ORHAN YEGİN (Ankara) - Başkanım, teşekkür ederim.

Salonda bulunan herkesi saygıyla selamlıyorum.

Şimdi, Sayın Bakanın konuşma metninde rakamları gördük, daha önceden burada Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı da geldiğinde veya farklı bakanlıklarımız da geldiğinde yine ihracat verilerimizi, bizi gururlandıran veriler olduğu için hep konuşuyoruz ama burada çok daha teferruatlı bunları dinledik fakat çok ciddi itirazlar oldu arkadaşlardan.

Şimdi, mal ihracatımız 2002'de 36,1 milyar dolardan 2023'te 255,6 milyar dolara çıkmış Sayın Usta. Tüm krizlere rağmen, küresel ihracattan aldığımız pay 2023'te 1,08'e çıkmış, 2002'de... Bakın, bunları iyi dinleyin Sayın Usta.

ERHAN USTA (Samsun) - İthalat ne olmuş?

ORHAN YEGİN (Ankara) - Sayın CHP Grubu, HDP Grubu, bakın dinleyin: 2002'de 1 milyar doların üzerinde ihracat yapan şehir sayımız 5 iken bugün 1 milyar doların üzerinde ihracat yapan şehir sayımız 24'e çıkmış.

ERHAN USTA (Samsun) - Hiç bir şey mi anlamadın, yarım saat anlattım bunları ya!

ORHAN YEGİN (Ankara) - Dinle, dinle!

2002'de 1 milyar doların üzerinde ihracat yapılan ülke sayısı 8 iken bugün 1 milyar doların üzerinde ihracat yapılan ülke sayısı 49'a çıkmış.

ERHAN USTA (Samsun) - Sataşmadan söz istiyorum Sayın Başkan.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Tarım, orman ve balıkçılıkta 2002'de 1,8 milyar dolar olan ihracatımız 2023'te 9,6 milyar dolara çıkmış "O battık, bittik." dediğiniz tarım. İmalat sektörünün ihracatı 2002'de 33,7 milyar dolardan 2023'te 181,9 milyar dolara çıkmış.

ERHAN USTA (Samsun) - İthalat ne olmuş onu söyle!

ORHAN YEGİN (Ankara) - Madencilik ve taş ocakçılığı ihracatında 2002'de 387 milyon dolar -bak, milyar değil, milyon- olan ihracatımız 2023'te 3,8 milyar dolara çıkmış, hizmet ihracatımız 2002'de 14 milyar dolardan... Hani hep diyorsunuz ya "2002'yi veriyorsunuz." vermeyelim.

ERHAN USTA (Samsun) - İthalatı söyle ya!

ORHAN YEGİN (Ankara) - 2002'de 14 milyar dolarmış 2022'de 92,9 milyar dolar olmuş, 2002'de 93 milyar dolar olan hizmet ihracatımız 2023'te 106 milyar dolar olmuş Sayın Usta. Sen rakamları, istatistikleri iyi okuyorsun, bak bu rakamları da oku tamam mı; bunları da yaz!

ERHAN USTA (Samsun) - İthalatı söyle, ithalatı!

ORHAN YEGİN (Ankara) - Buraya yaz tamam mı, bu iş öyle kolay değil, bu işler öyle kolay...

ERHAN USTA (Samsun) - İthalatı söyle ya, toplamını söyle!

ORHAN YEGİN (Ankara) - Peki, bütün bu rakamlar artmış, bunlar ne diyor? "Battık, bittik; utanmıyor musunuz Sayın Bakan? Yüzünüz kızarmıyor mu?" Neyin yüzü kızaracak ya! Şu gurur verici tablonun karşısında kimin yüzü kızaracak kardeşim?

ERHAN USTA (Samsun) - Ya, ithalat ne olmuş?

TALAT DİNÇER (Mersin) - Vatandaş bitmiş.

ERHAN USTA (Samsun) - İthalata gel!

ORHAN YEGİN (Ankara) - Gelelim, ona da gelelim.

