KOMİSYON KONUŞMASI

İDRİS ŞAHİN (Ankara) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Sayın Bakanı ve Adalet Bakanlığının değerli bürokratlarını, Komisyon üyesi arkadaşlarımızı saygıyla selamlıyorum.

Sayın Bakan konuşma metnine "Adalet insan onurunu koruyan yegâne değerdir. Adaletin tesis edilmediği bir düzende hak ve özgürlüklerin korunması mümkün değildir." sözüyle başladı, biz de bu sözün altına imza atarak kendisine geçmişten bugüne bazı konularda fikir birliği ettiğimiz bazı düzenlemelere dair hatırlatmalarda bulunmak istiyorum.

Değerli Bakanım, malumunuz, 12 Mayıs 2014 tarihinde Afyon'da milletvekilleri ile Sayın Erdoğan'ın -o zaman Başbakanken- yapmış olduğu bir toplantıda bu ülkede en önemli meselelerden birinin yargıda bilirkişilik meselesi olduğunu ifade etmiştim. Bilirkişi mekanizması yargı süreçlerinde önemli bir rol oynuyor ve bugün geldiğimiz nokta itibarıyla bilirkişilik müessesesinin gerçekten acilen el atılması gereken bir kurum olduğunu ifade etmek istiyorum. Bilirkişilik sistemindeki temel problemleri de yetersiz uzmanlık, standartların belirsizliği, tarafsızlık endişesi, bağımsızlık eksikliği ve bilirkişi raporlarının niteliği konusunda da çelişkili raporlar, gerekçesiz raporlar, raporlama süresi, denetim eksikliği de olanlar hususunda kalite kontrol mekanizması, şikâyet ve disiplin işlemleri eksikliği olarak ifade etmiştik. Şimdi, malumunuz, o gün, aynı toplantıda adli kolluk kurulması noktasında mutlak surette adli kolluğa ihtiyacımızın olduğunu ifade etmiştim ve demiştim ki Sayın Cumhurbaşkanının da olduğu toplantıda: Kolluğun fezlekesi savcının iddianamesine, savcının iddianamesi, yeri geliyor, kovuşturma aşamasında savcının mütalaasına, asıl hazin olan da yargıçların kararının gerekçesine dönüşüyor. Şimdi, bu fezlekeler Emniyetin ve Jandarmanın elinde gelişigüzel, tam manasıyla donanımlı olmayan, adli kolluk vazifesini yapamayacak eller üzerinden şekilleniyor ve yargıyı da çok etkiliyor, bugün alanda bilfiil yaşayarak görüyoruz. Özellikle ilk derece mahkemelerinde, sulh ceza hâkimliklerinde kolluğun gözünün içine bakarak karar veren -üzülerek ifade ediyorum ki- meslektaşlarımız ve yargıçlar var. Dolayısıyla evveliyetle adli kolluk ve fezlekelere ilişkin bu düzenlemeyi bir an önce gerçekleştirmek durumundayız. Eğer bir ülkede tam manasıyla bir hukuk devleti istiyorsak bağımsız bir adli kolluğa ihtiyacımız var ve yine bilirkişilik noktasında ısrarcıyız, buraya acilen el atmanız lazım; aksi takdirde, çok net söylüyorum, alandan gelen bir arkadaşınız olarak söylüyorum, artık millet avukat yanına gitmek istemiyor; ya bilirkişi bulacak, yarın bilirkişi de kesmeyecek hâkimle doğrudan temas kurmaya çalışacak bir yargı sistemine doğru gidiyoruz ki bu, tehlike çanlarının çaldığını gösteriyor; o yüzden, mümkünse bu konuda acil tedbirler alınması gerekiyor.

Biraz önce değerli arkadaşımız makul sürede yargılamaların bittiğine ilişkin bir tespitte bulundu. O gün de ifade etmiştik, 2014'te "Gelin, bu BAM'ları açmayalım. Eğer BAM'ları açıyorsak Yargıtay ve Danıştay sadece içtihat kapısı olsun, BAM hem idare mahkemelerinde hem adli mahkemelerde geniş bir banda yayılsın." demiştik. Şimdi, biz o günkü şartlarda Yargıtayı küçültemedik; fazlasıyla ceza daireleri, hukuk daireleri tesis ettik; sonrasında tekrar bunları küçültmeye çalıştık. Şu an itibarıyla BAM'da ve Yargıtayda ortalama dört yılda davalar sonuçlanmıyor Sayın Başkanım. "makul süre" dediğiniz ilk derece mahkemesinde on beş ayda, BAM'larda ve bölge idare mahkemelerinde dokuz ayda, Yargıtayda -madem Danıştay içtihat kapısı oldu- altı ayda... Bu sürelerin bir an önce karara dönüşmesi gerekir. Bunun dışındaki uygulamalar, maalesef, vatandaşın yargıya olan güvenini tam manasıyla farklı bir noktaya getiriyor. "Makul süre" anlayışımızın bana göre bu şekilde olması gerektiğini düşünüyorum.

Bir diğer husus: Pek çok yargı paketi sunuyorsunuz, onuncu yargı paketi de geliyor ama herkes -sizin ağzınızdan da çıkan- mükerrerlere özgü düzenlemeye ilişkin, 31 Temmuz Covid Yasası'na ilişkin... Ekonomik suça ekonomik ceza; bunu siz ve biz savunmuştuk Sayın Bakanım, hatırlatırım; "ekonomik suça ekonomik ceza"da Çek Yasası'nda düzenleme, 2013'te. Yine KHK'lere ilişkin ve 158'inci maddede uzlaşmaya ilişkin sizden beklentileri var, vatandaşlarımızın beklentilerini karşılamadan onuncu yargı paketini Parlamentoya getirmeyin. Bu tavsiyelerimize uyun. İnşallah, bunlar da bu onuncu yargı paketine dercedilerek gelir Sayın Bakanım