KOMİSYON KONUŞMASI

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Sayın Bakanım, Bakan Yardımcılarım, Plan ve Bütçe Komisyonumuzun değerli üyeleri, değerli basın mensupları, değerli milletvekilleri; hepinizi saygıyla sevgiyle selamlıyorum.

Evet, tarım ve hayvancılığın ülkemiz için ne kadar önemli ve stratejik olduğunu hepimiz biliyoruz; bugün sabahtan beri bunu konuştuk.

Tabii, Sayın Bakanım, sunumunuz için de teşekkür ediyoruz, detaylı sunumunuz için. Bir teşekkür de adımıza, Plan ve Bütçe Komisyonu üyeleri adına yaptırmış olduğunuz ağaç dikimi için de teşekkürlerimi sunmak istiyorum; çok ince bir davranış.

VELİ AĞBABA (Malatya) - Sayın Ök, bu konuda size katılıyoruz, bu konuda Allah için katılıyoruz.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Tabii, özellikle küresel iklim değişikliği ve küresel ısınma konuları hem dünyada hem de ülkemiz için -biliyorsunuz- ciddi bir tehdit ve bu konuda Bakanlığımız ciddi çalışmalar yapıyor. Bunu da olumlu bulduğumuzu söylemek istiyorum. Özellikle -vahşi sulamayla ilgili olan- vahşi sulamaya yönelik mücadelemiz buna çok önemli bir örnektir. Tarımsal sulama yatırımlarımız, çiftçilerimizin üretim verimliliğini artırmada ve kaynakları etkin kullanmada önemli ve kritiktir. 2025 yılı itibarıyla 108,1 milyar TL bütçemizden tarımsal sulama projelerine ayırıyoruz. Sulama projelerimiz sayesinde ekonomik olarak sulanabilir arazimiz 2023 yıl sonu itibarıyla yaklaşık 7 milyon hektarı aşmış durumda, geçmiş durumda. 2025 yılı sonunda da 121 hektar yeni alan sulamaya açılacak ve 20 bin hektar alanda açık kanal sulama sistemleri kapalı boru sistemlerine dönüştürülecektir.

Yine, evet, bugünkü görüşmelerde, yirmi yıllık süreçte tarımı bitirdiğimize dair ithamlarda bulunuldu ama rakamlar aslında onu söylemiyor. 2002 yılında 24,5 milyar dolar olan tarımsal hasıla, 2023 rakamlarıyla 68,5 milyar dolara yükselmiş durumda. Yani bu rakamla Avrupa'da 1’inci, dünya da 9’uncu sıraya geliyoruz. Aynı zamanda, bitkisel üretimimizi yüzde 41 artırmış durumdayız.

VELİ AĞBABA (Malatya) - Bundan çiftçinin haberi yok, tarımın haberi yok.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Yine, bitkisel üretimde yedi üründe 1’inci, altı üründe 2’nci sıradayız. Yine, Sayın Bakanımızın sunumunda da bahsettiği gibi, tarımda kendine yeterlilik oranımız yüzde 140 seviyelerine ulaşmış durumda. Yine, ülkemiz, buğday unu, fındık, kuru üzüm gibi birçok üründe dünya lideri konumunda. Dediler ki: “Buğdayı yurt dışından ithal ediyoruz.” Evet, buğday ithal ediyoruz ama katma değer ürünlerinin de ihracatını sağlıyoruz. Aynı zamanda hem iç piyasadaki talebimizi karşılıyoruz hem de fazlasını dışarıya satmış bulunmaktayız.

Yine, 2002 yılından bugüne kadar gerçekleştirdiğimiz tarımsal reformlar sayesinde, aslında tarımda ve hayvancılıkta da rakamsal olarak iyileşmeleri görmekteyiz. Bu yıl, 2025 yılında bütçemizden tarıma ayırdığımız kaynağı 705,6 milyar TL'ye çıkarıyoruz. Bu kapsamda, tarımsal destek programları için 135 milyar lira, tarım sektörü ödenekleri için 166 milyar lira, tarımsal kredi sübvansiyonu, müdahale alımları, tarımsal KİT ve ihracat teşvikleri için 204,6 milyar TL kaynak ayırıyoruz.

