NECMETTİN ERKAN (Kırşehir) - Sayın Komisyon Başkanım, Sayın Meclis Başkanım, Sayın Sayıştay ve Kamu Denetçiliği Kurumu Başkanlarım, saygıdeğer milletvekilleri, değerli basın mensupları; öncelikle sözlerime Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ tesislerine yönelik yapılan hain terör saldırısında hayatını kaybeden şehitlerimize Allah'tan rahmet, ailelerine ve yakınlarına başsağlığı, yaralılarımıza acil şifalar dileyerek başlamak istiyorum. Sözlerimin başında, görüşmekte olduğumuz 2025 yılı bütçesinin ülkemize, milletimize hayırlı olmasını diliyor, sizleri saygıyla selamlıyorum.

Saygıdeğer milletvekilleri, cumhuriyetimizin 2’nci asrına girdiğimiz böyle anlamlı ve müstesna günlerde Türk demokrasisinin geçtiği zor ve badireli günleri anlamadan bugünleri anlamak, idrak etmek imkânsızdır. Necip milletimiz 1908'den başlayarak kısmi de olsa serbest genel seçimlerle oluşan parlamentolu bir sistem benimsemiştir. Ne yazık ki dönemin koşulları demokratik kültürün olgunlaşmasına ortam sağlayamamış, bu konudaki çabalar defalarca sukutuhayale uğramış ancak milletimiz vazgeçmemiştir. Öyle ki 1919'daki Genel Seçimleri ülkenin pek çok yeri işgal altındayken bile iki dereceli olarak işgalcilerin süngülerinin gölgesinde yapılmıştır. Bu zor şartlar altında bile milletin iradesi tecelli etmiştir. Seçimler tamamlanmıştır ancak bu kez de mebusların Meclise gelişleri işgalciler tarafından türlü yollarla engellenmiştir. Canları pahasına İstanbul'a gelen mebuslar ise İstanbul'un işgaliyle birlikte tutuklanmış, Meclis ise feshedilmiştir. Lütfen dikkat buyurunuz, memleketin her köşesi bilfiil işgal altındayken bile bu millet imkânsızı mümkün kılmış, ferasetiyle dünyaya demokrasi dersi vermiştir. Bu irade, eşine az rastlanan bir kültürün, büyük bir uygarlığın, bin yıla varan devlet yönetme aklının bir mirasıdır. Bu kutlu miras 1923'te nihai olarak vücut bulmuş, kudretini cumhuriyetten almış, bağımsızlığıyla taçlandırmıştır. Bu açıdan Gazi Meclisimiz Türk mukadderatının son durağı, millî iradenin tecelligâhı ve demokrasinin en büyük mabedidir. Bu vesileyle bir kez daha cumhuriyetimizin 101'inci yılını büyük bir coşkuyla ve gururla kutluyorum. Vatanın kurtulması ve mütemadiyen yükseltilmesi için bu uğurda gözünü kırpmayan şühedalarımızı rahmet ve minnetle anıyorum. Ülkenin kurtuluşunda bu millete önderlik eden başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarına şükranlarımı arz ediyorum.

Değerli milletvekilleri, bu milletin her bir evladı gibi bizler de bırakılan bu kutlu mirasın önümüzü aydınlatan iradesinin farkındayız. Meclisimizin ve iradenin yansıması olarak çevremizdeki gelişmelere kayıtsız kalmamış, ulusal ve uluslararası önemli konular hakkında geçmişte olduğu gibi bugün de Türkiye Büyük Millet Meclisi güçlü duruşunu yansıtmıştır. Bu dönemde 10 ortak bildiri, tezkere ilan edilmiş, bunlardan 4'ü İsrail'in Filistin halkına yönelik Gazze'deki gerçekleştirdiği soykırıma dönüşen katliamlara, 2'si terör saldırılarına ilişkindir. Diğer ortak bildiriler sırasıyla Srebrenitsa soykırımının 28'inci yıl dönümünde hakkında Fransa Ulusal Meclisinin kararına karşı ve Kıbrıs Barış Harekâtı'nın 50'nci yıl dönümü konulu ortak bildirilerdir. Son olarak da 23 Ekim 2024 yılında Ankara TUSAŞ'a yönelik alçak terör saldırısına ilişkin tezkeredir. Bu birliktelikle Türkiye Büyük Millet Meclisinin ulusal duruşunu yansıtmak adına gerçekleştirdiğimiz faaliyetler için milletvekillerimize şükranlarımı sunuyorum.

