KOMİSYON KONUŞMASI

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Sayın Bakanım, Plan ve Bütçe Komisyonumuzun çok değerli üyeleri, değerli bürokratlar, basın mensupları; ben de hepinizi saygı ve sevgiyle selamlıyorum.

Sayın Bakanım, bütçemizin hayırlı ve uğurlu olmasını temenni ediyorum.

Tabii, bugünkü yapmış olduğunuz sunumunuzdan dolayı da teşekkür ediyoruz, detaylı bilgiler vardı. Tabii, eleştiriler oldu "Çok pembe bir tablo çiziliyor." şeklinde ama tabii ki bu rakamlar, ihracatta elde edilen rakamlar kolay değil.

(Uğultular)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, sükûneti tesis edelim lütfen.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Bugün, baktığımızda 2002 yılında 36 milyar dolar olan ihracatımız 2023 yılı rakamı itibarıyla 255,6 milyar dolara gelmiş, 2024'te 262 milyar dolar, 2025 yılı için de 280 milyar dolar gibi bir hedefimiz var. Tabii, bu nasıl oldu? Yani ben öncelikle burada tabii ki ihracatçılarımızı, sanayicilerimizi tebrik ediyorum; onlar üretmek için, cari açığa katkı sağlamak için çok ciddi anlamda canla başla çalışıyorlar fakat Bakanlığımız da çok büyük destekler veriyor, gerek fuar destekleriyle gerek marka destekleriyle -Sayın Bakanımız da anlattı- ciddi anlamda destekler, teşvikler var. Yine, Eximbank desteklerimiz de var.

Tabii, böyle bir süreçte 36 milyar dolardan 260 milyar dolara gelen bir Türkiye var ama o Türkiye'ye de bakmak lazım, nasıl bir süreç diye. Hemen yakın zaman, çok eskiye gitmeyeceğim; 2018 yılıyla başlayan ekonomik bir darbe var biliyorsunuz, doların o 3 liralardan 7 liralara çıkması gibi. Onun üstüne Covid-19 krizi çok ciddi bir krizdi ki bu süreçte aslında ürettiğimiz doğru politikalarla, ihracatta, yurt dışına satışlarda da üreterek bir şekilde o süreci başarılı bir şekilde atlattık. Aynı zamanda, esnafımız... Tabii, çok mağdur olan esnafımız oldu; onlara da ciddi anlamda katkılar koyduk. Hemen onun üstüne bir taraftan da deprem... 105 milyar dolarlık bir depremle karşı karşıya kaldık ciddi anlamda. Sonrasına, baktığımızda Rusya-Ukrayna savaşı... Bugün geldiğimiz noktada ise etrafımız belli, işte, Gazze'de yaşanan soykırım; onunla ilgili de ciddi anlamda var.

Sayın Bakanımız bugün çok net bir şekilde ifade etmiş olmasına rağmen, 2 Mayıstan sonra hiçbir beyannamenin olmamasını söylemesine rağmen sabahleyin ben buradaki ortamda Sayın Bakanımıza yapılan ithamları doğru bulmuyorum açıkçası. Burada net bir şekilde, devlet olarak açıklanıyor "Ne yapmışız, ne olmuş?" diye. Kaldı ki Filistin Ekonomi Bakanı Türkiye'ye geldiğinde de bunun bir iftira olduğunu, öyle ki bunun... Hatta bu uygulamamızdan dolayı, İsrail'e ticareti vesaire kaldırmamızdan dolayı Dünya Ticaret Örgütü ve OECD platformlarında bizim ülkemizi de ciddi anlamda eleştiriyorlar. Filistin Bakanı geldiği zaman da açıkçası ülkemizin bu çabasından dolayı bize desteklerini sundu ama şunu söyleyeceğim, Sayın Bakanımızın söylediği çok önemli bir şey vardı: Burada bu şekilde sabahleyin bu iftiraları atmak bizim ülkemizin, Türkiye'nin, bu savaş karşısındaki Sayın Cumhurbaşkanımızın duruşunu ciddi anlamda boşa çıkarmakla ilgili kasti olduğunu düşünüyoruz yani bu noktada bence doğruları söylemek gerektiğini düşünüyorum açıkçası.

Şimdi, baktığımızda ne yapmışız? "Cari açık" denildi, işte, cari açık da on beş aylık dönemde yüzde 55,6 milyar dolardan 11,3'e düştü. Biliyorsunuz, güçlü bir program uyguluyoruz yani ciddi anlamda enflasyonla mücadele anlamında... Ne dedik orta vadeli programımızda? "Sürdürülebilir yüksek büyüme ve daha adil gelir dağılımı, fiyat istikrarı, mali disiplin, sürdürülebilir cari açık, yapısal dönüşüm" dedik, bu hedefleri koyduk. Bu sürdürülebilir cari açık için de ne yapıyoruz? Sıkı para politikasını ve maliye politikalarını uygulamaya başladık. Altın ithalatında da ciddi anlamda uygulamalarımız var biliyorsunuz.