Tabii ki bu kırsal kalkınmayı destekleme ve tarımdaki çiftçilerimize yönelik desteklerin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Sayın Bakanım, özellikle kadın çiftçiler konusunda yapmış olduğunuz desteklerden dolayı da teşekkür ediyoruz. Kadın çiftçi sayısı ülkemizde son on yılda 4,5 katına çıkmış durumda, bugün 42 bine yaklaşan kadın çiftçimiz bulunmakta. Öyle ki ben ülkemizde çiftçilikle uğraşan birçok kadınla bir araya geldim. Bir örnek vereceğim: Ağrı’da Melek Coşkun’la tanıştım. Ağrı’nın Patnos ilçesinde serasının kurulumuna biz Bakanlık olarak destek vermişiz ve orada çilek üretiyor. Hatta ürettiği çileklerin aromasından dolayı ihracata gönderiyor, Ağrı Patnos’tan gönderiyor. Yine, Aksaray’da Neslihan Özmen var, arı yetiştiriciliği yapıyor. Neslihan Hanım bir şekilde işinden ayrılmış ama şu an o yetiştiricilik sayesinde kendi evini geçindirebiliyor. ORKÖY destekleri var, ORKÖY destekleri alarak, işte sepet üreticiliğiyle ailesini geçindiren… Mersin'de Ayşe Hanım'la tanıştım, o çok önemli; şehirden Mersin’e dönüyor ve tam bitti dediği anda dönüyor ve biz orada -30 artı 1- koyun desteği veriyoruz ve bununla birlikte hayatı tekrar yeniden kuruyor, değişiyor, ev yapıyor, çocuklarını okutuyor, işte traktör vesaire alıyor. Bu desteklerin çok önemli olduğunu düşünüyorum.

Bu arada, aslında, Bakanlığımızın -şu son zamanlarda- yeni tarımsal üretim planlaması gerçekten çok önemli. Hani “Planlama yok.” denmişti ama bu uzun süreden beri beklediğimiz bir şeydi. Bundan dolayı da tebrik ediyoruz. Planlama dâhilindeki ürünlerde ekstra teşviklerin verilmesi de çok önemli. Böylelikle normal üreticilerden farklı olarak neredeyse yüzde 100 mazot desteğiyle yüzde 50 gübre desteği alabilecekler.

Aynı zamanda, birçok alanda, özellikle -ÇKS- Çiftçi Kayıt Sistemi'nde yapılmış olan yeniliklere de değinmek istiyorum. Cepte uygulama var, bunun sayesinde artık üreticimiz daha rahat, bununla ÇKS kaydı yaptırabiliyor. Ki sizde sunumunuzda söylediniz, herhâlde yüzde 4,1 oranında arttığını söylemiştiniz. Bunun da önemli olduğunu düşünüyoruz.

Şimdi, hayvancılık sektörüne gelince de baktığımızda, evet, hayvancılık… Tabii ki tarım ve çiftçilikle uğraşmanın, hayvancılıkla uğraşmanın çok zor, çok meşakkatli bir iş olduğunu hepimiz biliyoruz ama yine buna rağmen ben buradan çiftçilerimize, tarımla uğraşan herkese teşekkürlerimi, şükranlarımı sunuyorum. Ama baktığımızda da büyükbaş hayvan sayımızı da 9 milyondan 16,6 milyona çıkarmışız, küçükbaşta da 31 milyondan 54 milyona yükselttiğimizi görüyoruz ki planlama dönemiyle -Sayın Bakanımız sunumunda rakamları verdi- üç yılı da planlamış bulunmaktayız.

Yine, su ürünleri üretiminde de ciddi anlamda yüzde 812...

ERHAN USTA (Samsun) - Nilgün Hanım, bitiremediniz şu 2002'yi. 2002 yılında Milliyetçi Hareket Partisi Tarım Bakanıydı.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Durun, ben şimdi...

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Lütfen konuşmanıza devam edin.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Erhan Usta, onu, konuşma size geldiğinde konuşursunuz.

