer toplumlarda da zaman içerisinde yaygınlaştı ve daha sonralarda kâğıt paraların da kullanıma girmesiyle ticaret hayatını kolaylaştırmış oldu. 21'inci yüzyılda dijital teknoloji paranın kullanımını yeniden şekillendirdi; elektronik para, kredi kartları, mobil ödeme sistemleri günlük hayatımızın parçası hâline geldi. Paranın geleceği dijitalleşme ve yeniliklerle şekillenmeye devam ediyor. Merkez bankaları kendi dijital para birimlerini geliştirmekte, "blockchain" teknolojisi finansal işlemlerde daha fazla güvenlik ve şeffaflık sağlamaktadır.
Kripto varlık genel bir kavram olarak kullanılmakta ve esasen çok geniş bir ürün kümesini kapsamakta olup kripto varlıkların farklı türleri bulunmaktadır. Kripto varlıklar son yıllarda büyük ilgi gören, giderek daha fazla insan tarafından benimsenen dijital varlıklardır. Kripto varlıklar, merkezî bir otorite tarafından kontrol edilmeyen, dijital ve şifrelenmiş para birimidir. Birçok ülke kendi dijital para birimlerini çıkarmayı planlamakta ve "blockchain" teknolojisini finansal sistemlerine entegre etmeye çalışmaktadır. Kripto varlıklar elektronik ödeme sistemleri aracılığıyla işlem görebilir; genellikle banka hesapları, mobil cüzdanlar ve çeşitli ödeme platformları üzerinden kullanılabilir. Merkez bankaları tarafından çıkarılan dijital paralarsa "merkezî banka dijital para birimleri" olarak adlandırılır.
Kripto varlıkların temelini oluşturan blok zinciri teknolojisi işlemlerin kaydedildiği ve doğrulandığı dağıtık bir defterdir. Bu teknoloji her bir işlemin bir blok hâlinde kaydedildiği ve bu blokların birbirine zincir şeklinde bağlandığı bir sistemdir. Blok zincir merkezî olmayan yapısı ve şeffaflığı sayesinde güvenli ve doğrulanabilir işlemler sağlar, bu sayede işlemler şeffaf, güvenli ve değiştirilemez hâle gelir. Herkesin erişebileceği bu defter dolandırıcılığı ve sahtekârlığı önler. Kripto varlıklar merkezî bir otoriteye bağlı olmadıkları için kullanıcılarına daha fazla kontrol ve özgürlük sağlar. Geleneksel bankacılık sistemlerine kıyasla kripto varlıklar işlemleri genellikle daha düşük maliyetlidir. Kripto varlıklar dünyanın her yerinde hızlı ve sınır tanımayan işlemler yapılmasını mümkün kılar. "Blockchain" teknolojisi sayesinde işlemler güvenilir ve değiştirilemez şekilde yapılmaktadır. Banka hesabı olmayan milyonlarca insan için finansal hizmetlere de erişim imkânı sağlamaktadır.
Elbette kripto paraların avantajlarının yanı sıra bazı riskleri de bulunmaktadır. Kripto varlıkların değeri büyük ölçüde dalgalanabilir; özellikle bunu geçmişte de gördük yani bitcoinde olduğu gibi bir anda yükselip bir anda üçte 1 fiyatına kadar düştüğünü ve bundan da yatırımcıların büyük zararlara uğradıkları riskler olduğunu gördük.
Birçok ülkede kripto varlıklarla ilgili yasal düzenlemeler henüz netleşmemiştir, bu da belirsizlik yaratmaktadır. Dolayısıyla da bu yasa teklifiyle birlikte en azından kripto varlıklara ilişkin ülkemizde yasal bir mevzuatın oluşturulması önem arz etmektedir. Her ne kadar "blockchain" teknolojisi güvenli olsa da kripto para borsaları ve cüzdanları siber saldırılara karşı savunmasız olabilir, anonimlik kötü niyetli kişilerin kara para aklamalarına ve dolandırıcılık yapmalarına da olanak tanıyabilir.
Kripto varlıkların ekonomik etkileri geniş kapsamlıdır. Ödeme sistemlerinin daha verimli hâle gelmesi, finansal katılımın artması ve sınır ötesi işlemlerin kolaylaşması gibi birçok olumlu etkisi de bulunmaktadır ancak bu teknolojilerin düzenlenmesi ve güvenliğinin sağlanması olası riskleri minimize etmek için kritik öneme sahiptir. Kripto varlıklar ve "blockchain" teknolojisi finans dünyasında önemli bir dönüşüm yaratma potansiyeline sahiptir. Bu teknolojiler daha adil, şeffaf ve erişilebilir finansal sistemin kapılarını aralayabilir ancak bu süreçte dikkatli olmak ve riskleri göz önünde bulundurmak da önemlidir.
Kanun teklifiyle, kripto varlık hizmet sağlayıcıları, kripto varlık platformlarının faaliyetleri, kripto varlıkların saklanması, Türkiye'de yerleşik kişilerin kripto varlık platformları nezdinde yapabileceği alım satım ve transfer işlemleri düzenlenmektedir. Böylece, yapılmakta olan bu düzenlemeler belirli bir yasal çerçeve, ilke ve esaslarıyla bir çerçeveye oturtulmaktadır.
Burada, tabii, bu kanun dışında ama özellikle sermaye piyasaları bakımından önemli bir konuyu da gündeme getirmek istiyorum. Özellikle, bu konu, yeminli mali müşavirler, mali müşavirler gibi ülkemizin önemli bir üreticisi, fikir sahibi insanları kendi bilgi ve deneyimlerini şirketlere aktarmak için bağımsız yönetim kurulu üyesi olarak görev yapan kişilerle ilgili. Bizim Ticaret Kanunu'muza göre, şirketlerin yönetim kurullarında bağımsız üye olunabilir ama SPK mevzuatına göre de bağımsız yönetim kurulu üyesi olmak zorunludur. Bilindiği gibi, bağımsız yönetim kurulu üyelerinin hiçbir imza, temsil yetkisi yok dolayısıyla da imza, temsil yetkisi olmayan kişilerin hâliyle, doğal olarak da vergi ve SGK borçlarından da sorumlu olmaması gerekir ama yasal mevzuatımız bu konuda büyük bir boşluk içerisinde. Dolayısıyla da bu hukuki boşluğun mutlaka doldurularak şirketlerde bağımsız yönetim kurulu üyesi olarak görev yapan, tecrübe ve bakış açısını, uzman olduğu alanlardaki bilgi ve deneyimlerini bu şirketlerin büyümesine katkı sağlamak için veren bağımsız yönetim kurulu üyelerinin vergi ve SGK borçlarından sorumlu olmadığıyla ilgili yasal bir düzenleme yapılması zorunludur; bunu da buradaki SPK ve ilgili bakanlıklarımızın personellerine iletmek istiyorum.
Sözlerime son verirken kanun teklifini veren sayın milletvekillerimize teşekkür ediyor, hazırunu saygıyla selamlıyorum.
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Evet, teşekkür ediyorum.
Sayın Kurt, tabii, onlar kanun teklifi veremezler.
RESUL KURT (Adıyaman) - Yok, çalışma yapılmasını Sayın Başkan.
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Tamam yani teknik çalışma...
RESUL KURT (Adıyaman) - Medya olabilir bu, başka bir çalışma olabilir.