Değerli milletvekilleri, Türkiye Büyük Millet Meclisinde Filistin halkına ve davasına güçlü desteğimizi göstermek ve mazlum Filistin halkının sesinin dünyada duyulmasını sağlamak amacıyla Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas Türkiye Büyük Millet Meclisine davet edilmiş ve Filistin konulu olağanüstü toplantıda Genel Kurula hitap etmiştir. Filistin konusunda ayrıca Meclis Başkanlığımızca çeşitli etkinlikler düzenlenmiştir. Bu çerçevede, Sayın Meclis Başkanımıza uluslararası Gazze diplomasisi hakkında yaptığı çalışmalardan ötürü ayrıca teşekkür etmek istiyorum. Türkiye Büyük Millet Meclisi 28'inci Yasama Döneminde de dış ilişkiler faaliyetlerini Türkiye Cumhuriyeti devletinin girişimci, çok yönlü ve insani dış politika ilkeleriyle uyumlu şekilde yürütmüştür. Özellikle Uluslararası Parlamenter Asamblesinin ihtisas komisyonları ve parlamentolar arası dostluk grupları olmak üzere hem yurt içinde hem de yurt dışındaki Parlamentolarda milletvekillerinin konuk edilmesiyle ikili ilişkilerin daha üst noktaya ulaşmasıyla alakalı çalışmalar üstün bir çabayla yürütülmektedir. Bu açıdan emek veren milletvekili arkadaşlarımıza, bu çalışmaları destekleyen Başkanlık Divanı üyelerine ve Meclis Başkanımıza bir kere daha teşekkür etmek istiyorum.

Saygıdeğer milletvekilleri, millî birlik ve beraberliğimizin vücut bulmuş hâli Gazi Meclisimizin açılışının 104'üncü yıl dönümü ve 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı bir dizi etkinliklerle kutlanmıştır. Etkinliklere halkımız da yoğun göstermiştir. Yine bu sene 23 Nisanın coşkuyla kutlanmasına yönelik Gençlik ve Spor Bakanlığı ve Millî Eğitim Bakanlığıyla yapılan iş birliği çerçevesinde ilk defa Türkiye Büyük Millet Meclisi Kupası ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Ödülleri başarılı sporcularımıza ve öğrencilerimize verilmiştir. İnşallah, bundan sonra geleneksel hâle gelecek bu ödüllerle gelecek nesillere Meclisimizin açılışına yaraşır bir miras bırakmış olacağız.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; sizlere, milletvekillerimizin etkin ve verimli çalışması için 2024 yılında gerçekleştirilen bazı faaliyetlerden kısaca bahsetmek istiyorum: Meclisimizin geçtiğimiz yıl içerisinde yasama, denetim ve temsil alanında gösterdiği yüksek performansta idari teşkilatımızın sunduğu teknik destek faaliyetlerinin büyük payı vardır. Meclisimiz bu dönemde sadece uluslararası meselelerle değil aynı zamanda dijital dönüşüm konusunda da önemli adımlar atmıştır; örneğin, Tutanak Bilgi Sistemiyle Genel Kurul çalışmalarında ses kayıtlarının yapay zekâ kullanılarak tutanağa dönüştürülmesi, yönetilmesi, basın ve yayınlanması, arşivlenmesi gibi süreçler tümüyle elektronik ortama taşınmıştır. Yine, Sağlık Provizyon Sistemiyle sağlık harcamalarında provizyon ve faturaların dijital ortama aktarılması sağlanmıştır. Milletvekillerimize daha hızlı hizmet sunulmaya başlanmıştır. Bunlara ek olarak Vekil Bilgi Sistemiyle arkadaşlarımızın, Genel Kurul gündemi, tutanaklar ve kanun teklifleri gibi tüm yasama süreçlerine hızlı ve etkin bir şekilde, elektronik ortamda erişebildiği bilişim sistemi milletvekillerimizin hizmetine sunulmuştur. Yapılan bu çalışmalarla dijital Parlamento, kâğıtsız Parlamento çerçevesinde kâğıt ve zaman tasarrufu sağlanmıştır. Bu çalışmayla Meclisimiz, Türkiye Bilişim Ödülleri Programı’nda Kağıtsız Parlamento Projesi’yle 1’incilik ödülü alarak göğsümüzü kabartmıştır. Yine, 28’inci Yasama Döneminde, araştırma hizmetleri kapsamında milletvekillerimizden gelen bilgi taleplerini karşılamak üzere 500’ün üzerinde çalışma hazırlanmıştır. Bu dönemde ayrıca Mecliste sunulan hizmetlerin iyileştirilebilmesi amacıyla "açık kapı" uygulaması hizmete sunulmuştur. Bunun yanında, ilgili birim başkanlarımız, milletvekillerimizi bizzat makamlarına ziyaret ederek görüş ve önerilerini almakta, hızlı çözüm üretmeye gayret göstermektedirler.