Ben, yine, su ürünlerindeki artışı yüzde 812...

VELİ AĞBABA (Malatya) - Ya, doğru söylüyor Nilgün Hanım! AK PARTİ iktidara geldiğinde Türkiye'de ne vardı!

AYHAN BARUT (Adana) - Hiçbir şey yoktu!

VELİ AĞBABA (Malatya) - Yangınları tulumbayla söndürüyorduk! Boğazdan karşıdan karşıya sandalla geçiyorduk! Haklısınız ya!

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Hiç öyle bir şey demiyorum. Bak, siz ne diyorsunuz...

VELİ AĞBABA (Malatya) - Haklısınız!

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Ama bakın, sabahtan beri sizin söylemlerinizde de şöyle bir şey var: Yirmi yıllık süreçte biz hiçbir şey yapmadık.

VELİ AĞBABA (Malatya) - Haklısın, haklısın!

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Öyle bir şey yok. Rakamlar bunu gösteriyor. Her alanda...

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sayın Ök, konuşmanıza devam edin.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Her alanda yapılan çalışmalar, ihracatlar, çiftçi sayısındaki artışlarımız göz önünde yani baktığınızda, çiftçilere verilen destekler göz önünde. IPARD ve tarım...

VELİ AĞBABA (Malatya) - Doğru da çiftçinin haberi yok, mesele orada.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Hiç merak etmeyin, çiftçilerimizin hepsinin haberi var.

VELİ AĞBABA (Malatya) - Bu yaz neredeydiniz? Bu yaz neredeydiniz, bu yaz?

NİLGÜN ÖK (Denizli) - İlçe tarım, il tarım müdürlüklerine gidin; teker teker, hepsiyle, gidin...

VELİ AĞBABA (Malatya) - Bu yaz neredeydiniz? Yolda hiç yürümediniz mi? Dünyanın eylemi vardı.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Çiftçiyi biz mi yürüttük?

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Hiç merak etmeyin... O eylemleri sizin teşkilatlarınız gidip var ya, kışkırtıyordu. Tavas'ta kapı kapı gezdiler.

VELİ AĞBABA (Malatya) - Aa! Bunu not alın! Çiftçiye hakaret ediyor.

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sayın Ağbaba, lütfen, konuşmanız gelecek, karşılıklı...

VELİ AĞBABA (Malatya) - Domatesi biz mi yola döktük?

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Arkadaşlar, lütfen...

VELİ AĞBABA (Malatya) - Balıkesir yolunu biz mi kapattık? Kayısıyı da biz yaktık!

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Çiftçileri Tavas'ta kapı kapı gezdiler ama başarıya ulaşamadılar. Bak, ilimden örnek vereyim. Tavas'ta kapı kapı gezdiniz, hiçbir şekilde başarıya ulaşamadınız.

Yine, orman varlıklarına değinmek istiyorum. Aslında dünya genelinde baktığınızda orman varlıkları rakamında da ciddi artış sağlamış bulunmaktayız. 23,4 milyon hektara ulaşmış durumda. Hani diyorsunuz ya "Ormanları azaltıyorsunuz vesaire..."

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Yok canım, yanlış vermeyin.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Yine, bugün, 7 milyar 48 milyon fidanı toprakla buluşturmuş bulunmaktayız ki bunu 2028 yılına kadar 23,65 hektara çıkarma hedefimiz var.

Bazı araziler, bakın, tarım görünebilir, mera vasfında olabilir ama taşlık böyle alanlar da var, bunlar da orman vasfından çıkarılabilir ama geneline baktığında orman vasfından çıkarılanlarla ormana dönüştürülmüşlere bakmak lazım.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Bakın, ben size fotoğrafları göstereyim. Cumhurbaşkanı kararıyla orman vasfından çıkarılmış; içinde konutlar var, binalar var, villalar var.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Yani siz buradan böyle yaparsanız ve o kadar da kolay değil... Örnek vereyim: Kale ilçesinde yaklaşık 3 bin metrekare yer. Bakanlığımıza da geldim, buradan bir kez daha söylemiş olalım.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Evet. Orman toprağı mı efendim orası?