Şimdi, Sayın Bakanım, dünya sıralamasında bütün ülkelere kıyasla durumumuz iyileşiyor, aldığımız pay artıyor ama arkadaşlar beğenmiyorlar, kötülüyorlar bizi, diyorlar ki: "Sen dünyayla niye kıyaslıyorsun, emsal ülkelere göre kıyas alacaksın." Bak, bak, uyanıklığa bak hele! Neyse bir zekâ koymuş adam işin içine "Dünyayla kıyaslama, emsalleriyle kıyasla." demiş. Peki, Sayın Usta, bir sormak istiyorum: Neden acaba?.. O emsal ülkelerin hepsinde bir terör belası var mı, neyi kıyas alıyorsunuz?

ERHAN USTA (Samsun) - Ya, ayıp ayıp!

ORHAN YEGİN (Ankara) - Sayın Usta, o ülkelerin hepsinde kaos var mı? Teröre giden para var mı, teröre giden zaman var mı, teröre giden motivasyon var mı Sayın Usta?

ERHAN USTA (Samsun) - Vallahi yazık! Siz iktidara geldiğinizde...

ORHAN YEGİN (Ankara) - Sayın Usta, o emsal ülkelerin komşularında kaos var mı? O emsal ülkelerin komşularından o ülkelere kaos ihraç ediliyor mu Sayın Usta? (CHP ve İYİ PARTİ sıralarından gürültüler)

ERHAN USTA (Samsun) - Siz artırdınız terörü bu ülkede!

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Arkadaşlar, lütfen, karşılıklı konuşmayalım.

Orhan Bey, devam edin.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Sayın Usta, o ülkelerin komşularında mesela ambargo var mı; ticareti rahat rahat yapabilmeleriyle ilgili engelleri var mı? Sayın Usta, neyi emsal alıyorsun?

ERHAN USTA (Samsun) - Terörün de...

ORHAN YEGİN (Ankara) - O ülkelerin karşılaştığı dünyada, ticarette, siyasette ikiyüzlülük var mı, çifte standart var mı Sayın Usta? Neye göre emsal alıyorsun Sayın Usta, neye göre emsal alıyorsun?

ERHAN USTA (Samsun) - İktidar ağlama makamı değil, ağlıyorsanız çekip gideceksiniz.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Siz bırakın bu işleri!

Neyi emsal alıyorsunuz, sizin emsal kriterleriniz nedir? Acaba o emsal ülkelerin de muhalefeti ağız birliği etmişçesine "Battık, bittik; yandık." "Bu ülkeye yabancı yatırımcı gelmesin." diye naralar atıyor mu Sayın Usta?

ERHAN USTA (Samsun) - Bırak Allah aşkına ya!

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Eleştiriden mi kaynaklanıyor bu?

ORHAN YEGİN (Ankara) - Ya, boş verin siz o işleri.

ERHAN USTA (Samsun) - İthalatı söyle bir bakalım, ithalatı!

ORHAN YEGİN (Ankara) - Şimdi, Sayın Bakanım, ihracatımız artıyor, hamdolsun...

ERHAN USTA (Samsun) - İthalatı söyle bakalım!

EDNAN ARSLAN (İzmir) - Söyleyemez.

ORHAN YEGİN (Ankara) - İthalatı söylüyorum, söylüyorum; ithalatımız azalıyor, tamam.

ERHAN USTA (Samsun) - Sen öyle zannet!

ORHAN YEGİN (Ankara) - İhracatımız artıyor, ithalatımız azalıyor, mal, dış ticaret açığımız azalıyor, hizmet dış ticaret fazlamız artıyor, döviz rezervlerimiz artıyor ve bugün 160 milyar dolara dayanmış rezervlerimiz var.

