ADALET KAYA (Diyarbakır) - Sayın Başkan ve değerli üyeler, hoş geldiniz.

Ben de sunumları için teşekkür etmek istiyorum. Bu defa sunumda örnekler birazcık daha iyiydi sanki ya da bir değişiklik var çünkü öyle hatırlıyorum.

RTÜK ÜYESİ DENİZ GÜÇER - Güncelliyoruz.

ADALET KAYA (Diyarbakır) - Evet, o nedenle emeğinize sağlık.

Şimdi, şöyle: Her toplantıda altını çiziyorum ama bir kere daha bugün söylemek gerekiyor galiba. Yani, fiziksel, psikolojik, dijital, ekonomik, cinsel fark etmiyor, bütün şiddet türlerinin kök nedeni binlerce yıllık erkek egemen sistem yani ataerkil sistem ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği. İşte, az önce sayın milletvekilimiz de bahsetti, bazen bu toplumsal cinsiyet rollerini hepimiz gündelik hayatımızın içerisinde yeniden üretiyoruz yani o yapısal şiddeti, yani o var olan, görünmeyen ve bütün bu şiddet türlerinin yeniden üretilmesine sebep olan şiddeti hepimiz yeniden üretiyoruz. Bu nedenle, bu toplantının Başkanının bir kadın olması gerekiyor yani bizim bunu söylerken Sayın Cevizoğlu'yla ilgili herhangi bir şeyimiz yok buna dair; biz meselenin öznesinin burada olması gerektiğini, bu toplantıyı yönetmesi gerektiğini söylüyoruz. Dolayısıyla, bugün sizin kurumumuza da düşen iş ve görev çok önemli. Hangi açıdan? Ya, buraya pek çok kurum geldi, bakanlıklar geldi ama siz, toplum üzerinde o zihniyet değişimini yaratacak olan yani en önemli kurumlardan, yapılardan biri olan medyanın üzerindeki denetim gücüsünüz. Bu ne demek? Tabii ki sansüre karşıyız, yasağa karşıyız, cezaya karşıyız ama şu yapılabilir: Kılavuzluk yapabilirsiniz. Yani toplumsal cinsiyet eşitsizliğini, toplumsal cinsiyet rollerini, hayatın alanındaki bütün şiddet türlerini yeniden üreten o zihniyeti değiştirme iradeniz var, gücünüz var. Dolayısıyla bütün kanallarda, televizyonlarda; sadece dizilerden bahsetmiyoruz, haber kanallarında veya diğer bütün programlarda ya da gündüz kuşağı programlarında, çizgi filmlerde şiddet sürekli üretilen bir şey, dolayısıyla sizin bunu etkileme gücünüz var. Bu nedenle, bu Kurumun bugünkü buradaki varlığı çok önemli, çok mühim. Yani tabii ki ceza verin, her şeyi kapatın, yasaklayın... Yani bu "reality show"larda gördüklerimiz, bu toplumda yaşananlar. Bu toplum ne yazık ki bu çürümüşlüğü şu anda yaşıyor, kendi kendine bu hâle gelmedi. Dolayısıyla, bunun bir nedeni var, biz de bu nedeni bulmak için buradayız; siz de bu değişimi yaratabilecek etkiye sahipsiniz, o kılavuzluğu yapabilecek gücünüz var; bu bir.

İkincisi: Bütün arkadaşlar değindiler, mesela Mor Çatının kendi sitesinde yayınladığı spotlar var. Bunlar; 6284 sayılı Kanun’un nasıl uygulanmasıyla ilgili, Ceza Kanunu'nda cinsel taciz ve cinsel şiddet meselesiyle ilgili, ceza ve istismarla ilgili, ceza sistemiyle ilgili ya da toplumsal cinsiyet eşitliğiyle ilgili, kadınların kendi haklarını yani Medeni Kanun'dan kaynaklanan haklarını bilmeleriyle ilgili spotlar. Bunlar daha çok olmalı, bütün kanallarda olmalı. Mesela İlke TV, Mor Çatının bu spotlarını paylaşıyor. Neden diğer kanallar da paylaşmasın ya da siz neden diğer kanallara benzer içerikler ürettirmeyesiniz? Ben onlara bakmanızı tavsiye ederim çünkü kadınlar haklarını bilmiyorlar, ne yazık ki bilmiyorlar. "Cezasızlık pratiği" denen bir şey var. Kadınlar, kendilerine karşı işlenen suçlarda yargıya gittiğinde, kolluğa gittiğinde, diğer kurumlara gittiğinde zaman zaman cezasızlık pratiğinin yaşandığını ve kendilerinin de bununla karşılaşabildiğini düşündükleri için gitmiyorlar bu kurumlara. Dolayısıyla bunu özendirecek kamu spotları yapılmalı, bunu siz yaptırabilirsiniz.