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Mera, orman; gerçekten orman ve mera vasfında. Kesinlikle onu dönüştüremedik mesela.

VELİ AĞBABA (Malatya) - Ya, biraz Denizli'nin sorunlarını söylesene! Denizli'nin hiçbir problemi yok mu? Biraz da onu söyleyin, milletvekilisiniz.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Orada belediyenin inisiyatifinde kullanılacak bir şeydi.

VELİ AĞBABA (Malatya) - Sonra sen konuştun! Ya, Denizli'yle ilgili biraz konuş!

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sayın Ağbaba, lütfen... Hukukunuzu biliyorum, karşılıklı...

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Denizli'mizin sorunlarını, Denizli'ye yönelik sorunları biz Bakanımızla istişare ederek çözüyoruz.

VELİ AĞBABA (Malatya) - Sayın Ök, Denizli'yle ilgili hiçbir problem yok mu, tarımda her şey yolunda mı? Denizlili memnun mu? Onları biraz söyle.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Sayın Ağbaba, biz, Denizli'mizin sorunlarını, Denizli'mize dair yapılması gereken, çiftçilerimize dair yapılması gereken şeyleri Sayın Bakanımızla, Bakan Yardımcılarımızla istişare ederek onlarla ilgili çalışmalarımızı aslında yapıyoruz.

VELİ AĞBABA (Malatya) - Öyle mi?

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Nilgün Hanım, ormanlardaki artış... Kayıp ormanları "drone"la çekip artırıyorlar, 50 yaşındaki ağaçları gösteriyorlar.

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Niye itiraz ediyorsunuz? Saygılı olun biraz!

VELİ AĞBABA (Malatya) - Aa, Nilgün Hanım çok saygılı ya, hiç laf atmıyor ya!

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Açıkçası, AK PARTİ iktidarı olarak tarım ve orman alanında yaptığımız her adım ülkemizin daha güçlü, daha bağımsız olması içindir. Biz de bunları, siz de bunları... Evet, muhalefet...

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Arkadaşlar, lütfen... Yaşar Bey...

VELİ AĞBABA (Malatya) - Sabahtan beri bizim konuşmacıları konuşturmadı.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Ama yani...

VELİ AĞBABA (Malatya) - Laf atmayan arkadaşa, İlhami Aygun'a bile laf attı.

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sayın Ağbaba... Sayın Ağbaba... Sayın Ök'le olan hukukunuzu biliyoruz ama lütfen müsaade edin.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Sayın Bakanım, bir de şunu da söylemek istiyorum. Bu tarımsal destekleme modellerinin sadeleştirilmesi çok önemliydi. Sayın Bakanım, bunu çok önemli buluyorum. Sunumunuzda da gördük çünkü gerçekten çiftçilerimiz en azından ne yapacaklarını biliyorlar. Ayrıca, bu destekleri üç yıllık olarak bu yıl ilk defa açıklamamız da çok iyi oldu. Çiftçimiz de buna göre desteklerini ne şekilde alacaklarının planlamasını yapabilecekler.

Üretici örgütleriyle ilgili... Bu üretici örgütlerine derecelendirme getirmenin de çok faydalı olduğunu düşünüyorum çünkü dünyayla kıyasladığımızda, Türkiye'deki üretici birlikleri, kooperatifleri baktığımızda çok başarılı değil fakat bu derecelendirmenin ben iyi olduğunu düşünüyorum çünkü birçok üreticimiz var, bu birlikler tarafından istismar vesaire olabiliyor, onları biz sizlerle daha önce de paylalaşmıştık, bunları takip ediyorsunuz. Bu derecelendirme gerçekten çok önemli. Belki gerçekten yıllardan beri söylediğiniz o ivmeyi bununla yakalayacağımıza inanıyorum.

Ben genel olarak bütçemizin hayırlı ve uğurlu olmasını temenni ediyorum. İnşallah, çiftçimizin, hayvancılıkla uğraşan, tarımla uğraşan herkesin kazandığı paranın -alın teriyle kazanılıyor- bereketli olmasını temenni ediyorum.

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sayın Ök, teşekkür ederim, sağ olun.