ERKAN AYDIN (Bursa) - Sayın Başkan, Sayın Bakan, değerli Komisyon üyeleri; özel istihdam büroları şu an Türkiye için tehlikeleri de beraberinde getirmektedir çünkü bu düzenleme kölelik sisteminin yolunu açacaktır. Unutulmamalı ki çalışma hakkı temel bir insan hakkıdır. Devlet, vatandaşlarının bu haklarını fonksiyonel kılmakla işsizlerin iş bulmalarının önündeki ekonomik, sosyal engelleri ortadan kaldırmakla yükümlüdür. Özel istihdam büroları devletin bu yükümlülüğünü yerine getirmemesinin ya da getirememesinin doğal sonucudur. Bu sonuç devletin görevini yerine getirememesinin de yaptırımıdır. Özel istihdam büroları geçmişte uygulanan ama ağır sonuçlar doğuran bir sistemdir. 20'nci yüzyılın başında işçi istismarı yapan özel istihdam bürolarının bugün istismardan kaçınan, ahlaki bir olgunluğa ulaştıklarını, kendilerine istismarı önleyen meslek ahlakı yaratmış olduklarını söylemek de olanaklı değildir. Özel istihdam büroları dün olduğu gibi bugün de işsiz işçileri istismar ederek kâr eden ticari kuruluşlar olmaya devam edecektir.

Özel istihdam bürolarının yeniden ortaya çıkıp bir anlamda moda olmalarının bir nedeni de kapitalist sistemin kendisini terbiye eden karşıtından kurtulması, işçi hareketinin zayıflamasına bağlı olarak iş gücü üzerinde denetimi yoğunlaştırma olanağına kavuşmasıdır. Özel istihdam büroları işverenin ele geçirdiği işçiye az güvence verip çok kâr etme olanağını işletmelerde işçilik maliyetini düşürecek şekilde kendilerine "esnek işletme modeli" adı altında yeniden organize etmeleridir. Özel istihdam büroları yasaklansa da işsizlik olduğu sürece her zaman iş bulmaya aracılık yapan yasa dışı örgütlenmeler, işçi ile işvereni bir araya getiren işçi pazarları var olmuştur, gelecekte de var olmaya devam edecektir. Devletin sorunu, işçiyi piyasaya terk edip "En kötü işsiz bile işsizlikten iyidir." diye kenara çekilmesi, piyasayı denetliyormuş gibi oyunu oynamasıdır. Bu düzenlemeyle emeğin meta hâline gelmesi, işçilerin kazanç konusu olması, işsizlerin istismar edilmesi, işçilerin insan onuruna yakışmayacak koşullarda çalıştırılması, işçi simsarlığına yol açılması, iş yeri kavramının ortadan kalkması, iş güvencesinin ortadan kalkması, işçilerin örgütlenme hakkının ortadan kalkması, grev hakkının kullanılamaz hâle gelmesi, iş yerinde aynı işi yapan farklı statüdeki 2 işçi grubu oluşması gibi nedenlerle çalışma yaşamının düzenini bozacaktır. O yüzden, bu konunun bir alt komisyon kurularak daha detaylı bir şekilde görüşülüp ondan sonra tekrar gündeme gelmesini talep etmekteyiz.

Saygılarımla.