ERHAN USTA (Samsun) - AK PARTİ milletvekilleri böyle konuşursa bu iktidar başarılı olamaz.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Bu işler öyle oturmayla, yerinde durmayla olmuyor; bu işler ihracat destekleriyle, UR-GE Projesi iş birliği kuruluşlarımızla, küresel tedarik zinciri yetkinlik projelerimizle, 1.780 son bir yılda yurt dışında, 61'i yurt içinde fuar desteklerimizle, Yeşil Mutabakat'a uyum desteklerimizle, ihracat akademilerimizle, Kolay İhracat platformlarımız, e-kolay ihracat platformlarımızla, dijital pazarlama, sipariş karşılama, yurt dışı pazar yerlerine entegrasyon desteklerimizle, uzak ülkeler, İslam İşbirliği Teşkilatı, Afrika, Orta Asya, Avrupa, Türk Devletleri Teşkilatı ne varsa hepsiyle siyasi ve ekonomik ilişkilerimizi geliştirmemizle, 19 serbest bölgemizle, günlük reeskont hacimleriyle ve reeskont oranlarıyla ve bunun gibi iyileştirilen finansal desteklerle, finansal süreçlerle, Eximbankla, Turquality marka destek programlarıyla, İhracatı Geliştirme Anonim Şirketiyle, tanıtım ve pazarlama stratejisiyle ve güven veren siyasetimizle oluyor. Arkadaşlar, durduk yere bu işler öyle kendiliğinden yükselip gitmiyor.

Şimdi, "Esnaf bitti, batıyor..."

RIDVAN UZ (Çanakkale) - Yazmışlar; elinde, okuyor!

ORHAN YEGİN (Ankara) - Dur, dur!

"Esnaf bitti, batıyor, esnafın işleri her gün düşüyor." diyorsunuz; ya, biriniz zincir marketleri bırakıp mahalle marketinden, biriniz e-ticareti bırakıp, AVM'leri bırakıp mahallenizdeki tuhafiyeden, biriniz onları bırakıp mahallenizdeki ayakkabıcıdan alışveriş yapmıyorsunuz, gelip burada marka marka giyiniyorsunuz, ondan sonra burada "Esnaf bitiyor, esnafın işi..."

TALAT DİNÇER (Mersin) - Ya, sizin yarattığınız zincirlerden fırsat bulamıyoruz ki!

ERHAN USTA (Samsun) - Ya, sen nerden biliyorsun?

ORHAN YEGİN (Ankara) - Ya, bırak Sayın Usta; biz biliyoruz neyin ne olduğunu.

Bakın, "Esnaf bitti, esnaf kapatıyor." diyorsunuz, son beş yılda...

CAVİT ARI (Antalya) - Esnaf bırakmadınız, esnaf! Esnaf mı kaldı?

ORHAN YEGİN (Ankara) - Sayın Başkan...

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Arkadaşlar, lütfen sükûnete davet ediyorum.

CAVİT ARI (Antalya) - Esnaf bırakmadınız, konuşuyorsunuz.

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Orhan Bey, devam edelim.

ERHAN USTA (Samsun) - Ya, sen bırak onu, rakamları ver!

ORHAN YEGİN (Ankara) - Tamam, rakam vereyim.

Rakam veriyorum: Son beş yılda 540 bin esnafın terkini yapılırken 1,5 milyon esnafın tescili yapılmış, tam 3 katı; tamam mı?

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - 540 bin az mı?

ORHAN YEGİN (Ankara) - 2019'da ihracat yapan esnaf ve sanatkârın sayısı 39 bin iken -yukarı doğru yuvarladığım rakamla- 2023'te 240 bine gelmiş?

ERHAN USTA (Samsun) - Nüfus artıyor, nüfus!

CAVİT ARI (Antalya) - Beş yılda yüzde 36 artmış!

ORHAN YEGİN (Ankara) - Ne anlatıyorsunuz siz?

TALAT DİNÇER (Mersin) - Kaybettiğine bakacaksın sen!

ORHAN YEGİN (Ankara) - 2020'nin başından beri 585 bin şirket kurulmuş ve 107 bin şirket terkin edilmiş.