Bir de en önemlisi -bunu kamu görevlilerinden, bakanlardan, televizyondan medyaya, gazetecilere kadar herkes yapıyor- mesela katilin kimliğini tanımlarken "psikolojik sorunluydu" "madde bağımlısıydı" gibi birtakım kavramlar kullanmak ne yazık ki korkunç bir şey. Çünkü ben davayı izleyen biriyim, izliyoruz davaları, kadın cinayeti davalarını; erkeklerin yaptığı ilk şey "Psikolojik sorunum var hâkim bey." diyor mesela; aslında değil ama bunu ne yazık ki medyadan öğreniyor ya da işte delil karartmayı bir şekilde medyadaki programlardan öğreniyor ya da farklı şekillerde... Yani işte bu "şiddetin pornografisi" dediğimiz mesele çok korkunç, dolayısıyla bunların da yine sizin kılavuzluğunuzla televizyon programlarında ortadan kaldırılması lazım. Yani RTÜK, yasaklayan, ceza kesen bir kurum olmasın ama kılavuzluk etsin diyoruz ve bu meselede çok büyük bir etkiniz olabileceğini söylüyoruz.

Onun dışında bir de şunu söylemek istiyorum Sayın Başkan: Biz bu toplantının antidemokratik yönetildiğini düşünüyoruz çünkü konuşmalarımızın beş dakikayla sınırlandırılması demokratik değil. Bunun dışında, önceki son 2 toplantıda -yani bu toplantıdan bahsetmiyorum- bundan önceki toplantıda ısrarla sözümü kurdurmadınız, mikrofonumu kapattınız, sorularımı sordurmadınız, bütün sorularım tamamen konuyla ilgiliydi ve buna dair eleştirimi de yine kapatırken yapmıştım.

BAŞKAN MUSTAFA HULKİ CEVİZOĞLU - Kapatıyor musunuz şimdi de?

ADALET KAYA (Diyarbakır) - Efendim?

BAŞKAN MUSTAFA HULKİ CEVİZOĞLU - "Kapatırken eleştiri yaptık." dediniz, şimdi de yaptınız, kapatıyor musunuz?

ADALET KAYA (Diyarbakır) - Geçen toplantıda buna dair eleştirimi söylemiştim çünkü siz bütün yani bizim konuşmalarımıza dair bütün... AKP'li milletvekillerine söz hakkını defalarca verirken bir soru sormak için söz istedim ama söz vermediniz. Burada, eleştirel yaklaşan ve gerçekten katkı sunmak isteyen vekil arkadaşların sözünü kesiyorsunuz. Komisyon üyesi olmayan milletvekillerine bir dakika vermek istediniz, biz onu da reddettik. Buradaki herkes konuşmalı, biz çözüm üretmek için burada bir araya geldik; bunu her fırsatta söylüyoruz. Burada amacımız katkı vermektir; burada kimsenin çalışmasını, sözünü değersizleştirmek için bulunmuyoruz. Dolayısıyla sizin de demokratik yaklaşmanızı istiyoruz, bu kadar.

Mesela, her milletvekilinden sonra söz alıyorsunuz; bunun literatürdeki karşılığı "mansplaining"dir. Mobbinge "Yanlış kullanmışsınızdır." demiştiniz ama milletvekili arkadaşların sözünü düzeltiyorsunuz; bırakın, bir kere de eleştiri yapmış olalım çünkü eleştiri yapma hakkımız var.

ASUMAN ERDOĞAN (Ankara) - Çok özür dilerim... Şimdi, RTÜK Başkanı burada olduğu için hani bu tarz şeylere çok zaman olarak şey yapmayalım. Maksadınızın anlaşıldığını düşünüyorum.

ADALET KAYA (Diyarbakır) - Ama şimdi şöyle bir şey, önceki toplantıda konuştuk ama Başkan, tekrar arkadaşımın sözünün üzerine yeniden söz aldı ve yeniden söz söyleme gereği duydu. Biz diyoruz ki: Biz eleştirilerimizi size iletelim, siz eğer doğru bulmuyorsanız bizimle bunu daha sonra konuşun ama biz gerçekten burada ne yazık ki mikrofonumuzun kapandığını söylüyoruz, iddia ediyoruz. Lütfen, sözümüz dikkate alınsın.

Sayın Başkan, kusura bakmayın ayrıca, bu son şeyden kaynaklı.

Teşekkür ediyorum.