Saygıdeğer milletvekilleri, Meclisimiz, çağın gereklerine uygun biçimde başta enerji tasarrufu ve çevre politikalarına uygun biçimde yeniden yapılandırılmaktadır. Sıfır Atık Projesi kapsamında önemli ölçüde geri dönüşüm sağlanmış, enerji ve su tasarruflarıyla bu konuda uluslararası standartlarda önemli mesafe katedilmiştir. Yine, yeşil enerji dönüşümüne katkı sağlamak amacıyla elektrikli araçlar için şarj istasyonları kurularak hizmet alınmıştır. Öte yandan, milletvekillerimize kampüs içerisinde sunulan sağlık hizmetlerinin uluslararası standarda taşınması amacıyla da Meclis Hastanesinde personel ve donanımsal kapasite artışı yapılmıştır. Hastanemiz hâlihazırda 80’i sağlık personeli olmak üzere toplam 100 personelle hizmet vermektedir. Hizmet kalitesini artırmak için hastanemizde ortopedi, üroloji ve ikinci kardiyoloji polikliniği hizmete açılmıştır.

Değerli milletvekilleri, 2025 yılı bütçesi için temel amacımız, yasama ve denetim faaliyetlerini gerçekleştiren milletvekillerimizin çalışma şartlarını iyileştirip işlerini kolaylaştırmak, milletimize daha iyi hizmet vermelerine katkı sağlamak olacaktır. 2025 yılı bütçe teklifi 17 milyar 817 milyon 190 bin Türk lirası olarak Plan ve Bütçe Komisyonuna sunulmuştur. Bütçenin yüzde 62,9’unun yasama faaliyetlerine, yüzde 32,2’sinin yönetim ve destek hizmetlerine, yüzde 4,9’unun ise program dışı giderlere ayrıldığı görülmektedir. Bütçe artışlarında ise 2025 yılı enflasyon oranları, yeni projeler, sağlık harcamalarındaki artış ve diğer ilave personel alımları gibi faktörler etkili olmuştur. Türkiye Büyük Millet Meclisi 2025 yılı bütçesi, tasarruf ve etkin kaynak kullanımı dikkate alınarak hazırlanmıştır. Meclisimizin 2025 yılı bütçesinin, yasama yetkisini kullanan biz milletvekillerinin çalışma şartlarını iyileştirmek ve yasama süreci ile kalitesinin gelişmesine katkı sağlayacağına inanıyorum.