Şimdi, baktığımızda bu döngüseldir ama ileride yapısal sorunlar için de çok önemli adımları hayata geçiriyoruz; yeni sanayi politikası belirledik, yenilenebilir enerjiyle ilgili teşviklerimizi artırıyoruz, yurt içi petrol ve doğal gaz üretimini artırmaya yönelik yatırımlarda bulunuyoruz. Biliyorsunuz, Sanayi Bakanımız geldiğinde HIT-30 Yüksek Teknoloji Teşvik Programı'nı açıkladı; ben bunu çok önemsiyorum çünkü bu, gerçekten yüksek teknolojili ve katma değerli ürünlerin üretilmesine yönelik, tamamen sanayi odaklı teknolojik bir hamledir ve bunun da ihracatımıza çok büyük katkısı olacağını düşünüyorum ki işte, böyle böyle yapısal dönüşümün olacağını düşünüyorum.

Şimdi, tabii, bugünkü konuşmalarda şöyle de bir şey oldu, bazı söylemlerde bulunuldu: İşte, son beş yılda 539.939 esnafımızın terk ettiği... Fakat bir taraftan da yeni iş kuran, hayata geçen esnafımız var. Son beş yılda tescil ettirilen rakamlara baktığımızda 1 milyon 492 bin 79 tahsil işlemi yapılmış esnaf ve sanatkârlarımız tarafından. Yine, şirket bazında da son beş yıllık verilere baktığımızda son beş yılda yaklaşık 584.571 yeni şirket kurulmuş. Tabii, ihracat yapan kooperatif sayılarına da bakmak istiyorum, bunlar küçük rakamlar ama benim içimde mutluluk veren... 2019 yılı içerisinde -sunumunuzda söylemişsiniz Sayın Bakanım- 12'ymiş, bugün 2023'te 24'e çıkmış ve 60 milyon dolardan 95 milyon dolara artmış. Yani bu güzel, bu teşvikler çok güzel; bunlar küçük ama o kooperatiflerimizin, mesela küçük esnafımızın, KOBİ'lerimizin ihracatçı olması çok güzel.

Dedi ki: "Esnaflarımıza ne yaptık?" Burada tekrar hatırlatmak istiyorum, biliyorsunuz, 850 bin esnafımız basit usulde vergiye tabiydi, bunları hep beraber -Meclisten- basit usuldeki vergiye tabiliğinden kaldırdık.

Yine, yeşil dönüşüm... Biliyorsunuz, artık Yeşil Mutabakat sonucunda, 2035 yılına doğru hızlı bir şekilde gidiyoruz ve bizim firmalarımızın, sanayi firmalarının bu dönüşe ayak uydurmaları gerekiyor, rekabetçiliğinin de artması gerekiyor; Avrupa Birliği ciddi vergiler uygulayacak. Bu konuda da "responsible" projenizden bahsettiniz, bu destekler var; bunları da çok önemsiyoruz.

Evet, e-ticaret konusunda da şu an yüzde 2,6'dayız ama hedefimiz 2028 pazarında yüzde 10'a çıkmak; hızlı bir şekilde büyüyor.

EXIMBANK desteklerine de baktığımızda bu yıl 50 milyar dolar ihracatçımıza destek olmuşuz. Bu 85,9 milyar TL'nin 75 milyarında kefalet sağlanmış durumda EXIMBANK'tan; bunu da çok önemsiyorum.

Yine, Türkiye'de biliyorsunuz, 19 serbest ticaret bölgemiz var. Bu ticaret bölgelerimizden yüzde 75'i ihracat yapıyor ve 27 ülkeyle de serbest ticaret anlaşmamız var ki bu ülkeler de bizim ihracatımızın yüzde 60'ına tekabül ediyor.

Şimdi "yüksek teknoloji ürünlerin satışı, ihracattaki payı" vesaire denildi. Baktığımızda evet, düşüyormuş gibi ama 2019'da yüzde 9,8'ken bugün yüzde 20,3'e çıkmış durumda; aslında bunu da önemli bir rakam olarak ben açıkçası düşünüyorum.

Ben kadın kooperatiflerine de değinmek istiyorum Sayın Bakanım. 400 bin liraya kadar böyle hibe desteklerimiz vardı, bu rakam biraz düşük kaldı; yeni dönemde onunla da ilgili düzenleme yapmak gerektiğini düşünüyorum.

Sayın Bakanım, ben bugüne kadar yapmış olduğunuz çalışmalarınızdan dolayı tebrik ediyorum. Bakanlığımız bütçesinin hayırlı ve uğurlu olmasını temenni ediyorum.