Komisyon Adı | : | (10/983,984,985,986,987,988) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu |
Konu | : | Prof. Dr. Onur Erdem'in ve Doç. Dr. Sermet Sezigen'in, alanlarıyla ilgili neler yaptıkları, siyanür toksisitesi, madencilikle ilgili kimyasal riskler, İliç'te yaptıkları çalışmalar, ağır metal toksisitesi ve öneriler hakkında sunumu |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 2 |
Tarih | : | 05 .06.2024 |
MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Teşekkür ederim.
Ben de değerli hocalarıma çok teşekkür ediyorum.
Değerli hocalarım, çok teşekkür ediyorum öncelikle verdiğiniz somut bilgilerden dolayı, çok değerli; bilimsel olarak hiçbir yoruma kaçmadan tüm gerçekleri ortaya koymanız bizim için son derece değerliydi. Bu Komisyonun da amacı zaten bu gerçekleri ortaya çıkarmak, bundan dolayı özel teşekkür ediyorum gerçekten.
Şimdi, ilk sorum şu: Biz oraya gittiğimizde, hemen aynı gün intikal ettik, arkadaşlarımızla bir heyet oluşturuldu. Yoğun, kesif bir asidik koku ve boğazı yakan bir şey vardı. Tabii, biz böyle basit maskelerle bunu önlemeye çalıştık ama onun önleyici olmadığı orada bize hemen ifade edildi, normal gaz maskesi gibi maskeler kullanılması gerektiği söylendi. Siz sunumunuzda "Yirmi dakika maruz kalınırsa geri dönülmez sorunlar yaratabilir." dediniz havadaki siyanürle ilgili. Biz valla orada iki-üç gün falan maruz kaldık, hadi biz neyse, o AFAD mensupları, oradaki gazeteciler, çalışan bilim insanları bayağı yoğun şekilde maruz kaldılar. Birinci sorum: Bugüne kadar iletilen ya da sizin araştırdığınız herhangi bir sağlık problemi oldu mu bu geçen beş ay içerisinde? Çünkü döndükten sonra da beni aşağı yukarı bir hafta o boğaz yanması rahatsız etti açıkçası, böyle bir şeyle karşılaştık. Hani bizim kaldığımız iki-üç gündü; diğer, daha uzun kalanlar için neler yaşandı, doğrusu bunu merak ediyoruz; bu, bir.
İkincisi; hidrojen siyanür 1 ppm'e kadarsa zararsız gibi anladım, doğru mu anlamışım? Doğada olması gereken nedir ve hangi sınırdan sonra bu sıkıntı yaratıyor? Bunu sormak istiyorum. Bir de zararı kadar faydası olduğundan söz ettiniz, ne gibi faydası var? Merak ettim doğrusu. Doğadaki parçalanma süresi, parçalanma ömrü nedir? Onunla ilgili bir bilgi verirseniz. Tabii, yine ayrışmış olduğu için ağır metallerin içeriğinden bahsettiniz, biz de onu çok önemsiyoruz gerçekten çünkü genelde siyanür üzerinde duruluyor ama bildiğimiz kadarıyla 36'ya yakın ağır metal var o işletmede, liç yığını işletmesinde. Bunun tabii ki doğaya, suya, yer altı sularına ve toprağa karışımıyla ilgili bir çalışma yapılması gerektiğini bahsettiniz, anladığım kadarıyla belli bir karelajla ve belli bir sistematikle bir çalışma yapılmasını ifade ettiniz. Ben bunu çok değerli buluyorum. Bir, bu öneriyi kime getirdiniz? İki, üzerinden beş ay geçti -bence geç kalınıyor bu konuda- bu çalışmayı bugüne kadar hangi kuruma ilettiniz ve neden başlanmadı? Buna dair bilginiz var mı, ne bekleniyor? Yani daha ne kadar beklenecek mesela bu çalışma yapılması için? Dolayısıyla kaç tür ağır metal var, herhangi bir ölçümünüz oldu mu o altın sahasında? Tozlanma drenaj atık barajıyla ilgili bir özel çalışma yapıldı mı orada? Yani toksikolojik açıdan yapıldı mı? Tabii, şunu da çok önemsiyorum 30-50 kilometre alanda bu çalışmanın yapılmasını biz de çok önemsiyoruz gerçekten çünkü akifer nitelikte oradaki jeolojik yapı ve geçirimlilik özelliği var yer altı suyu açısından. Sadece o bölgede değil, 40-50 kilometre ötede o akiferin yaratacağı, yer altı suyunun oraya intikal etmesi sonucu oralardaki yaratacağı olumsuzlukların da çok önemli olduğu ortada. Bunu da çok önemsiyorum, bunu ifade etmeniz çok değerli. Bu konuda mutlaka çalışma yapılması gerekiyor değerli hocalarım. Bugüne kadar -onu söyledim zaten- neden başlamadığına dair. Hangi kurum yani Çevre ve Şehirciliğe mi siz bu öneriyi yaptınız, Sağlık Bakanlığına mı yaptınız ve hangi kurum yapmalı bu çalışmayı?
Teşekkür ediyorum.