ERHAN USTA (Samsun) - Hacizden kaçıyor.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Bak, dinliyor musun...

ERHAN USTA (Samsun) - Hacizden kaçıyor.

ORHAN YEGİN (Ankara) - 2020'nin başından itibaren 107 bin şirketin terkini olmuş, 585 bin şirketin tescili olmuş Sayın Usta.

ERHAN USTA (Samsun) - Bana laf atma, hacizden kaçıyor onlar.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Sayın Usta, geçen bir Bakanlığın bütçesinde burada rakam verildi, denildi ki: "Ülke batıyor, açılan firma sayısı geçen yıla kıyasla yüzde 13 azalmış, kapanan firma sayısı da geçen yıla kıyasla yüzde 100'ü aşmış."

ERHAN USTA (Samsun) - Ben onu hiç konuşmadım,

ORHAN YEGİN (Ankara) - Biz de "Rakamları bilmiyoruz, bakmak lazım, doğru mu değil mi; doğruysa şöyledir." diye yorum yapmıştık.

ERHAN USTA (Samsun) - Orhan, hiç şimdiye kadar o rakamı kullanmadım, analiz yaptım ben sadece.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Bak söylüyorum: 2024'ün ilk on ayında 21.656 şirketin terkini yapılmış, 95.367 şirketin tescili yapılmış ya! Ne anlatıyorsunuz arkadaşlar Allah'ını severseniz?

ERHAN USTA (Samsun) - Hepsi hacze düşmüş.

ORHAN YEGİN (Ankara) - 2024'te 645 tane yeni kooperatif kurulmuş ve 9.831'e çıkmış.

CAVİT ARI (Antalya) - Kardeşim, nüfus artıyor, genç jenerasyon var; açmasınlar mı ya!

ORHAN YEGİN (Ankara) - Bakanlığa bağlı kooperatif sayısı; Çevre Bakanlığında 14 bin, Tarım ve Orman Bakanlığında 11.200, dünya kadar da kooperatifimiz var.

Şimdi, süremiz daraldı, şu Filistin meselesine girmeden şunu söyleyeceğim.

RIDVAN UZ (Çanakkale) - Girme; çıkamazsın!

ORHAN YEGİN (Ankara) - Şimdi, Sayın Vekil oradan gösterdi bu belgeyi, "Belge gösteriyorum. 'Siz Kudüs'ü başkent olarak tanımladınız.'" dedi.

Arkadaşlar, Mavi Marmara saldırısından sonra İsrail Hükûmeti ile Türkiye Hükûmeti arasında tazminatlara ilişkin bir mutabakat metni imzalanmış.

RIDVAN UZ (Çanakkale) - Mavi Marmara'yı nasıl sattınız ya, onu da söyle!

ORHAN YEGİN (Ankara) - Metnin maddeleri var, maddelerin sonunda da denilmiş ki: "Bu anlaşma Ankara ve Kudüs'te 28 Haziran 2016 tarihinde her biri eşit, geçerli Türkçe ve İngilizce dillerinde ikişer nüsha tanzim edilmiştir." Yani bu "Ankara ve Kudüs" değil de mesela, İstanbul ve Kudüs olsaydı, Antalya ve Kudüs olsaydı onlar da bizim başkentimize Antalya... Böyle bir yorum, bizim orayı başkent olarak tanıdığımıza dair bir yorum; bu, ancak zorlamayla, böyle kanırtmayla ortaya çıkacak bir yorumdur. Evet, bunu yapıyorsunuz çünkü siz metinleri "Metinlerden ne anlam çıkar." diye okumuyorsunuz, "Buradan nasıl bir fesatlık çıkartabiliriz; buradan nasıl böyle bir şey çıkartıp da biz bu Hükûmeti zora sokabiliriz." diye okuyorsunuz? Bunlar size yakışmıyor.

Son olarak...

OKAN KONURALP (Ankara) - Niye Kudüs'te imzaladın, Tel Aviv'de imzalamadın onu?

