Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
Konu | : | 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/278) ve 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/277) ile Sayıştay tezkereleri a) Ticaret Bakanlığı b) Helal Akreditasyon Kurumu c) Rekabet Kurumu |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 12 .11.2024 |
TURHAN ÇÖMEZ (Balıkesir) - Çok teşekkür ediyorum.
Sayın Başkan, saygıdeğer milletvekilleri, Sayın Bakan, Bakan Yardımcıları, değerli bürokratlar; ben bugün İsrail ticareti konusunda birtakım veriler paylaşacağım ve birtakım sorular yönelteceğim. Sayın Bakanla çok geçmişe dayalı bir hukukumuz var, otuz yıllık bir hukuk ama hukuktan öte de bir dostluğumuz var ve kendisinin benim biraz sonra yönelteceğim sorulara ve kısmen yapacağım eleştirilere de çok samimi, iyi niyetli cevap vereceğine yürekten inanıyorum.
Sayın Bakan, az önce Sayın Konuralp verilen soru önergelerine cevap verilmediğini ve verilenlerin yetersiz olduğunu söyledi ve bir eleştiri yöneltti, ben de bir başka eleştiri yönelteceğim. Bakın, size tam on ay önce bir soru önergesi vermiştim, diyordum ki: "Sayın Bakan, şu anda Türkiye ile İsrail arasında bir ticaretten bahsediliyor. Her gün çok sayıda kargo uçağı, kargo gemisi İsrail'e gidiyor; şu ana kadar 300'den fazla gemi kalktı. Nedir bu işin aslı astarı?" diye soruyorum. Kimin adına soruyorum? Millet adına soruyorum. Kime soruyorum? Sayın Bakana soruyorum. Bunların cevapsız kalması, bunların muhatap alınmaması bizim tarafımızdan doğru kabul edilmiyor. Meclisin ve Parlamentonun İç Tüzük'ü de diyor ki: "15 gün içerisinde buna cevap verin." Tabiatıyla, bunların cevapsız kalmaması son derece önemli.
Bakın, sadece size değil aslında, mesela, Sayın Vedat Işıkhan'a bir soru önergesi vermiştim çünkü elimizde enteresan veriler vardı, diyoruz ki: "Sayın Işıkhan, şu anda İsrail'de birçok genç askere alındı. Malum, işgal ve soykırım münasebetiyle orada bir iş gücü açığı olduğundan bahsediliyor. Türkiye'den işçi gittiğine dair önemli bilgiler ve belgeler var elimizde. Ne diyorsunuz?" diye soruyorum, Sayın Bakan yine buna cevap vermiyor, veremiyor çünkü aynı esnada, bakın, Dorad Enerji şirketinin yüzde 25'i Türklere ait; orada harıl harıl İsrail'in askerlerine enerji sağlıyor." ve ben diyorum ki: "Buradan oraya giden herhangi bir işçi var mı?" yine cevap yok. Tabii, o da yeterli değil, Sayın Millî Savunma Bakanına defaatle soru önergeleri veriyorum, birçok maddeyi net olarak ortaya koyuyorum, yine cevap yok; keza Dışişleri Bakanı da öyle ama bugün siz olduğunuz için size bu eleştiriyi yöneltiyorum Sayın Bakan, bunları lütfen cevapsız bırakmayın. Meclisin saygınlığına halel getiren bir durum.
Biz, tabii, bu eleştirileri yöneltirken bir taraftan da "Bu ticaret devam ediyor." dedik ama siz de dediniz ki: "Hayır, böyle bir ticaret yok." fakat nihayetinde öğrendik ki "Mayıs ayında bu ticareti durdurduk." dediğiniz an demek ki bu ticaret var imiş, bu zımnen böyle okunuyor, böyle değerlendiriliyor. Tabii, bu arada, ben yurt dışından da bazı çalışmalar yaptım, mutlaka sizin elinizde daha kapsamlı istatistikler vardır, "Bu ticaret durdu." denildiği andan itibaren Mısır ile Türkiye arasındaki ticaret 2 kat artmış, Mısır ile İsrail arasındaki ticaret de 3 kat artmış. Dolayısıyla, Sayın Bakan, bunun makul ve mantıklı bir açıklamasını mutlaka yapmamız lazım çünkü diyorum ki: "Acaba -elimde buna dair bir kanıt yok- Türkiye ile Mısır arasında artan ve Mısır ile İsrail arasında artan ticaret bir hülle yoluyla Türkiye'den İsrail'e yapılan ticaretin bir anlamda kanıtı mıdır?" Buna dair bize tatmin edici açıklamalar yaparsanız çok makbule geçer. Yine, ZIM şirketinin gemileri iki gün önce Türkiye limanına geldi, İsrail'in en büyük ticaret gemilerinden bir tanesi, maalesef, şu anda onunla ilgili ticaret çalışmaları da devam ediyor; gördüğünüz gibi, bunların konteynerleri Türkiye'de. Keza Catering gemisiyle ilgili İsrail'e silah taşıdığına dair ciddi eleştiriler yapıldı. Yine, bununla ilgili de tatmin edici bir cevap verilmedi.
