MEHMET BAYKAN (Konya) - Sayın Başkanım, Plan ve Bütçe Komisyonunun kıymetli üyeleri; hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum.

Bölgemizde bir süredir yaşanmakta olan jeopolitik gerilimlere ve küresel belirsizliklere rağmen 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi’mizle yatırımı, istihdamı, üretimi ve ihracatı önceliyor, ülkemizi kalkındırmaya, ekonomimizi canlandırmaya, vatandaşımıza hizmet vermeye devam ediyoruz. Bütçemizle bugüne kadar elde ettiğimiz kazanımları sürdürmeyi, ekonomik kalkınmayı artırmayı ve bu suretle elde edilen refahı toplumun tüm kesimleriyle paylaşmaya devam etmeyi hedefliyoruz.

Ülkemizin yaşamış olduğu Kahramanmaraş ve Hatay merkezli deprem felaketinin ardından, etkilenen bölgeleri kalkındırmak ve bölgedeki vatandaşlarımıza destek olmak amacıyla bütün imkânlar seferber edilmiştir. Bu amaçla, altyapı yatırımlarına öncelik verilmiş, ilgili kurumlarımızca vatandaşlarımızın yaralarının bir nebze olsun sarılmasını hedefleyen programlar tasarlanmıştır. Tarihin en büyük deprem felaketinde hasar gören bölgelerin yeniden kalkındırılması, depremin etkilerinin hafifletilmesi için 2023 yılında 960 milyar lira harcama yapılmış, içinde bulunduğumuz yılda ise toplam 1 trilyon 28 milyar lira bu harcamalara ayrılmıştır. 2025 yılı bütçesinde ise hem doğrudan depremden etkilenen bölgelerin kalkındırılması hem de yaşanabilecek olası afetlere karşı dirençliliğin artırılması gayesiyle 584 milyar lira tutarında ödenek öngörülmektedir. Bu tutar millî gelirimize oran olarak yüzde 0,9 seviyesindedir. Ekonomiyle ilgili eleştirilerimizi yaparken bu rakamların dikkate alınmasında fayda olduğu kanaatindeyim. Bununla birlikte, önümüzdeki yıldan itibaren depremin bütçemizde oluşturduğu olumsuz etkinin azalacağını ve çok daha güçlü bir bütçeyle yol alınacağını ifade etmek isterim.

Bu bakımdan, 2024 yılında bütçe açığının gayrisafi yurt içi hasılaya oranı yüzde 4,9 öngörülmekteyken deprem harcamaları hariç bu oran yüzde 2,5 olarak gerçekleşecektir. 2025 yılında ise bütçe açığının gayrisafi yurt içi hasılaya oranı yüzde 3,1 olarak öngörülmekte, deprem hariç bu oranın yüzde 2,2 seviyesinde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. 2025 yılı merkezi yönetim bütçesinde bütçe giderlerinin 14 trilyon 731 milyar lira, bütçe gelirlerinin ise 12 trilyon 820 milyar lira olacağı öngörülmektedir.

Sayın Başkan, değerli üyeler; deprem felaketinin ardından verilen tüm desteklere ve eğitimden sağlığa, sosyal yardımlardan reel sektör desteklerine dek çok geniş bir alanda ülkemize, ekonomimize ve vatandaşımıza geniş bir alanda sunduğumuz hizmetlere devam ediyoruz. Bu kapsamda, 2025 yılında eğitime ayırdığımız kaynağı 2,2 trilyon liraya yükselterek eğitimin bütçe içindeki payının 14,8'e, sağlığa ayırdığımız kaynağı 1,1 trilyon liraya yükselterek sağlığın bütçe içindeki payını yüzde 7,5'e, yatırımlara ayırdığımız kaynağı 1,6 trilyon liraya yükselterek bütçe içindeki payını 10,7'ye, mahallî idarelere ayırdığımız kaynağı 1,3 trilyon liraya yükselterek bütçesindeki payını 9,1'e, sosyal yardımlara ayırdığımız kaynağı 651 milyar liraya yükselterek sosyal yardımların bütçe içindeki payını yüzde 4,4'e çıkarttık.

Bazı istatistikler veriliyor, bir istatistik de ben vereceğim. Asgari ücrette 2002 yılında 200 kilovatsaat mesken elektriğinin payı yüzde 20,2 iken 2024 yılı Kasımında yüzde 2,4'tür. Doğal gazın 2002 yılında asgari ücret içerisindeki payı yüzde 25,7 iken 2024 Kasımında 5,6'dır. Yine en düşük emekli maaşında 200 kilovatsaat elektrik harcamasının payı 2002 yılında 15,3 iken 2024 yılında 3,3, doğal gazın aynı oranı 2002 yılında 19,5 iken 2024 Kasımında 7,6'dır.

Konuşmamın sonuna gelirken vatandaşlarımızı öncelemeyi, ekonomimizi kalkındırmayı ve ülkemizin refahını artırmayı hedefleyen bir anlayışla hazırlanan 2025 yılı merkezî yönetim bütçesinde emeği geçen herkese teşekkürlerimi sunuyorum.

Van-Hakkâri arasında bugün açılan 3.150 metre uzunluğunda Güzeldere Tüneli'nin hayırlı olmasını diliyor, kırk dakikalık ulaşımı altı dakikaya indireceğini ifade ederek bütçemizin ülkemize ve halkımıza hayırlı olmasını temenni ediyorum.

Saygılar sunuyorum.