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ORHAN YEGİN (Ankara) - Başkanım, bitti mi sürem?

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sayın Yegin, bitmek üzere.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Peki, bir dakika eklerseniz sevinirim.

Sayın Bakan Filistin meselesine ilişkin hem anlattı hem kitapçığında var; anlamak isteyene, bir meselenin hakikatini kavramak isteyene buradaki her şey yeter.

Bakın, bir şey, sadece bir cümle kuracağım; bazı şeyler vardır şüyuu vukuundan beterdir. Türkiye'nin Filistin'le bu kadar münasebeti, bu kadar arkasında durması, Filistin meselesini bu kadar sahiplenmesi -bütün hepimiz olarak söylüyorum- ve başta Cumhurbaşkanımız, Cumhur İttifakı, elbette Hükûmet, onlar çok daha güçlü bunu vurgulayacaklar ama muhalefetiyle iktidarıyla hep beraber Filistin meselesinde hassasız. Siz burada Hükûmete vuracağız diye Türkiye bu mesele üzerinde hassas değilmiş gibi bir vurgu yapıyorsunuz ama bakın, burada da var, Anadolu Ajansı'yla yaptığı röportajda da var, girerseniz. Bende vardı, ajanstan onu almıştım ama Bakan da buraya koymuş, metne. Filistin Ulusal Ekonomi Bakanı Muhammed el-Amur ne ediyor? Bakın, iyi dinleyin; diyor ki...

RIDVAN UZ (Çanakkale) - Hurma almışsınız, onu söylüyor.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Dinle, bak, üstadım, önemli bir şey söylüyorum hepimiz için.

RIDVAN UZ (Çanakkale) - Ama gemileriniz oradayken samimi olmuyor.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Bak, söylenecek çok şey var. "Sizi Netanyahu savunucuları!" demek var, her şey var, demiyorum ama... Muhalefet yapmıyorum.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

RIDVAN UZ (Çanakkale) - Ayıp ama, çok ayıp!

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sayın Yegin, teşekkür ediyorum.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Son cümlem, son cümlem; bitiriyorum.

RIDVAN UZ (Çanakkale) - Ayıp, ayıp!

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Lütfen...

ORHAN YEGİN (Ankara) - Bakın, el-Amur, Türkiye'nin İsrail'le ticarete devam ettiğine dair iddiaları yalanlayarak "Bu asılsız beyanların sadece İsrail'e ve Filistin halkına yönelik yapılan saldırılara hizmet ettiğini düşünüyorum." diyor. Yapmayın, yapmayın.

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Teşekkür ederim.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Bazı şeylerin şüyuu vukuundan beterdir. Bu meselede Filistin de hassas biz de hassasız, biliyorum ki bütün ters konuşmalarınıza rağmen siz de çok hassassınız. Yapmayın arkadaşlar, bu meseleyi kaşımayın; bu doğru bir iş değil.

ERHAN USTA (Samsun) - Ağabeyciğim, kesin o zaman ihracatı ya! Kesin ihracatı!

ORHAN YEGİN (Ankara) - Bu iftirayı sürekli canlı tutmak doğru değil.

ERHAN USTA (Samsun) - İftira falan yok!

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sayın Yegin, selamlayalım.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Yazık ediyorsunuz.

Teşekkür ederim.

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Teşekkür ederim.

ERHAN USTA (Samsun) - Sayın Başkan...

TAHSİN OCAKLI (Rize) - Sayın Başkan, bir söz istiyorum. İddialarıma yönelik...

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Evet, iddianıza o da kendi zaviyesinden cevap verdi.

TAHSİN OCAKLI (Rize) - Ama şimdi cevap hakkım doğdu.

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Şimdi buna girersek çıkamayız. Komisyon üyelerinin...

TAHSİN OCAKLI (Rize) - Orhan Bey, uluslararası anlaşmalar başkentlerde imzalanır!

ERHAN USTA (Samsun) - Sayın Başkan, kısa bir söz alabilir miyim.