Şimdi, Sayın Cumhurbaşkanı bir süre önce açıkladı, "Filistin'e çok ciddi yardımlar yapıyoruz, 666 ton yardım yaptık." dedi fakat...
TİCARET BAKANI ÖMER BOLAT - 85 bin ton.
TURHAN ÇÖMEZ (Balıkesir) - Anladım ama elimdeki rakam bu, Sayın Cumhurbaşkanının bir açıklaması. Diğer rakamları da paylaşırsanız sevinirim.
Fakat ilginç olan şu, aynı dönemde Sayın Dışişleri Bakanı dedi ki: “Biz Ürdün üzerinden paraşütlerle yardım göndermek istiyoruz fakat İsrail'den bununla ilgili izin alamadık.” Biraz sonra önemli rakamlar paylaşacağım sizinle, şimdi diyorum ki: Madem bunları gönderebildiniz... “85 bin ton." diyorsunuz, ben de 666 ton diyorum, elimdeki bir başka gerekçeyle yapılmış açıklamayı kanıt olarak sunuyorum. Dışişleri Bakanlığından aldığım önemli bilgiler var, deniyor ki: “Türkiye'nin gönderdiği yardım malzemelerinin birçoğu şu anda Mısır’ın El Ariş üssünde bekletiliyor.” Sayın Bakan, Allah aşkına, bana bunların Refah Sınır Kapısı’ndan geçtiğini, buradan Gazze'ye gittiğini, Batı Şeria’ya gittiğini kanıtlayacak bir video, buraya gidip bunları dağıttığına dair herhangi birileri varsa benimle temas ettirin, burada tatmin olmak istiyorum çünkü bu konuda elimizde ikna edici hiçbir bilgi ve belge yok.
Öte yandan, sizin “İsrail'le ticaret yapılmıyor.” dediğiniz dönemde çok ilginç bazı verilere ulaştım ben. Şu görmüş olduğunuz belge tarihî bir belgedir, size de takdim edeceğim Sayın Bakan, haberiniz olmayabilir; TÜİK’ten aldığım belge bu.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Çömez, teşekkür ediyorum.
Sayın Bakan...
TİCARET BAKANI ÖMER BOLAT - Bunca şeyin üstüne de 7 Ekim tarihinden sonra 2 Mayısa kadar İsrail’le ticaret noktasında inkâr diye bir şey var mı? Ne dedim? “Özel şirketler yapıyor, uluslararası şirketler yapıyor ve yüzde 33 azalttık.” dedim. Bunun aksine bir kelimemi bulun; gelin, özür dileyeceğim sizden ama bulamazsınız, böyle bir şey yok.
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Söz vereceğim, teşekkür ediyorum,
TURHAN ÇÖMEZ (Balıkesir) - Ha özel şirketler yapmış ha devlet şirketleri yapmış.
TİCARET BAKANI ÖMER BOLAT - Hayır “Biz ticaret yapmıyoruz.” lafını, bu kelimeyi...
TURHAN ÇÖMEZ (Balıkesir) - O zaman o "özel şirketler" lafını ben kabul etmiyorum.
TİCARET BAKANI ÖMER BOLAT - “Ateşkes için uğraşılıyor ve ateşkes sağlanacak, yardımlar noktasında Türkiye en önde gelen ülke konumunda.” denildi. O yüzden lütfen, tarihleri, kronolojiyi saptırmayalım.
TURHAN ÇÖMEZ (Balıkesir) - Anlaşılan benim sizinle...
TİCARET BAKANI ÖMER BOLAT - Ben kronolojiyi çok iyi biliyorum.
TURHAN ÇÖMEZ (Balıkesir) - Hayır, saptırmıyorum. Anlaşılan, benim sizinle bir kahve içmem gerekli.