Bu çerçevede, bütçemizin hazırlanmasında emeği geçen tüm paydaşlara ayrı ayrı teşekkür ediyorum.

Değerli milletvekilleri, Sayıştayımız köklü tarihinden aldığı birikimle her zaman olduğu gibi bugün de bizlere ve denetlediği kamu idarelerine yol göstermeye devam etmektedir. Son yirmi yılda kamu mali yönetiminde atılan adımlarla Sayıştay çok daha güçlenmiş, kurumun uluslararası standartlarda denetimler yapmasına imkân sağlamıştır. Bu imkânla Sayıştay denetim kapasitesi her yıl bir adım ileri götürülmüş, bu kapasite artışıyla birlikte artan bütçe büyüklüklerinin denetimi, dijitalleşme, denetim ve yönetim sistemlerinin altyapılarının güçlendirilmesiyle çok daha kolay hâle gelmiştir. Bu bağlamda, 2022 yılında 578 olan kamu idaresi raporu 2023’te 668’e çıkmıştır. Hazırlanan raporlardan 4’ü Sayıştay raporu hakkında düzenlenmiştir. Kamuda risk yönetiminin uluslararası standartlarda uygulanmasına, kamunun iç kontrol standardına uyum kapasitesinin artırılmasına ve kamu mali yönetiminin gelişmesine olanak sağlayan Sayıştay çalışanlarımıza ve Kurumumuzun Değerli Başkanına şükranlarımı iletiyorum. Bilindiği üzere, Kamu Denetçiliği Kurumu Türkiye'nin en genç anayasal kurumlarından biridir. Kurumumuz 2012 yılında kurulmasına rağmen kurumsallaşmasını büyük ölçüde tamamlamış ve dinamik, etkili bir hak ve adalet arama kurumu hâlini almıştır. Bugüne kadar kuruma 222 binin üzerinde başvuru yapılmış, bunlardan 14.874’ü 2023 yılında gerçekleşmiş ve 14.712’si Ekim ayı itibarıyla sonuçlandırılmıştır. İstatistiklere baktığımızda Kurumumuzun sorun çözme yeteneği yüzde 79,86’ya ulaşmıştır; açıklanan bu rakamlar elbet tatmin vericidir. Kurumun 2024 hedeflerine baktığımızda belirtilen bu oranın çok daha yukarılara taşınacağına olan inancım tamdır. Kendilerine vatandaşlarım adına teşekkürlerimi sunuyorum.

Sözlerimi, ufak bir şeye değinerek, bir şiirle sonlandırmak istiyorum. Sağda solda terör propagandası yapanlara, bu vatana sahip arayan zavallılara bir şiirle cevap vermek istiyorum:

“Bu vatan kimin?

Bu vatan toprağın kara bağrında,

Sıradağlar gibi duranlarındır.

Bir tarih boyunca onun uğrunda,

Kendini tarihe verenlerindir.

Tutuşup kül olan ocaklarından,

Şahlanıp köpüren ırmaklarından,

Hudutlarda gaza bayraklarından,

Alnına ışıklar vuranlarındır.

Ardına bakmadan yollara düşen,

Şimşek gibi çakan, sel gibi coşan,

Huduttan hududa yol bulup koşan,

Cepheden cepheyi soranlarındır.

İleri atılıp sellercesine,

Göğsünden vurulup tam ercesine,

Bir gül bahçesine girercesine,

Şu kara toprağa girenlerindir.

Tarihin dilinden düşmez bu destan,

Nehirler gazidir, dağlar kahraman,

Her taşı yakut olan bu vatan,

Can verme sırrına erenlerindir.

Gökyay'ım ne yazsan ziyade değil

Bu sevgi bir kuru ifade değil,

Sencileyin hasmı rüyada değil,

Topun namlusundan görenlerindir.”

2025 yılı bütçemizin şimdiden hayırlı olmasını diliyorum. Siz değerli milletvekillerine saygılarımı sunuyorum.