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sayın Usta, lütfen...

ERHAN USTA (Samsun) - Usul gereği...

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Bakın, siz çok güzel sundunuz, hepimiz izledik, şimdi o da kendi şeyini söyledi. Şimdi bunu açarsak... Çok konuşmacı var, lütfen...

ERHAN USTA (Samsun) - Yok, yok, ona girmeyeceğim.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Hayır, o bir şey derse ben de söz isterim, ben de cevap hakkımı isterim.

ERHAN USTA (Samsun) - Yok, yok; hayır, bir saniye...

CAVİT ARI (Antalya) - Mavi Marmara'nın tazminatları ödendi mi, sadece onu soruyorum Sayın Başkan.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Söz verirseniz ben de isterim.

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sayın Başkanım, başlatmayalım bunu.

ERHAN USTA (Samsun) - Tamam, kayıtlara girmesi açısından...

Şimdi, Orhan Bey...

ORHAN YEGİN (Ankara) - Ben de kayıtlara girmesi açısından...

ERHAN USTA (Samsun) - Yani böyle en sonunda -tabii, siz ona bilerek en son söz veriyorsunuz, tamam mı- sözü alıyor, ondan sonra herkese saldırır vaziyette... Mesela ne dedi? Orhan'a hiç yakışmadı...

ORHAN YEGİN (Ankara) - Saldırmadım, rakam verdim.

ERHAN USTA (Samsun) - Rakamlarına bir şey demiyorum, rakamların hepsi şey zaten yani ithalat rakamı veremedikten sonra hiçbir anlamı yok verdiği rakamların; işin orasında değilim de...

ORHAN YEGİN (Ankara) - İthalata girdim ve ithalatımız azalıyor.

ERHAN USTA (Samsun) - Böyle fesat çıkarıyorsunuz, fesat arıyorsunuz filan; bunlar hoş şeyler değil. Fikrinizi söyle, bizim yanlış söylediğimizi söyle, onlara filan bir şey dediğim yok Orhan ama fesat çıkarmaya çalışıyorsun, bilmem ne...

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Teşekkür ederim, sağ olun Usta.

TAHSİN OCAKLI (Rize) - Orhan Bey, cevap hakkı benim de var. Bir dakika, bir şey söyleyeceğim. Bak, Orhan Bey...

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Arkadaşlar, şimdi, Komisyon üyelerini tamamladık ve grubu olmayan üyelerden başlıyoruz söz taleplerine.

TAHSİN OCAKLI (Rize) - Benim söylediğimin tutanaklara geçmesini istiyorum Sayın Başkan, özellikle bunun tutanaklara geçmesini istiyorum. Benim iddiamla ilgili bir şey söyledi.

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sayın Ocaklı...

TAHSİN OCAKLI (Rize) - Benim hep söylediğim bir şey var; uluslararası anlaşmalar her ülkenin Dışişleri Bakanlığının olduğu başkentlerde imzalanır; usul böyledir, yasa böyledir. Siz orada imza attığınız zaman, imza attığınız her şeyle ilgili bir yasal statüyü tanımış olursunuz. 2017 yılında o zaman buna Trump Kudüs'ü İsrail'in başkenti ilan ettiğinde karşı çıkacaktınız.

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sayın Ocaklı, kayıtlara girdi.

Teşekkür ederim.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Ben de kayıtlara girsin istiyorum, mikrofonumu açmayın.

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Orhan Bey, lütfen...

ORHAN YEGİN (Ankara) - Başkanım, bunu söylemem lazım.

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Ama bunun sonu yok; bak, rica ediyorum.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Bize "O anlaşmada Kudüs'ün Başkent olduğunu tanıdınız ve orada ölen Filistinli çocukların kanı sizin elinize bulaştı." dedi. Asla böyle bir şeyi kabul etmiyoruz, bunu kesinlikle reddediyoruz; orada fesatlık yaptığınızı düşünüyoruz. Biz asla Kudüs'ü başkent olarak tanımadık.